Cilt Kliniği-Herşey ve Tedavileri A,dan Z,ye Bu Başlıkta

[@Kartal]

Yaşlanan deri sarkar ve üzerinde çizgiler, kırışıklıklar ve oluklar gelişir. Derideki bu değişiklikliklerin şiddeti genetik eğilime, deri fototipine ve çevresel faktörlere maruz kalmaya göre değişir.
Dermatoloji ve plastik cerrahi uzmanları yaşlılığa bağlı değişiklikleri tanımlarken Glogau klasifikasyonu u kullanırlar:
Hafif (yaş 28-35): Çok hafif kırışıklılar vardır, keratoz yoktur. Hafif makyaja ihtiyaç duyar ya da duymaz.
Orta (35-50): Hafif kırışıklıklar, yüzeyel kertozlar vardır. Hafif makyaja ihtiyaç duyar.
İleri (50-60): Kalıcı kırışıklıklar, deri renginde değişikliklerle birlikte telenjiektaziler ve aktinik keratozlar vardır. Genellikle makyaja ihtiyaç vardır.
Şiddetli (65-70): Şiddetli kırışıklıklar, fotoyaşlanma vardır, yerçekimi ve dinamik kuvvetler deriyi etkiler, deri kanseri ile birlikte veya birlikte olmadan aktinik keratozlar vardır. Çok yoğun makyaja ihtiyaç vardır ve makyaj budeğişiklikleri kapatmaya yetmez.
Fitzpatrick sınıflaması da ağız ve göz etrafındaki kısışıklıklara göre yüz çizgilerini sınıflandırmıştır:
Sınıf I: İnce kırışılıklar
Sınıf II: İnceden orta kalınlığa kadar kırışıklıklar ve orta düzeyde çizgiler
Sınıf III: İnceden derine kadar kırışıklıklar, çok sayıda çizgiler ve muhtemelen kalıcı oluklar

Yüz çizgi ve kırışıklıkları nasıl oluşur?
Kırışıklıkların temel nedeni, genetik yapımızın belirlediği genetik yaşlanmadır. Bu ailesel faktörlerle yakından ilişkilidir. Genetik faktörlerin dışında bir çok etken kırışıklıklara neden olur.
Genetik faktörlerin dışında yüzdeki kırışıklıklar ve çizgiler aşağıdaki faktörlerden dolayı oluşur:

• Güneş hasarı
• Stres
• Kas hareketi (mimiklerin aşırı kullanımı)
• Yer çekimi
• Travmalar
• Cerrahi
• Sivilce
• Yara izi bırakmaya eğilimli cilt hastalıkları (Discoid Lupus Eritematosus)
• Sigara içme

İnsanlar gülerken veya kaş çatarken, her iki yüz yanı da aynı çalışmadığından ve devamli sağ veya sol yana yatma alışkanlığı olduğundan yüzdeki çizgilerde çoğu zaman asimetriktir.

Kaç tip kırşıklık vardır?
1.İnce çizgiler
İnce çizgiler derinin orta tabakası olan dermisin düzensiz kalınlaşması ve epidermisin su tutma kapasitesinin azalması sonucu oluşur. Başlıca güneş hasarından ve sigara içilmesi gibi çevresel toksinler yoluyla olur.

2.Derin kırışıklıklar
Derin kırışıklıklar dinamik ve statik olmak üzere iki çeşittirler. Dinamik çizgiler yüz kaslarının çalışması ile ortaya çıkarlar. Statik çizgiler ise kas hareketi ile değişmezler. Hatta dinamik çizgiler statik hale gelebilirler.

• Kaz ayağı çizgileri gözün etrafında gülme ile veya göz kaslarının çalışması ile ortaya çıkan çizgilerdir.
• Alındaki kaygı çizgileri kaşları kaldırırken kasılan alın kasının kasılması sonucu oluşurlar.
• aşların arasındaki kaş çatma çizgileri ise sinirlenildiği zaman kasılan corrugator supercilii ve procerus kasları vasıtasıyla oluşur.

