Madam Despina | Hayatı | Meyhanesi

@**Dilaver** · 29.09.2014, 01:13

Madam Despina

1919/2006

Günümüz İstanbul’undaki birkaç gerçek anlamda klasik meyhaneden birinin yaratıcısı ve tüm meyhaneci hanımların ruhani hocası, meyhane tarihinin Afife Jale’si, Türkiye’nin ilk kadın meyhanecisi! Asıl adı Despina Kanlı.

Eskilerin Tatavla olarak bildiği Kurtuluş’ta, kendi adıyla anılan salaş meyhanesiyle akşamcıların hayatına damga vuran Madam Despina, İmroz’da (Gökçeada) doğdu. 15-16 yaşlarında adadan İstanbul’a göç etti.

Henüz 18 yaşında iken, doğduğu topraklarla ailesi arasında bir tercih yapmak zorunda kaldı. Ya Ege’nin karşı kıyısına gidecekti ya da suyunu içip havasını soluduğu topraklarda kalacaktı.

Tercihini Türkiye’den yana kullandı, İstanbul’dan ayrılmadı. 18 yaşındaki Despina, Moda Teras Gazinosu’nda konsomatris olarak çalışmaya başladı. Güzelliği dillere destan olan Despina’yı görmeye gelenler çoğalınca, doğal olarak çevresi de genişledi. Güzelliği kadar hırsı ve zekásıyla da dikkat çeken Despina, kendine bir işyeri açmayı kafasına koymuştu.

İlk mekanını Cezayir Sokak'ta açan Despina, burada istediğini bulamayınca Moda'da Madam Teressa'nın yerinde çalışmış. 50'li yıllarda ise Esentepe ve Gayrettepe bölgelerinde mekan işletmiş. Tabii o dönemde Esentepe bölgesi yerleşim alanı olmadığı için, Rumların ağırlıklı olarak yaşadığı Büyükdere'de mekan açmış. 1965"te Artin adlı bir otomobil satıcısıyla evlendi ve işlerden elini eteğini çekti. Ancak kocası bir süre sonra aniden ölünce en önemli patronluk sınavını vermiş ve o tarihten itibaren yaklaşık 20 yıl boyunca Esentepe'de açtığı mekanını işletmiş.

Orası galeriye dönüşünce de Kurtuluş'ta, bugün hâlâ hizmet vermeye devam ettiği yere gelerek, Madam Despina adını meyhane kültürüne yazdırmayı başarmış.

Madam Despina simsiyah saçlarını sımsıkı bir topuzla arkada toplayan, bakışları ile koskoca bir meyhaneyi idare eden, adam gibi bir madamdı.

[MEDIA]http://st4.divshare.com/launch.php?f=26194875&s=992[/MEDIA]

@**Dilaver** · 29.09.2014, 01:15

Madam Despina Meyhanesi

Madam Despina'nın bulunduğu sokak çok sessiz ve geceleri karanlık. Gittiğinizde burası mı acaba diye tereddüt edebilirsiniz. Evet evet orası, tereddüt etmeden girin.

Daha girer girmez boyunuzu asan Madam Despina’nın portre fotoğrafı sizi karşılıyor.

Zamanında Madam’ın güzelliği dillere destan-imiş, bir gören bir daha bakar-imiş ve uzaktan seveni de çok-imiş (bir zamanlar uzaktan sevmek diye bir şey vardı tabii).

Madam’ın güzelliğine kapılıp giderken sinsice gelen anason kokusu sizi usulca yakalıyor ve kendinizi asmaların altında küçük tahta bir masada oturur buluyormuşsunuz.

Çok katı kuralları da varmış Madam Despina'nın. 'Her masa ayrı bir cumhuriyettir' felsefesini benimseyen Madam, "Herkes kendi masasında eğlenecek, aksi taktirde bir daha gelmesin," dermiş. Zaten sadece Madam'ın bildiği ve onay verdiği insanlar gelebilirmiş meyhaneye. İstemediği adamı almaz, sorun çıkaranı da dışarı atarmış.

