Doğu Anadolu'da Görülmesi Gereken En Güzel Yerler

[@Canan]

Doğu Anadolu'da Görülmesi Gereken Yerler

Erzurum

1- Atatürk Evi Müzesi - Erzurum - Atatürk Evi binası, 1890 yılında yaptırılmış , eski Erzurum evleri tipinde bir konaktır. Cumhuriyetin ilanından sonra 30 Eylül 1924'te Erzurum'a ikinci kez gelen Atatürk'e Erzurumlular bu evi hediye etmişlerdir. Atatürk'ün ölümünden sonra, Çocuk Esirgeme Kurumuna verilmiş, 1984 yılında Kültür Bakanlığına devredilerek, Atatürk Evi halinde düzenlenmiştir. İçerisinde, Atatürkün kullandığı her türlü eşya, bir büyük boy fotoğrafı ve Anadolu'da yayınlanan ilk gazetelerden Envari Şarkiye ile milli Mücadelenin gazetesi Albayrak ve Erzurum Kongresi bildirilerinin basıldığı matbaa makinası sergilenmiştir.

2- Üç Kümbetler - Çifte minareli medrese ile ulu caminin güneyinde, eski mezarlık içinde yer alan kümbetlere Üç Kümbetler denilmektedir. Üç Kümbetler'in en büyüğü Emir Sultan Kümbeti olup, 12.yy sonlarına doğru Saltuklu sultanı İzzeddin Saltuk adına yaptırıldığı sanılmaktadır. Kesme taştan yapılmış olan bu kümbet sekizgen gövdeli, yüksek kasnaklı ve üzeri kubbe ile konik karışımı basık bir külahla örtülüdür. Üç Kümbetlerin diğer iki ayağını oluşturan küçük kümbetlerin 16 yy dan kaldığı sanılmaktadır.

3- Oltu Kalesi - Erzurum Oltu ilçesinde, Oltu Çayı kıyısındaki tepe üzerinde bulunan kale M.Ö IV. Yüzyılda yapılmıştır. Osmanlı döneminde bir süre kervansaray olarak da kullanılmıştır. Kale, kesme taştan yapılmış ve 3000 m2’lik bir alana yayılmıştır. Bugün yalnızca iç kale görülebilmektedir. Kalenin kuzeyindeki iki burçtan biri türbe olarak kullanılmıştır. Ayrıca kale içerisinde bulunan hamam da diğer bölümlere göre çok daha iyi durumda günümüze gelebilmiştir.

4- Palandöken Kayak Merkezi - Palandöken Kayak Merkezi, Türkiyenin en soğuk ve en yüksek illerinden biri olan Erzurum kentinin 3185 m. zirveye sahip Palan döken dağında yer alır. Palandöken‘de günde toplam 32 bin kişinin kayak yapabileceği, uluslararası yarışmalar hatta kış olimpiyatlarının düzenlenebileceği ve 6 bin kişinin doğrudan istihdam edilebileceği bir kapasiteye sahiptir.

Malatya

1- Beşkonaklar - Geleneksel Malatya Evi Olarak Bilinen Beşkonaklar, kentin bazı bölgelerine yayılsa da sinema caddesi’ndeki yan yana beş konak, varlığını koruyan nadir yapılardandır. Malatya evlerinde en fazla kullanılan malzeme kerpiçtir. Kerpicin yanı sıra ahşap da sıklıkla kullanılır. Duvarları bağlayan hatıllar, iç ve dış doğramalar, döşemeler, tabanlar, pencereler, kapılar, merdivenler, dolaplar tamamen ahşap malzemeyle yapılmıştır. Demir Ise sadece kapılarda, pencerelerde ve kapı üstü havalandırmada parmaklık olarak kullanılmıştır.

2- Günpınar Şelalesi - Darende İlçesi'nin 10 km. batısında bulunuyor. Günpınar Çayı, kaynağından çıktıktan sonra kayalar arasında oldukça yüksek bir düşüş yapıyor. Şelalenin çıkardığı ses, toz halinde çevreye yayılan su zerreciklerinin kayalar üzerinde akışı, izlenmeye değer. Şelalenin çevresini kaplayan ağaçlar, Günpınar'ın görünümünü daha da muhteşem hale getiriyor. Şelale, her yıl çok sayıda ziyaretçinin akınına uğrıyor.

