Deizm Nedir?

[@NaNaNe]

Deizm Nedir?

Toplumlarda çok çeşitli inanç şekilleri ortaya çıkmıştır bu inanç şekillerinden biride deizm'dir. Deizm; 17. ve 18. yüzyılda ortaya çıkmış tüm dinleri reddeden Tanrı'yı sadece bir ilk neden olarak kabul eden yani tanrının varlığına inanan inanç felsefesi şeklidir.

Semavi dinlerde yani Musevilik, Hıristiyanlık, islam gibi dinlerde insanın, önceden evrim geçirmeksizin yaratıldığına inanılır. Bu inanış deizmde yoktur. Deistler genelde doğaüstü olayları (kehanet veyahutta mucizeler), yaradanın dinlerle olan bağını, kutsal metinleri ve ortaya çıkmış tüm dinleri reddederler.

Bunun yerine; deistler doğru dini inanışların insan mantığında ve doğal Dünya'nın kanunlarında görmeyi tercih ederler. Bu doğrultuda da; varolan tek bir tanrının ya da üstün varlığı kabul ederler.

Deizm'in kabul etmediği öğeler nelerdir?
1- Tanrı tarafından ilan edilmiş veyahutta yazıldığı iddia edilen kitaplara sahip olan dinlerin reddi.
2- İncil'in Tanrı'nın sözü olduğunun reddi.
3- Mucizelerin ve kehanetlerin reddi.
4- Dini bilinmez öğelerin reddi.
5- İncil'deki yaratılış hikayesinin ve insanların doğuşta günahkar olduklarının reddi.
6- Hristiyanlığın reddi.

Deizm'in kabul ettiği öğeler nelerdir?
1- Tanrı vardır ve kainatı yaratmıştır.
2- Tanrı insanların mantıksal davranmasını ister.
3- İnsanların ruhları ölümden sonra hala vardır, bu doğrultuda ölümden sonra yaşam da vardır.
4- Yaşam sonrasında, Tanrı iyi davranışlarımızı ödüllendirecek, kötü davranışlarımızı cezalandıracaktır.

Deizm'in dayandığı temel nedir?
Akıla ve doğaya. Evrene bakınca bir düzen görürüz ve bu düzen bizi bir tanrı ya da tasarımcı inancına götürür.
Deizm tanru inancını kabul ediyorsa deizm ile Dinlerin arasında ne fark vardır?

Deizm doğaya ve akla dayanır, vahiye dayanmaz. Diğer tüm dinler vahiye ya da kutsal kitaplara dayalıdırlar. Deizmde bir rahibe papaza ya da imama gerek yoktur. Deizm de ihtiyaç olan tek şey kendi sağduyumuz ve düşünme becerimizdir.

Deistler dua ederler mi?
Sadece şükür ve teşekkür için dua edebilirler, tanrıya dikte etmezler. Dua için belli bir yer ve zaman, belirli bir vücut duruşları yoktur.


Sorular ve Yanıtlar;

• Deizm neye dayanır?

Akıla ve doğaya. Evrene bakınca bir düzen görürüz ve bu düzen bizi bir tanrı ya da tasarımcı inancına götürür.

• Deizm ateizmin bir çeşiti midir?

Hayır. Ateizm tanrıyı reddeder. Deizme göre tanrı vardır. Deizm dinleri reddeder.

• Eğer deizm tanrı inancını kabul ediyorsa deizm ve yahudilik, islam, hıristiyanlık gibi diğer dinler arasında ne fark vardır?

Deizm yukarda da geçtiği gibi doğaya ve akla dayanır, vahye dayanmaz. Diğer tüm dinler vahye ya da kutsal kitaplara dayalıdırlar. Deizmde bir rahibe papaza ya da imama gerek yoktur. Deismde ihtiyaç olan tek şey kendi sağduyumuz ve düşünme becerimizdir.

• Deistler tanrının evreni yaratıp geri çekildiğine mi inanıyorlar?

Bazı deistler öyle düşünüyor, bazı deistler tanrının insan davranışlarına müdahale edebileceğini düşünüyor. Örneğin, George Washington Long Island'dan çekilme ya da teslim olma arasında daha riskli olan çekilmeyi seçmiştir ve kendisine niye daha riskli olanı seçtiği sorulduğunda, bunun yapabileceğinin en iyisi olduğunu ve gerisinin tanrının taktiri olduğunu söylemiştir.

• Deistler dua ederler mi?

Sadece şükür ve teşekkür için dua edebilirler, tanrıya dikte etmezler. Dua için belli bir yer ve zaman, belirli bir vücut duruşları yoktur.

• Deistler tanrıyı nasıl görürler?

Tanrıyı istediği kadar gücü olan ölümsüz bir varlık olarak görürüz. Albert Einstein' dan alıntı deizmin tanrı tanımı için iyi bir örnek olacaktır: " Benim dinim kendini zayıf aklımızla algılamamız zor olan sonsuz güç sahibi üstün ruha alçak gönüllü bir şekilde hayran olmaktan ibarettir. Bu üstün düşünen gücün duyguları derinden etkileyen ikna ediciliği, ki bu kendini anlamak mümkün olmayan evrende ifşa eder, benim tanrı anlayışımı oluşturur"

• Deizm bir mezhep midir?