Mekanİç Görünümü

Dışarının karanlık sessiz sakin sokağının aksine içerisi hiç beklemediğiniz ferahlıkta karşılıyor sizi. İster istemez kim bilir kimler burada içmiş, kimler kimleri yad etmiştir diyerek düşüncelere dalıyorsunuz.

İçeride feleğin çemberinden geçmiş ama efendiliğinden zerre kaybetmemiş insanlar, ellerinde Yeni Rakı bardakları, önlerinde bir lokmada teslim oldukları davetkâr mezeleri başka küçük tahta masalarda oturmuşlar ve çoktan tayyare olmuşlar.

Özensiz dekorasyonuyla, masaları ve masa örtüleriyle, yer karolarıyla bir zamanlarda kalmış bir yer. Piyasa yapılacak bir yer değil zira yaş ortalaması yüksek.

En çok da masaların üzerindeki muşambalar dikkat çeker. O dönemde hijyenik olduğu ve kolay temizlendiği için muşambayla kaplatmış Madam Despina masaları. Ama ölmeden önce de vasiyetinde bu muşambaların kalmasını istemiş. Ona göre muşamba bir meyhanenin simgesiymiş.

Tezgâhın gerisinde ise yaşlı meyhaneci, kim bilir kaç insan dinlemiştir. Dile kolay, her masa ayrı çalıyor kendi şarkısını. Ama herkes kendi masasında, tıpkı Madam’ın dediği gibi “herkes kendi masasında eğleniyor”.

Derken cilveli meze tabakları geliyor. İri fasulyeli Rum pilakisi, haydari, patlıcan ezmesi, çiroz, fava, topik, yaprak ciğer, muska böreği ağzınızda birer birer dağılırken bir boşluk yakalanıyor, sigaralar yakılıyor.

ve haydi şerefe!

Burası hala restaurant mı müze mi olduğunu çözemeyeceğiniz olağanüstü bir meyhane olma özelliğini koruyor.

@**Dilaver** · 29.09.2014, 01:16

Madam Despina'nın Ölümü

Herkesin sevgilisi haline gelen Madam Despina’yı 1990'da şeker hastalığı esir alınca meyhaneyi devretmek zorunda kaldı. Bir bacağı kesilen Madam Despina’nın tek şartı mekanın aynen korunması oldu.

Ölmeden 2 gün önce Saadettin Kaynak’ın bestesi olan ’Yalan’ adlı şarkının mezarı başında çalınmasını istemiş.

Madam Despina, 2006 yılında 87 yaşında vefat etti.

Madam Despina için düzenlenen cenaze töreni de görkemli yaşamına yakışır nitelikteydi. Ayalefter Mezarlığı"nda düzenlenen dini törenin ardından toprağa verilen Madam Despina"nın vasiyeti üzerine, mezarı şarapla sulandı ve meyhanenin saz heyeti en sevdiği "Yalan" ve "Şimdi Uzaklardasın" şarkılarını çaldı. Papazın şarapla suladığı mezarın başında önce "Yalan", sonra da "Şimdi Uzaklardasın" çalınırken sevenleri birbirlerine Despina’lı anılarını anlatıp gözyaşı dökmüşler.

