Çevrimdışı
Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.
|
Anadolu’nun Kültür Mirası 11 Tarihi Yer
İngiliz arkeolog James Mellaart tarafından 1961 yılında kazılmaya başlayan Çatalhöyük, Anadolu’da insanların kurduğu ilk köy değildi. Daha eskileri, daha büyükleri vardı, bu yerleşmelerde hayvanlar evcilleştirilmiş, bitkiler tarıma alınmıştı. Ancak, hiçbirinde sanat ve sembolizmanın öyküsel anlatımı Çatalhöyük’teki boyutlara ulaşmıyordu. Kapısı çatıda olan, kerpiçten evler, bu evlerin tamamı bitişik nizamda inşa edilmiş ama duvarları kendine ait, sokakları olmayan, tüm yaşamın çatılarda geçtiği bir şehir. Çatalhöyük, Konya’nın güneybatısında, Hasandağı’nın yaklaşık olarak 136 kilometre uzağında, Çumra ilçesi sınırları içinde bulunuyor. Kazılarda ortaya çıkarılan yapılar ve müze gezilebilir. UNESCO Kültür Mirası Listesi’ne 2012 yılında girdi.
Troas Bölgesi, bugünkü Çanakkale’nin Çanakkale Boğazı ile ayrılan güney topraklarını içine alıp Edremit Körfezi’ne kadar uzanmaktadır. En meşhur iki kenti de Troia ve Assos’tur. Tarihte hiçbir antik kent Troia kadar ünlü olmamıştır. Tarihin aşk, kahramanlık ve uygarlık yuvası olarak tanımladığı bu şehir üzerine birçok destan yazılmış ve bu destanlar Troia’yı günümüze kadar yaşatmıştır.
Troia’nın kurucuları Çanakkale’nin ilk yerleşim yerini kuran Dardanos’un çocukları ve torunlarıdır. Alman tüccar Heinrich Schliemann’nın 1873 yılında bulduğu ve yanlışlıkla Priamos Hazinesi olarak adlandırdığı hazine buluntusu o dönemlerde dünyada büyük yankı uyandırmıştır. Schliemann, bu hazineleri önce Atina’ya oradan da
Almanya’ya kaçırmıştır. Bugün yedi ayrı ülkede parçaları olan Troia Hazinesi’nin büyük kısmı Petersburg Müzesi’nde, küçük bir parçası ise İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndedir. Kent 1998’de UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alındı.
Alacahöyük – Boğazköy (Çorum)
Hitit Medeniyeti’nin önemli merkezlerinden Alacahöyük, Atatürk’ün başlattığı ilk milli kazı alanı. 1907’de Rum asıllı Teodor Makridi, Osmanlı adına 15-16 gün kadar çalışıyor. Fakat sonrasında bir çalışma olmuyor. 1935’te Atatürk buradaki kazılara yeniden başlama emrini veriyor. Kazı çalışmaları Atatürk’ün ölümünden sonra yavaşlıyor, ardından 10-12 yıl kadar duraksıyor. 1983’ten sonra ise hiç kazılmıyor. 1996 yılında Ankara Üniversitesi bu kazıyı yeniden canlandırıyor. Hitit uygarlığının ve sanatının simgesi Hitit Güneşi ile de tanınan Alacahöyük’teki kazılardan çıkarılan eserler Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne giderken, bir kısmı Çorum Müzesi’nde, bir kısmı ise Alacahöyük’teki yerel müzede teşhir ediliyor.
Sardes – Salihli (Manisa)
Sardes bilinen tarihe göre paranın ilk basıldığı yerdir. Ayrıca tarihteki ünlü Kral Yolu’nun başlangıcıdır. Uzun süre değerli taş olarak kullanılmış turuncu kuvars taşının Batı dillerindeki ismi olan ve sard kelimesi, taşın antik çağda çıkarıldığı Sart bölgesinden gelir. Sart kasabasında Hristiyanlığın 7 kutsal tapınağından biri olan Artemis Tapınağı yer almaktadır. Karun kadar zengin tabiri son Lidya Kralı Croesos’un (Krezüs-Karun) isminden gelir. Kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan eserler, parayı ilk kullanan uygarlık olan Lidyalılar’ın, ilk bankacılık işlemini de Sardes Antik Kenti’nde gerçekleştirdiğini gösteriyor. İlk uzun mesafeli ticaretin de burada başladığı, Lidyalılar döneminde karayoluyla Mısır’a kadar ulaşıldığı görülüyor. Orient Bazaar diye adlandırılan pazar yeri olgusunun izlerini, Paktalos (Sart) Çayı kıyılarında kurulan sabit dükkan kalıntılarında bulmak mümkün. Kendi yetiştirdikleri bitki ve çiçeklerin koku ve yağlarını kullanarak elde ettikleri ürünlerle parfümerinin de temellerini atan Lidyalılar, ilk kozmetik sanayini ise zehirli civa sülfürden elde ettikleri dudak boyası ile başlatıyor.
Gordion – Polatlı (Ankara)
Tarih kaynaklarında da Frigya’nın ilk kralı olarak geçen Gordios devletinin başkentini Gordion yapar. Tarihte Adaletli Kral Gordios olarak anılan bu önemli Frig hükümdarı aslında hepimizin hakkında hikayeler duyduğu, hatta okul kitaplarımızda asimetrik kulaklara sahip olduğu için halkın ona taktığı isimle geçen eşek kulaklı Midas’ın babasıdır. Kendinden sonra oğluna güçlü bir devlet bırakan ve onun da tarihe geçmesini sağlayan Kral, aynı zamanda Gordion Düğümü’nü atan kişidir. Kral Gordios tarafından bağlanan meşhur düğüm, Büyük İskender tarafından M.Ö. 333 yılında kışı geçirdiği Gordion’da kesilir. Gordion Antik Kenti Kazısı Direktör Yardımcısı Dr. Ayşe Gürsan Salzmann, Polatlı’da bulunan Midas tümülüsünün (tümülüsler Frig soyluları ve ileri gelen kişilerin mezarlarıdır), M.Ö 740’lı yıllarda yapıldığını belirterek, “Tümülüsün, Midas’ın devrinden 100 yıl evvel yapılmış olduğunu tarihlemeyle öğrendik, ama herkes Midas’ın tümülüsü diye bildiği için öyle devam ettiriyoruz. Başka bir kralın tümülüsü. Buradaki mezar, Midas’ın Babası Gordios’a veya başka bir krala ait olabilir” diyor.
Aydın’ın Balat köyünün yakınındaki Miletos antik kenti, felsefenin doğum yeri olarak da biliniyor. Önceki düşünürler insanın evrenle kurduğu ilişkiyi açıklamak için sadece mithos geleneğini kullanıyordu. İlk kez Miletos’ta yaşayan Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes söz konusu ilişki için logosa, yani söz ve akla da başvurdu. Sonuçta bize doğa kavramını kazandırdılar ve doğa filozofları olarak tarihe geçtiler. Bunların arasında özel bir yeri bulunan Thales hala ilk filozof olarak adlandırılıyor. Thales ve diğer doğa filozofları da bu dönemde Miletos’a damgasını vurdu. İlk kent planlamacısı Hippodamus, şair Phocylide, coğrafyacı Hekatios da bu topraklarda doğdu. Antik kentin birçok kısmı günümüzde de ayakta. Özellikle tiyatrosu, günümüzde Anadolu’da en iyi durumdaki örneklerden biri. Kalıntılar arkeoloji kadar felsefe meraklılarını da kendine çekiyor, felsefe kulüpleri Miletos’ta hala toplantılar düzenliyor.
|