Cilt sarkması neden oluşur?
Cildin sarkması bir çok faktörle oluşur:

• Derinin altındaki yağ dokusunda hücre sayısının azalması
• Derinin orta tabakası olan dermisteki kollajen ve elastin liflerin sayısınına azalması gerginlik ve elastikliği azaltır.
• Yerçekimi de gevşek dokunun kolaylıkla sarkmasına neden olur.

Bunun sonucu olarak:

• Kaşlar düşer. (alının sarkması sonucu kaşlar göz kapaklarının üzerine doğru düşer.)
• Üst gözpağı düşüklüğü (üst göz kapağı göz bebeini kapatacak kadar düşebilir.)
• Alt göz kapağı düşüklüğü
• Alt göz kapağının sarkması kapak altındaki mukozanın görünmesine neden olur.
• Gözlerde boş bakış
• Burnun kenarındaki belirgin oluk nedeniyle yorgun bakış vardır.
• Gıdık oluşması (çene çizgisinin ortadan kalkması)
• Boyun çizgileri
• Uzamış kulaklar
• Burun ucunun düşmesi
• Üst dudağın incelmesi

Kırışıklık tedavisi nasıl yapılır?
Sıklıkla iyi sonuçlar için bir çok işlemin kombinasyonuna ihtiyaç vardır.

Güneşten koruyucu kremler
En önemli olarak güneş gören yerler güneşten koruyucu kremler kullanarak korunmalı ve sigara içilmemeli, sigara içilen yerlerde bulunulmamalı ve diğer hava kirliliğine neden olan ajanlardan uzak durulmalıdır.

Nemlendiriciler
Yaşlanan deri düzenli olarak nemlendirici uygulandığında daha iyi gözükür. Nemlendiriciler derinin su tutma kapasitesini arttırırlar. Kullanımı kolay, yanma batma ve sivilce yapmayan bir nemlendirici seçilmelidir.

• Yüzünüzü ılık su ve sabun içermeyen bir cilt temizleyicisi ile günde iki kez yıkayın.
• Kısa süre ile bile dışarıda kalsanız uv filtresi bulunan güneş koruyucuları kullanınız.

Anti-ageing formülleri
Bir çok yüz kremi anti-aging ajanlar içeririr. Bu ajanlar antioksidanlar ve soyucu ajanlardır:

• Topical retinoidler
• Vitamin C
• Alfa hidroksi asiy-tler
• Polypeptidler
• Bir çok bitki ekstreleri

Topikal retinoidler dışında bir çok antiaging ajanın etkinliği ispatlanmamıştır.

Cilt soyma (Resurfacing)
Resurfacing kimyasal ve mekanik çeşitli tekniklerle derinin üst tabakasının soyulması işlemidir. Bu işlem derinin renk düzensizlikleri ve dokusunu düzeltir. Ayrıca ince çizgileri ve statik kırışıklıkları da düzeltir, fakat dinamik kırışıklıklara etkili olmaz.

• Yüzeyel ve orta derinlikte kimyasal peeling Çeşitli nedenlerle hasara uğramış olan cildin üst tabakasının soyularak yüzeyel kırışıklıkları azaltmak, deriye daha canlı bir görünüm sağlamak mümkündür. Meyve asitlerinden olan glikolik asit, Avitamini olan retinoik asit veya trikloroasetik asit kullanılabilir. Kimyasal peeling işlemi ağrısızdır ve anestezi gerektirmez. İki veya dört hafta aralarla yapılan, 4-6 seanslık tedavi ile iyi sonuçlar alınır.
• Dermabrasyon ve mikrodermabrasyon
• Neodynium:YAG (Nd:YAG) veya karbon dioksid (CO2) laser ile resurfacing(cilt saoma)

Non-ablative (soyucu olmayan)tedaviler

• Non-ablatiflaserler
• İntensif pulsed light (IPL)
• Termal resurfacing(thermage)

Dolgu maddeleri (İmplantlar)
Dolgu maddeleri özellikle yüzün alt bölümünde bulunan (yanak, dudak çevresi ve cene) kırışıklıkların tedavisinde kullanılır. Hatta bu maddeler dudakları dolgunlaştırmak içinde kullanılır. Bu maddeler kalıcı ve geçici dolgu maddeleri olabilir.