Şarkılara Konu Olan Bir İsim ''Madam Despina''

Madam Despina şarkılara bile konu olmuş. Sezen Aksu, Deliveren albümündeki "Yine mi çiçek" şarkısında Madam Despina"dan şöyle bahsediyor:

Kur masayı Madam Despina
Kirli beyaz muşamba örtüleri ser

Çek sediri asmanın altına
Yanında bir ince Müzeyyen Abla

Yine mi güzeliz yine mi çiçek
Hamdolsun
Taze mi bitti topik
Canın sağ olsun

Amanın yine mi güzeliz yine mi çiçek
Hamdolsun
Altınbaş kadehe yağ gibi dolsun

Gece çok genç arzular şelale
Haber etsek o yare
Gelse Bomonti"den
Şereflendirse bizi
Olsak teyyare

Söz: Meral Okay
Müzik: Ara Dinkjian

Bir Anı:

Madam Despina’nın otoriter tavrından askerler bile nasibini almıştı. 12 Eylül darbesi sonrası gazinonun müdavimlerinden bir albayın misafirlerini tedirgin ettiğini görünce, Rum aksanıyla "Pasam, pasam! Sen pasasın ama buranın pasası da benim. Senin pasalığın dısarida" diyerek mekanda bulunanları rahatlatmıştı.

Kaynak1 Kaynak2 /Kaynak3 / Kaynak4

@**C.Doğan** · 29.09.2014, 01:33

Alıntı:

Orjinal Mesaj Sahibi Dilaver

Madam Despina'nın Ölümü

Herkesin sevgilisi haline gelen Madam Despina’yı 1990'da şeker hastalığı esir alınca meyhaneyi devretmek zorunda kaldı. Bir bacağı kesilen Madam Despina’nın tek şartı mekanın aynen korunması oldu.

Ölmeden 2 gün önce Saadettin Kaynak’ın bestesi olan ’Yalan’ adlı şarkının mezarı başında çalınmasını istemiş.

Madam Despina, 2006 yılında 87 yaşında vefat etti.

Madam Despina için düzenlenen cenaze töreni de görkemli yaşamına yakışır nitelikteydi. Ayalefter Mezarlığı"nda düzenlenen dini törenin ardından toprağa verilen Madam Despina"nın vasiyeti üzerine, mezarı şarapla sulandı ve meyhanenin saz heyeti en sevdiği "Yalan" ve "Şimdi Uzaklardasın" şarkılarını çaldı. Papazın şarapla suladığı mezarın başında önce "Yalan", sonra da "Şimdi Uzaklardasın" çalınırken sevenleri birbirlerine Despina’lı anılarını anlatıp gözyaşı dökmüşler.

Şarkılara Konu Olan Bir İsim ''Madam Despina''

Madam Despina şarkılara bile konu olmuş. Sezen Aksu, Deliveren albümündeki "Yine mi çiçek" şarkısında Madam Despina"dan şöyle bahsediyor:

Kur masayı Madam Despina
Kirli beyaz muşamba örtüleri ser

Çek sediri asmanın altına
Yanında bir ince Müzeyyen Abla

Yine mi güzeliz yine mi çiçek
Hamdolsun
Taze mi bitti topik
Canın sağ olsun

Amanın yine mi güzeliz yine mi çiçek
Hamdolsun
Altınbaş kadehe yağ gibi dolsun

Gece çok genç arzular şelale
Haber etsek o yare
Gelse Bomonti"den
Şereflendirse bizi
Olsak teyyare

Söz: Meral Okay
Müzik: Ara Dinkjian

Bir Anı:

Madam Despina’nın otoriter tavrından askerler bile nasibini almıştı. 12 Eylül darbesi sonrası gazinonun müdavimlerinden bir albayın misafirlerini tedirgin ettiğini görünce, Rum aksanıyla "Pasam, pasam! Sen pasasın ama buranın pasası da benim. Senin pasalığın dısarida" diyerek mekanda bulunanları rahatlatmıştı.

Kaynak1 Kaynak2 /Kaynak3 / Kaynak4

Dilaver Teşekkürler,

Hem okudum, hem hüzünlendim. Sayende bilgilendim. Daha önce bilseydim madam Despina rahmetli olmadan mekanına gider, kendisiyle sohbet eder ve içerdim.

Yine de ilk fırsatta meyhanesine gidip içecek, mezelerinden yiyecek ve kendisini anacağım.

@**Canan** · 29.09.2014, 01:57

Ne kadar ilginç...