3 - Ulu Cami - Malatya’nın yaklaşık 8 km. kuzeyinde Eski Malatya’da bulunan Ulu Cami VII. Yüzyılda Araplar tarafından yaptırılmıştır. Bu yapı yıkılmış, ve kitabesinden öğrenildiğine göre; Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad zamanında Mansur bin Yakub’un emriyle 1224 yılında yeniden yapılmıştır. Yapımında 25-30 yıl başlayan onarımlar ile epeyce değişikliğe uğramıştır. Tuğladan yapılmış olan kısımlar ilk cami şeklinden kalmış, taş olan kısımlar ise daha sonra yapılan değişiklikleri ve ilaveleri göstermektedir.

Tuğla yapı kısımları Aleaddin Keykubat’ın ilk eserinin şeklini tespit eden, değerini gösteren en önemli ve zengin kısımdır. Gerek orijinal planı, gerek tuğla malzemesi bakımından bu yapı doğrudan doğruya Büyük Selçukluların İran’daki camilerine dayanmaktadır.

4 - Sürgü Takaz - Doğanşehir İlçesi’ nin, Sürgü Kasabası’nda kaynak sularının çıktığı Sürgü Vadisinde yer alır. Malatya’ya 70 km. mesafededir. Asfalt yol ile ulaşılan mesire yeri bol, temiz ve soğuk sulu Takaz kaynağının oluşturduğu doğal bir akvaryum görünümünde olup, alabalık üretme tesisleri de bulunmaktadır. Sürgü Takaz, halkın, piknik için ilgisini çekerken, yöreyi ziyaret edenler, lezzetli alabalıkların tadına bakmaktan geri kalmazlar.

Van

1- Akdamar Adası ve Kilisesi - Akdamar adası, Türkiye'nin Van ve Bitlis illeri arasında bulunan Van Gölü'nün içinde yer alan 4 adadan en büyüğüdür.

Akdamar Adasındaki akdamar kilisesi, Kudüs'ten İran'a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van yöresine getirildiği rivayet edilen Hakiki Haç'ın bir parçasını barındırmak maksadıyla Kral I. Gagik'in emriyle 915-921 yıllarında Mimar Manuel tarafından inşa edilmiştir. Adanın güney doğusuna kurulmuş olan kilise, mimari açıdan Ortaçağ Ermeni sanatının en parlak eserleri arasında sayılır. Kızıl andezit taşından inşa edilmiş olan kilisenin dış cephesi, alçak rölyef şeklinde işlenmiş zengin bitki ve hayvan motifleriyle ve Kutsal Kitap'tan alınma sahnelerle bezenmiştir. Kilise bu özelliğiyle de Ermeni mimari tarihi içinde eşsiz bir konuma sahiptir.

2- Van Gölü - Türkiye'nin en büyük gölü olan ve bir bölümü Van ilinde kalan Van Gölü, bu dağlık bölümün ortasında yüksek dağlarla çevrelenmiş bir çöküntü durumundadır. Çok sayıda koyu bulunan Van Gölü'nün yüzölçümü 3.713 km²'dir. Van Gölü hem tatlısu hem de deniz ekosistemlerinden farklı bir sucul ekosistemdir. Suları tuzlu ve sodalıdır. Bu yüzden Van Gölü yüksek rakıma ve sert kışlara rağmen, donmaz. Göl su seviyesi iklime bağlı olarak yükselip, düşmektedir. Ancak ortalama olarak denizden yüksekligi 1646 metredir. Gölün ortalama derinliği 171 m, en derin yeri ise, 451 metredir. Gölün dogu bölümünde dört ada vardir. Bunlar; Akdamar, Çarpanak, Adır ve Kuş adalarıdır. Adalar tarihi ve turistik özelliğe sahiptir ve 1990 yılında Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmişlerdir. Van Gölü dünyanın en büyük sodalı gölüdür ayrıca Türkiye'de bulunan en büyük göldür.