Silikon gibi çeşitli sentetik maddeler ciltte daha uzun süre kalmalarına rağmen; yan etkileri fazladır. Bu nedenle fazla tavsiye edilmemektedir. Dolgu maddesi olarak kullanılan maddelerin çoğu, derimizde doğal olarak bulunan maddelerdir. Doğal dolgu maddeleri olarak hiyaluronik asit, kollajen gibi maddeler kullanılmaktadır. Bir diğer yöntem hastanın kendi yağ hücreleri ile kırışıklıklarının tedavi edilmesidir. Bu tedavi yönteminde hastanın yağ hücreleri bir enjektör yardımı ile kendi vücudundan alınır ve daha sonra kırışıklık olan alanlara enjekte edilir. Uygulama bölgesine göre, dolgu maddesinin seçimi değişebilmektedir.

Doğal olan dolgu maddeleri ile yapılan tedavilerde, dört altı ay sonra işlemin tekrar edilmesi gerekmektedir. Sentetik olan dolgu maddeleri deride daha uzun süre kalmalarına rağmen pek tavsiye edilmemktedir. Tüm bu işlemlerin yapılması çok kolaydır ve hastanın günlük yaşamını etkilemez.

Botulinum toxin (BOTOX)
Botox tedavisi mimiklerin aşırı kullanımı sonucu gelişen kırışıklıkların tedavisinde kullanılır. Bu kırışıklıklar, yüzün özellikle üst bölgesinde (kaşlar arasında, göz çevresi ve alında) bulunur. Bu bölgelerde derinin altına yapılan botox enjeksiyonu, kullanılmasını istemediğimiz mimik kaslarını felç ederek kaz ayağı, kaş çatma ve alın çizgilerini tedavi eder. Ayrıca kaş şeklini düzeltmekte ve dudak etrafı gibi bir çok alanlardaki kırışıklıkların tedavisinde kullanılabilir.
Tedaviden bir kaç gün sonra kırışıklıklar azalarak kaybolur. İlacın etkisi ortalamadört altı ay sürer. 3*4 seans sonrasında bu süre bir yıla kadar uzayabilir.

Kozmetik cerrahi
Kozmetik cerrahi yüz dokusunun yeniden şekillendirilmesi (ritidektomi=kırışıklık çıkartılması) ve sarkan dokuların kaldırılması şeklinde yapılır

• Yüz germe işleminde fazla deri kesilip alınır ve yüzün 2/3 alt kısmındaki (çene ve boyun) kaslar gerginleştirilir.
• Alın ve kaş arkı statik çizgiler azaltılarak ve sarkık kaşlar yukarı kaldırılarak düzeltilir.
• Rinoplasti ile burun ucu kaldırılır, şekillendirilir.
• Alt ve üst blepharoplasty(göz kapağı plastik operasyonu) ile sarkan deri ve aşırı yağ dokusu çıkartılır.
• Boyundaki dikey bantlar ve sarkan deri amliyatla düzeltilir.

[@Kartal]

Zona olarak da bilinen Herpes Zoster su çiçeği virüsünün yaptığı bir enfeksiyondur.
Su çiçeği geçiren herkes Zonaya yakalanabilir. Virüs sinir köklerinde aktif olmayan bir şekilde yaşamını sürdürür ve yeniden aktifleştiğinde Zona gelişir. Suçiçeği geçiren kimselerin % 20 si Zona geçirir.