Hayatını, ilgiyle okudum Despina'nın.
Zamanında, meyhaneci olmak, bir bayan için büyük cesaret gerektiren bir durum ve o bunu başarmış.

Bakar mısın vasiyetleri bile çok ilginç. Mezarı şarapla sulanmış, şarkılarla uğurlanmış.

Cilveli meze de nasıl oluyor ki

Devgili Dilaver

ilginç konular açtın hep. Teşekkürler ve ellerine sağlık.

Konu açmayı ve resim çerçevelemeyi de unutmamışsın aferin

@**Dilaver** · 26.02.2017, 23:25

Forum Gerçek Flash Dosyası

@**Sevda** · 21.12.2019, 17:52

Zamanının cesaretli kadınlarındanmış Madam Despina. O zamanlar böylesine girişken olmak her kadının harcı değildir. Cesaretli olanlar seneler sonra bile adından söz ettiriyorlar.

Güzel konuydu. Daha ilk satırı okurken Müzeyyen Senar arkada çalmadan bu konunun hakkını veremem dedim güzel bir şarkısını açtım.

Teşekkürler Dilaver.

29.09.2014, 01:13	#1
Çevrimdışı @Dilaver Müdavim Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Dilaver	Madam Despina \| Hayatı \| Meyhanesi Madam Despina 1919/2006 Günümüz İstanbul’undaki birkaç gerçek anlamda klasik meyhaneden birinin yaratıcısı ve tüm meyhaneci hanımların ruhani hocası, meyhane tarihinin Afife Jale’si, Türkiye’nin ilk kadın meyhanecisi! Asıl adı Despina Kanlı. Eskilerin Tatavla olarak bildiği Kurtuluş’ta, kendi adıyla anılan salaş meyhanesiyle akşamcıların hayatına damga vuran Madam Despina, İmroz’da (Gökçeada) doğdu. 15-16 yaşlarında adadan İstanbul’a göç etti. Henüz 18 yaşında iken, doğduğu topraklarla ailesi arasında bir tercih yapmak zorunda kaldı. Ya Ege’nin karşı kıyısına gidecekti ya da suyunu içip havasını soluduğu topraklarda kalacaktı. Tercihini Türkiye’den yana kullandı, İstanbul’dan ayrılmadı. 18 yaşındaki Despina, Moda Teras Gazinosu’nda konsomatris olarak çalışmaya başladı. Güzelliği dillere destan olan Despina’yı görmeye gelenler çoğalınca, doğal olarak çevresi de genişledi. Güzelliği kadar hırsı ve zekásıyla da dikkat çeken Despina, kendine bir işyeri açmayı kafasına koymuştu. İlk mekanını Cezayir Sokak'ta açan Despina, burada istediğini bulamayınca Moda'da Madam Teressa'nın yerinde çalışmış. 50'li yıllarda ise Esentepe ve Gayrettepe bölgelerinde mekan işletmiş. Tabii o dönemde Esentepe bölgesi yerleşim alanı olmadığı için, Rumların ağırlıklı olarak yaşadığı Büyükdere'de mekan açmış. 1965"te Artin adlı bir otomobil satıcısıyla evlendi ve işlerden elini eteğini çekti. Ancak kocası bir süre sonra aniden ölünce en önemli patronluk sınavını vermiş ve o tarihten itibaren yaklaşık 20 yıl boyunca Esentepe'de açtığı mekanını işletmiş. Orası galeriye dönüşünce de Kurtuluş'ta, bugün hâlâ hizmet vermeye devam ettiği yere gelerek, Madam Despina adını meyhane kültürüne yazdırmayı başarmış. Madam Despina simsiyah saçlarını sımsıkı bir topuzla arkada toplayan, bakışları ile koskoca bir meyhaneyi idare eden, adam gibi bir madamdı. [MEDIA]http://st4.divshare.com/launch.php?f=26194875&s=992[/MEDIA] __________________ Tanrılar, erkeklerin ''balıkta'' geçirdiği zamanı ömründen saymaz. (Babil Atasözü)