3- Van Kalesi - Van il merkezinin sınırları içerisinde olup, merkeze 5 km mesafede bulunmaktadır. Van ovasındaki doğu - batı doğrultusunda uzanan kaya kütlesi üzerine kurulmuştur. Kayalık, 20-120 m arasında değişen genişlikte 1800 m uzunluğunda ve 100 m. yüksekliğinde doğal bir kütleye sahiptir. Üç bölümlü kalenin kuzeydeki çıkış yolu, batıdan doğuya doğru hafif rampa şeklindedir. Kalede Urartular'dan kalma Madır (Sardur) Burcu, Analı-Kız açık hava tapınağı, 1. Argişti, Kurucular, Menua ve II. Sarduri kaya mezarları, Bin Merdivenler ile ana kayaya oyulmuş sur duvar yatakları ve sur duvarları bulunmaktadır.

4- Vanadokya - Van ili Başkale ilçesi Yavuzlar Köyü’nde bulunan ve Kapadokya yöresindeki peri bacaları ile oluşum yönünden benzerlik gösteren Peri Bacalarının bulunduğu alan Vanadokya olarak anılmaktadır. Buradaki volkanik Yiğit Dağı’nın püskürttüğü kayaçların aşınmaları sonucunda bu oluşumlar meydana gelmiştir.

Elazığ

1- Hazar Gölü: Elazığ yakınlarında, Elazığ - Diyarbakır karayolu güzergahında olup, Hazarbaba ve Mastar dağları arasına sıkışmış tektonik bir göldür.

Doğu nadolu bölgesinin kendine has plajları olan su sporları ve balık avcılığı yapılan en önemli gölüdür. Uzunluğu 22 km., genişliği 5-6 km. olan göl, günün her saatinde değişik görünüm kazanarak mavinin ve yeşilin her tonunu gösterir.
Suyu berrak, sodasız ve tuzsuzdur. Çevresinde 25'e yakın kamu kurum ve kuruluşlarına ait eğitim ve dinlenme tesislerinin yanı sıra Turizm Bakanlığından belgeli otel, motel lokanta ve günübirlik piknik alanı, ayrıca özel kuruluşlar tarafından işletilen balık evleri bulunmaktadır.

2- Harput Kalesi: (Süt Kalesi): Tarihi Harput şehrinin güneydoğusunda, Elazığ ovasına egemen bir konumda bulunan kalenin Urartular döneminde inşa edildiği bilinmektedir.Kale içerisindeki kayalara oyularak yapılmış odalar ve gizli geçitler Urartu döneminden kalmıştır. Kalenin Roma, Bizans ve Arapların eline geçtiği tarihi belgelerde mevcuttur. Kale çeşitli dönemlerde onarım görmüştür. Dikdörtgen planlı kale , iç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden yapılmıştır. Görkemli burçları halen ayaktadır.

Kale ile ilgili rivayete göre yörede kale yapımı sırasında yaşanan su sıkıntısından dolayı kale yapımında harç yapımında su yerine süt kullanıldığı anlatılmaktadır., bu nedenle Harput kalesinin bir adınında Süt Kalesi olduğu söylenmektedir.

3- Buzluk Mağarası: Elazığ’a 11 km. uzaklıkta bulunan Buzluk Mağarası, yaz aylarında da içerisinde sütunlar halinde buzlar bulunduğundan ötürü Buzluk Mağarası ismi ile tanınmıştır.

Buzluk Mağarası jeomorfolojik yapısından dolayı burada klimatolojik koşullar ile hava sirkülasyonundan ötürü yaz ayları içinde de doğal olarak sarkıt ve dikitler, bazı bölümlerde de buz tabakaları oluşmaktadır. Kış aylarında ise bunun tam tersine mağara içerisinde sıcak hava akımı meydana gelmektedir.

Buzluk Mağarası Türkiye’deki mağaralar arasında önemli yeri olan bir mağaradır. 1990 yılında mağara içerisine merdiven yapılmış ve aydınlatılması yapılmıştır. Elazığ’ın turistik yerlerinden birisidir.

4- Hazar Baba Kayak Merkezi: İlçeye 5 kilometre mesafedeki kayak merkezi, Doğu Anadolu Bölgesi'nin önemli kış turizm merkezlerinden biri olarak dikkati çekiyor. Hazar Gölü manzarasıyla konuklarına eşsiz güzellikler sunan merkez, bin 300 metrelik doğal pistiyle profesyonel kayakçılarca da tercih ediliyor. Telesiyej ve kar motoru bulunan, snowboard yapılabilen merkezde kayak öğrenmek isteyenlere ders veriliyor, kayak malzemesi kiralama imkanı da sunuluyor.