Deizmin bir mezhep olması mümkün değildir çünkü Deizm kendine dayanmayı öğretir ve insanları daima akıllarını kullanmaya teşvik eder. Deizm bedeli ne olursa olsun otoriteyi sorgulamayı öğretir. Deizm vahye dayalı dinler gibi muhakemesi olmayan iddialarda bulunmaz. Vahye dayalı dinler insanları tanrının söylediklerine teslimiyete ya da bu sözlere karşı düşünme gücünüzü ertelemeye çağırır. Bunu iman olarak adlandırırlar. Örneğin, Musa'nın denizi yardığına ya da İsanın suyun üstünde yürüdüğüne ya da Muhammedin Kuran'ı bir melekten aldığına inanmak ne kadar mantıklıdır?

• Deizmin dünyadaki fenalıklara karşı cevabı nedir?

Dünyadaki fenalıkların büyük bir kısmı eğer tanrı vergisi aklımızı kucaklasaydık ortadan kalkabilirdi.

Unutulmamalıdır ki, Doğanın bulduğumuz ve ilerlemekte kullandığımız bütün kanunları, bilgisayardan tıppa ve uzay yolculuğuna kadar önceden beri vardı. Ama biz bilgimizi ilerletmek ve öğrenmek yerine batıl itikadları ve korkuyu seçtik. Başarının gereği olan zor işleri becermektense kendi davranışlarımızdan sorumlu olmadığımızı düşünmek daha çok yatıştırıcıdır. Deizm her soruya bir cevabının olduğunu iddia etmemektedir, deizm sadece bu sorulara giden doğru yolda olma iddiasındadır.

Kaynak

[@NaNaNe]

Orjinal Mesaj Sahibi Aristo

Güzel bir paylaşım. Anladığım kadarıyla da forum takip edilerek özellikle paylaşılmış...

Bu forumda epey bir Yaşar Nuri hayranı var.

Dilerim bu yazıyı okurken Yaşar Nuri' nin de en sonunda deist olduğunu biliyorlardır...

Aksi takdirde Yaşar Nuri için döktükleri göz yaşlarını timsah gözyaşı yerine koyarım.

Evet konu içinde sizin paylaşımınızda bahsi geçinçe tam olarak bilmiyordum yüzeysel biliyordum merak edip baktım benim gibi bilmeyenlerde yararlı olur duşuncesiyle paylaştım.

teşekkürler.

[@Heliosaga]

Şahsen bir deist olarak "Din"i tanrısal bir düzeye çekmem mümkün değil..

Din tamamen insan egosunun dışa vurumundan kaynaklanır ve bu ego belli bir toplumsal etikete kavuşur. Sonuçta nerede doğarsanız oranın inancına sahip bir çoğunlukla karşılaşırsınız ve muhtemelen onlardan olursunuz.

Ben dine dayalı bir yaşayışı sürdüren herhangi kimseye saygı duyabilirim ama bu inancını sorgulamayacağım anlamına gelmez tıpkı onun beni kafir yada münafık olarak etiketleyebileceği gibi.. hemde sert bir şekilde.. biz inananlara o kadar sert bakmıyoruz.. Onun inancını benim eleştirmem mümkün değil..

Çünkü inanan kişi her ne kadar kabul etmesede derinlerinde bir topluluğa bağlılık açlığı çekiyor. Ancak böyle sosyalleşebiliyor..

Bu yüzden dinlerin tamamen insani olduklarını düşündüm ve insanlar tanrılarını bile sahiplendiler hatta cenneti yada cehennemi. Kendi aralarında din yaratıp toplumsal egolarını dahada üstelediler, yetmedi milliyetçi kimlikleriyle inançlarını karman çorman ettiler. Irklara dayandırdılar bunu..

Böyle böyle farklılıklar kattığını sandılar kendilerine..

Tanrı neden farklılıklar yaratsın ki? yada farklı dinler? birinin geçersiz olduğunu söyleyip üstüne yeni bir neden göndersin? Tanrı din gönderme konusunda başarısız mı? gerçekten tek sorunu bu mu?

"Özgür İrade"nin gelişimi. İnsanlık tanrıyı oynamayı seçiyor bu günlerde.. Geçmişte çıkan savaşlar, dökülen kanlar, cahillikten gelen büyük yıkımlar, bunların hepsi insanın elinden çıktı. Halende devam ediyor.

--

Öbür maddelere gelince..

Bana göre bir cezalandırma yada ödüllendirme sistemide yok. Bir deist reenkarnasyona inandığı gibi, diğer türlüde belki bu "adalet" sistemine inanabilir çünkü deizm'de "mutlak" kural yada kod yoktur. Yada ikisine inanmayabilir. Ölümden sonra bir hayat olmadığına da inanabilir.

[@nurideniz34]

Nanane:
Bu güzel paylaşım için teşekkürler...