29.09.2014, 01:15	#2
Çevrimdışı @Dilaver Müdavim Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Dilaver	Cevap: Madam Despina \| Hayatı \| Meyhanesi *Madam Despina Meyhanesi* Madam Despina'nın bulunduğu sokak çok sessiz ve geceleri karanlık. Gittiğinizde burası mı acaba diye tereddüt edebilirsiniz. Evet evet orası, tereddüt etmeden girin. Daha girer girmez boyunuzu asan Madam Despina’nın portre fotoğrafı sizi karşılıyor. Zamanında Madam’ın güzelliği dillere destan-imiş, bir gören bir daha bakar-imiş ve uzaktan seveni de çok-imiş (bir zamanlar uzaktan sevmek diye bir şey vardı tabii). Madam’ın güzelliğine kapılıp giderken sinsice gelen anason kokusu sizi usulca yakalıyor ve kendinizi asmaların altında küçük tahta bir masada oturur buluyormuşsunuz. Çok katı kuralları da varmış Madam Despina'nın. 'Her masa ayrı bir cumhuriyettir' felsefesini benimseyen Madam, "Herkes kendi masasında eğlenecek, aksi taktirde bir daha gelmesin," dermiş. Zaten sadece Madam'ın bildiği ve onay verdiği insanlar gelebilirmiş meyhaneye. İstemediği adamı almaz, sorun çıkaranı da dışarı atarmış. Mekanİç Görünümü Dışarının karanlık sessiz sakin sokağının aksine içerisi hiç beklemediğiniz ferahlıkta karşılıyor sizi. İster istemez kim bilir kimler burada içmiş, kimler kimleri yad etmiştir diyerek düşüncelere dalıyorsunuz. İçeride feleğin çemberinden geçmiş ama efendiliğinden zerre kaybetmemiş insanlar, ellerinde Yeni Rakı bardakları, önlerinde bir lokmada teslim oldukları davetkâr mezeleri başka küçük tahta masalarda oturmuşlar ve çoktan tayyare olmuşlar. Özensiz dekorasyonuyla, masaları ve masa örtüleriyle, yer karolarıyla bir zamanlarda kalmış bir yer. Piyasa yapılacak bir yer değil zira yaş ortalaması yüksek. En çok da masaların üzerindeki muşambalar dikkat çeker. O dönemde hijyenik olduğu ve kolay temizlendiği için muşambayla kaplatmış Madam Despina masaları. Ama ölmeden önce de vasiyetinde bu muşambaların kalmasını istemiş. Ona göre muşamba bir meyhanenin simgesiymiş. Tezgâhın gerisinde ise yaşlı meyhaneci, kim bilir kaç insan dinlemiştir. Dile kolay, her masa ayrı çalıyor kendi şarkısını. Ama herkes kendi masasında, tıpkı Madam’ın dediği gibi “herkes kendi masasında eğleniyor”. Derken cilveli meze tabakları geliyor. İri fasulyeli Rum pilakisi, haydari, patlıcan ezmesi, çiroz, fava, topik, yaprak ciğer, muska böreği ağzınızda birer birer dağılırken bir boşluk yakalanıyor, sigaralar yakılıyor. ve haydi şerefe! Burası hala restaurant mı müze mi olduğunu çözemeyeceğiniz olağanüstü bir meyhane olma özelliğini koruyor. __________________ Tanrılar, erkeklerin ''balıkta'' geçirdiği zamanı ömründen saymaz. (Babil Atasözü)