İshak Paşa Sarayı (Ağrı)

İshak Paşa Sarayı, Doğubayazıt'ın 5 kilometre uzağında, Ağrı Dağı'nın yakınında, bulunan bey kalesidir. 116 odalı sarayda türbe, cami, surlar, iç ve dış avlular, divan ve harem salonları, koğuşlar bulunur. 7.600 m² bir sahada yapılan sarayın inşaası 99 yıl sürmüştür.

Türk mimarisinin en güzel örneklerinden olan İshakpaşa Sarayı; Türkistan, Selçuklu ve Osmanlı mimari özelliklerini birleştiren bir yapıdır. Camiinin kubbeleri Türkistan kubbeleri gibidir. Saray Topkapı Sarayı'nı andırır, kapıları ise Selçuklu stilindedir. Kapıdan, önce dış avluya girilir.

Dış avlunun etrafında uşak ve seyis odaları ve tavlalar vardır. Dış avludan iç avluya kemerli tak şeklinde büyük bir kapıdan girilir. İç avluda çeşitli odalar ve koğuşlar vardır. Ortadaki harem dairesinin duvarlarında İshak Paşa'yı öven yazılar bulunmaktadır. Kapının iki yanında iki aslan heykeli vardır. Burası aynı zamanda, dünyanın ilk kalorifer tesisatı döşenen sarayıdır.

[@Canan]

Ani Harabeleri (Kars)

Ani Harabeleri Kars’a 48 km. uzaklıkta yer alıyor. Ocaklı Köyü yakınında,Türkiye-Ermenistan sınırına yakın Arpaçay nehri kenarında konumlanan kent, volkanik bir tüf tabakası üzerine kurulmuş, kuruluşu M.Ö. 350-300 yıllarına dayanan bir ortaçağ şehridir. Milattan önce bir kale kenti olarak kurulan Ani, 10. yüzyılda Bagratoğulları sülalesinden Ermeni hükümdarlara başkentlik yapmış. Konumu açısından İpek Yolu geçişinde olması ticari ve askeri bakımdan önemini bir kat daha artırmış.

Şehir defalarca görmüş olduğu saldırılar ve depremlerden dolayı harabe haline gelmiş. Kentin merkezindeki Ani Katedrali en büyük eserlerden birisidir. Doğu yönünde Arpaçay’a inen kayalıkların eteğinde Prens Dikran Honents’in yaptırdığı Surp Kirkor Kilisesi bulunuyor. İçi fresklerle süslü kilise oldukça iyi durumda. 1036 yılında yapılmış Surp Pirgiç (Halaskar) Kilisesi ise yörede Keçeli Kilise diye de biliniyor. Kuzeybatı tarafında aynı adı taşıyan üç kilise bulunuyor. Bunlardan Surp Kirkor Abugamrents Kilisesi 994’de yapılmış ve Aziz Kirkor Lusaroviç’e adanmış. Kentin ortasındaki kervansarayın ise ancak kalıntısı günümüze kadar gelebilmiş.

Kale surları deve tüyü ve siyah renkli tüf taşından yer yer iki ve üç sıra halinde Horasan Harcı ile yapılmıştır. Surların yedi giriş kapısı mevcut olup bu kapıların en önemlileri Aslanlı Kapı, Kars Kapısı, Sarnıçlı Kapılardır. Surların dış cephelerinde Haç Motivleri, Aslan ve yılan kabartmalı rölyefler, çini süslemeler mevcuttur.

Ahlat Mezarlığı - (Bitlis)

Türkiye’deki en etkileyici İslam mezarlığı olan Ahlat Mezarlığı, 210 dönümlük alan üzerinde, çoğu 2 metreden yüksek binlerce dikilitaşla çarpıcı bir görüntü oluşturuyor. Taşların en güzel ve eski olanları 17.-18. yüzyıla ait. Bir kısmı 13. yüzyılda Moğol hakimiyeti altında hüküm sürmüş yerel beylerin mezarları. Diğerleri ise Karakoyunlu ve Akkoyunlu dönemlerinden. Mezarlıkta her biri anıtsal yapı özelliğine sahip sanduka mezarların dışında, Orta Asya Türk Mezar tipleri olan oda tarzı yeraltı mezarları da mevcut.

Buradaki mezar taşları, Orhun Abidelerinin İslamlaşmış şeklidir diyebiliriz. Bütün Ahlat mezarlıkları içerisinde Selçuklu Mezarlığı en büyüğü olup 210 dönümdür. En önemli mezar taşları ve en ünlü sanatkarların eserleri bu mezarlıktadır. Bu mezarlıkta Xll. asır başından XVl. asra kadar tarihlenen mezarlar bulunmaktadır.

Munzur Vadisi Milli Parkı (Tunceli)

Munzur Vadisi Millî Parkı, Tunceli-Ovacık arasında uzanan Munzur Vadisi'nde, 42.000 Hektarlık bir alan 1971 yılında Milli Park olarak ilan edilmiştir. Bu bölgenin milli park olarak ilan edilmesinde etken olan veriler, başta akarsu kaynakları ve gözeler olmak üzere zengin doğal veriler, endemik bitki türleri ve yöreye özgü hayvan türleri ile zenginleşen bitki örtüsü ve yaban hayvan varlığıdır.

Milli parkın kuzeyinde, Munzur Dağlarının üzerinde 2000-3000 metrelik zirvelerde yer alan krater gölleri, Ovacık düzlüğünde kaynayan gözeler ve kanyonlar ile vadi boyunca dökülen şelaleler parkın doğal değerlerini zenginleştirmektedir. Milli parkın her köşesinden eşsiz doğal görünüm ve tüm yabanıl yaşam kolaylıkla izlenebilmektedir.

Bitki örtüsü bakımından çok zengin olan Munzur Vadisi Milli Parkı florasında, 1518 çeşitli bitki kayıtlı olup, bunlardan 43 çeşidi Munzur Dağlarına, 227 çeşidi Türkiye'ye endemik türlerden oluşmaktadır. Munzur Dağlarından başka hiçbir yerde bulunmayan endemik bitkiler arasında Çan Çiçeği, Erzincan Kirazı, Bindebirdelik Otu, Munzur Kekliği, Munzur Düğün Çiçeği, Dağ Çayı, Munzur Dağı Oltu Otu ve Menekşe sayılabilir.

Ovacık ilçesiyle Munzur gözelerinden 1.5 km. aşağıda Munzur Suyunun iki yanında bölgenin karakteristik ağacı olan huş meşceresi bulunmaktadır. Ülkemizde ender bulunan ağaç türlerinden olan huş, bu bölgede su kenarında güzel gövde yapmakta ve bölgenin florasına önemli bir katkı sağlamaktadır.

Tepeler ve yamaçlarda kayalık olmayan yerler meşe ormanları ile kaplıdır. Vadi tabanında ve su boylarında karışık olarak karaağaç, akağaç, kızılağaç, dişbudak, çınar, asma, huş, ceviz, yabani fındık, kavak, söğüt ve çalı türlerinden oluşan zengin bir bitki örtüsü bulunmaktadır.

Malazgirt Kalesi (Muş)

Muş ili Malazgirt ilçesinde bulunan bu kalenin ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı kesinlik kazanamamıştır. Kale, bir tepe üzerinde, eski Malazgirt şehrini çepeçevre kuşatmaktadır. Akkoyunlu Uzun Hasan Bayındır’ı ele geçirmek isterken Fatih Sultan Mehmet tarafından bozguna uğratılmış ve Malazgirt Kalesi ile birlikte yöreye hâkim olmuştur. Ardından Yavuz Sultan Selim Çaldıran Savaşı’nda bu kaleyi ele geçirmiştir.

Malazgirt Kalesinin görkemli bir görünüşü vardır. Kesme taştan, birbirine paralel iç ve dış surlardan yapılmıştır. Kalenin üç tarafı yüksek bir alanda kurulduğundan aşağıdaki Malazgirt suyuna inebilmek için kayalardan yollar yapılmıştır. Sur duvarları burçlarla kuvvetlendirilmiştir. Ancak zamanla doğal afetlerden ötürü kalenin bazı bölümleri yıkılmıştır. Çeşitli zamanlarda onarılmıştır.