29.09.2014, 01:16	#3
Çevrimdışı @Dilaver Müdavim Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Dilaver	Cevap: Madam Despina \| Hayatı \| Meyhanesi *Madam Despina'nın Ölümü* Herkesin sevgilisi haline gelen Madam Despina’yı 1990'da şeker hastalığı esir alınca meyhaneyi devretmek zorunda kaldı. Bir bacağı kesilen Madam Despina’nın tek şartı mekanın aynen korunması oldu. Ölmeden 2 gün önce Saadettin Kaynak’ın bestesi olan ’Yalan’ adlı şarkının mezarı başında çalınmasını istemiş. Madam Despina, 2006 yılında 87 yaşında vefat etti. Madam Despina için düzenlenen cenaze töreni de görkemli yaşamına yakışır nitelikteydi. Ayalefter Mezarlığı"nda düzenlenen dini törenin ardından toprağa verilen Madam Despina"nın vasiyeti üzerine, mezarı şarapla sulandı ve meyhanenin saz heyeti en sevdiği "Yalan" ve "Şimdi Uzaklardasın" şarkılarını çaldı. Papazın şarapla suladığı mezarın başında önce "Yalan", sonra da "Şimdi Uzaklardasın" çalınırken sevenleri birbirlerine Despina’lı anılarını anlatıp gözyaşı dökmüşler. Şarkılara Konu Olan Bir İsim ''Madam Despina'' Madam Despina şarkılara bile konu olmuş. Sezen Aksu, Deliveren albümündeki "Yine mi çiçek" şarkısında Madam Despina"dan şöyle bahsediyor: Kur masayı Madam Despina Kirli beyaz muşamba örtüleri ser Çek sediri asmanın altına Yanında bir ince Müzeyyen Abla Yine mi güzeliz yine mi çiçek Hamdolsun Taze mi bitti topik Canın sağ olsun Amanın yine mi güzeliz yine mi çiçek Hamdolsun Altınbaş kadehe yağ gibi dolsun Gece çok genç arzular şelale Haber etsek o yare Gelse Bomonti"den Şereflendirse bizi Olsak teyyare Söz: Meral Okay Müzik: Ara Dinkjian Bir Anı: Madam Despina’nın otoriter tavrından askerler bile nasibini almıştı. 12 Eylül darbesi sonrası gazinonun müdavimlerinden bir albayın misafirlerini tedirgin ettiğini görünce, Rum aksanıyla "Pasam, pasam! Sen pasasın ama buranın pasası da benim. Senin pasalığın dısarida" diyerek mekanda bulunanları rahatlatmıştı. Kaynak1 Kaynak2 /Kaynak3 / Kaynak4 __________________ Tanrılar, erkeklerin ''balıkta'' geçirdiği zamanı ömründen saymaz. (Babil Atasözü)

29.09.2014, 01:57	#5
Çevrimiçi @Canan Çiçekci kız Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Canan	Cevap: Madam Despina \| Hayatı \| Meyhanesi Ne kadar ilginç... Hayatını, ilgiyle okudum Despina'nın. Zamanında, meyhaneci olmak, bir bayan için büyük cesaret gerektiren bir durum ve o bunu başarmış. Bakar mısın vasiyetleri bile çok ilginç. Mezarı şarapla sulanmış, şarkılarla uğurlanmış. Cilveli meze de nasıl oluyor ki Devgili Dilaver ilginç konular açtın hep. Teşekkürler ve ellerine sağlık. Konu açmayı ve resim çerçevelemeyi de unutmamışsın aferin __________________

21.12.2019, 17:52	#7
Çevrimdışı @Sevda Dönersen Islık Çal.. Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır. @Sevda	Cevap: Madam Despina \| Hayatı \| Meyhanesi Zamanının cesaretli kadınlarındanmış Madam Despina. O zamanlar böylesine girişken olmak her kadının harcı değildir. Cesaretli olanlar seneler sonra bile adından söz ettiriyorlar. Güzel konuydu. Daha ilk satırı okurken Müzeyyen Senar arkada çalmadan bu konunun hakkını veremem dedim güzel bir şarkısını açtım. Teşekkürler Dilaver.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)