Yüzen Ada (Bingöl)

Yüzen ada, karaya bağlantısı olmayan, su yüzeyinde serbest halde bulunan adalardır. Türkiye'de günümüzde bilinen 22 adet yüzen ada bulunmaktadır.

Bingöl ilinin Solhan ilçesine bağlı Hanzarşah Köyü Aksakal Göl mezrasında hareket eden üç ada vardır.
Söz konusu adalar, şimdiye kadar görülmemiş bir tabiat olayına sahiptir.

Yüzen adalar gölün kıyısındaki kara parçalarının kopması sonucu oluşmuştur. Kopan toprak bitki bakımından zengin olduğu için kopup ayrılmamıştır. Adaların yüzeyinde bulunan bitkiler, yelken vazivesi yaptığı için rüzgarda adalar bir gemi gibi yüzmektedir.

Gölün üç tarafı dağlar ve tepelerle çevrilmiş düz arazi üzerinde bulunan krater göl konumundadır. Göle devamlı akıntı olduğu tespit edilmiştir. Gölün altından ve kemerlerinden giren su, alt tarafından, gölden daha aşağıdan dereyi beslemektedir. Ufak ufak kaynaklar bu görüşü teyit etmektedir. Yaz ve kış aylarında su seviyesi aynı kalmaktadır. Su tatlı ve berrak olup, herhangi bir madensel tuz ihtiva etmemektedir. Balık yetiştirmek mümkündür.

[@ReaL]

Ellerine sağlık, teşekkürler Canan..

[@Dilem]

Ellerine sağlık çok güzel hazırlamışsın Canan

[@Canan]

Konuyu hazırlarken, bildiklerime bilgi kattım; bilmediklerimi öğrendim. Yurdumuzun her tarafında tarih kokuyor, doğal güzellikleriyle, ruhları şenlendiriyor...

Konuya katkıların için ben de teşekkür ederim ReaL.

[@Cagliostro]

O Beşkonakları* şimdi kiraladılar bir firmaya lokanta olarak kullanılıyor tarihi yapısı kalmamış zaten..Restore edildiğinde biz de sevinmiştik ne güzel oldu diye meğer kiralamak içinmiş..!

*Malatya-Beşkonaklar

[@Cansuyu]

Yurtdışı gezilerine hiç gerek yok yurdumuzun herbir köşesi birbirinden güzel güzel bir çalışma olmuş yine teşekkürler @Canan

[@Canan]

Orjinal Mesaj Sahibi Cagliostro

O Beşkonakları* şimdi kiraladılar bir firmaya lokanta olarak kullanılıyor tarihi yapısı kalmamış zaten..Restore edildiğinde biz de sevinmiştik ne güzel oldu diye meğer kiralamak içinmiş..!

*Malatya-Beşkonaklar

Bizde hangi tarihi eser ve binalara önem verildi de Beşkonaklara verilecek...

İnsan kahroluyor

[@Gündönümü]

Canan'ın coğrafi ve turistik bilgilendirmeler içeren paylaşımlarına hayranım. Bizleri hem görsel hem de yazılı olarak bilgilendirdiğin için çok teşekkür ederim Canan.

[@Efruz]

İshak Paşa Sarayı'nı görünce Dağlar şarkısı aklıma geldi.

"Gülersen
Ağrı'da İshak Paşa Sarayı'nın gölgesinde
Ahmede Xani mezarında gülümser"

diye bi bölümü vardı.

Doğu anadolu ve güney doğu anadolu tarih kokan yerler. Öylesine birkaç günlüğüne değil de uzun zaman ayırmak lazım oraları gezmek için.

Tarihi yerlere önem vermemek demişken; Malatya'da dağlarda üstünde yazıların ve şekillerin olduğu kocaman bir kaya var. Çevresi biraz boş gerçi ya.. Kimse ilgili yerlere haber vermiyor. Biz de vermedik dayımlarla, dayağı hak ettik bence

Bir daha gider miyim bilmiyorum. Fakat gidince fotoğraflarını çekip, konumunu belirledikten sonra gereğini yapmayı planlıyorum