Virüsü uyandırıp aktifleştiren neden bilinmemektedir. Vücudun enfeksiyonlarla baş etmesini sağlayan bağışıklık sistemindeki bir güçsüzlük virüsün çoğalmasına ve sinir boyunca deride yayılmasına neden olur. Çocuklar bile Zona geliştirebilmesine rağmen, genellikle 50 yaşın üzerinde rastlanır. Hastalık, travma, stres gibi faktörler zona geçirilmesine neden olabilir.
Herhangi bir nedenle bağışıklık sistemi zayıflayan kişi zona geçirebilir. Bu kişilerde hastalık ciddi seyretmeye eğilimlidir. Bağışıklık sisteminin zayıfladığı lösemi, lenf oma gibi kanserler ve de AIDS de zona sık görülür. Kanser kemoterapisi ve radyoterapi, organ naklinde kullanılan ilaçlar, uzun süreli kortizon kullanımı bağışıklık sistemini baskılayabilir.

Zonanın bulguları nelerdir?
Zonanın ilk bulgusu derinin belirli bir bölgesinde yanma batma tarzında ağrı ve duyarlılık artışıdır. Bu ağrı döküntünün gelişmesinden 2-3 gün önce döküntü alanında başlar. Bu arada baş ağrısı ve ateş olabilir. Bu alanda daha sonra kızarıklık ve şeffaf su kabarcıkları gruplar halinde oluşur. Bu kabarcıklar 2-3 hafta kadar sürer. Bu kabarcıklar koyu renkli kan ile dolar, sonra kabuklanır ve iyileşmeye başlar. Ağrı daha uzun süre sürebilir. Nadir olarak döküntü hiç görülmemeksizin de ağrı olabilir.



Zona




Ağrının şiddeti nasıldır?
Ağrı sıklıkla ağrı kesici ilaçlar kullanmayı gerektirecek kadar şiddetlidir

Zona genellikle vücudun hangi bölgesinde görülür?
Zona genellikle gövdede ve kalçalarda görülür. Fakat yüz, kol ve bacaklarda da görülebilir. Gözde kalıcı hasar bırakabildiği için göz de hastalık görüldüğünde dikkatli bir bakım gerekir. Burun ucunda su kabarcığı oluşmuşsa bu göz tutulumunun olduğunu gösterir. Bu durumda muhakkak Göz Hastalıkları uzmanı tarafından muayene yapılmalıdır.

Zonanın komplikasyonları nelerdir?
Deri döküntüleri geriledikten sonra Zonaya ait ağrı kalabilir. Özellikle yaşlı hastalarda ağrı aylar ve yıllar boyu kalır. Zonanın erken evrelerinde tedaviye başlamak ağrı gelişimini engelleyebilir.
Su kabarcıklarında bakteri enfeksiyonu gelişebilir ve bu yaraların iyileşmesini engeller. Döküntüde ağrı ve kızarıklık artarsa muhakkak doktorunuza başvurun. Bu durumda antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Diğer bir durum Zonanın tüm vücuda ve diğer organlara yayılmasıdır. Nadir olarak görülen bu durumda bağışıklık sistemi baskılanmıştır.

Zona nasıl tanınır?
Tanı su kabarcıklarının tipik görüntüsü ve döküntü başlamadan önce vücudun tek tarafında ağrı olması ile konulur. Gerekirse incelenmek üzere su kabarcıklarından örnek alınabilir.

Zona geçiren bir kişi de önemli bir hastalık veya bağışıklık sisteminde bir yetersizlik olabilir mi?
Zona geçiren hastaların çoğu sağlıklıdır. Bununla beraber başka hastalıklar veya AIDS var ise bu doktora bildirilmelidir. Çünkü bu durum tedaviyi etkileyebilir. Doktorunuz bu durumla ilgili olarak tıbbi hikayenizi sorgulayabilir ve bir takım testler (röntgen ve kan tahlilleri) isteyebilir.

Zona bulaştırıcı mı dır?
Zona daha evvelden suçiçeği geçirmemiş kişilere bulaşabilir, fakat bu kişilerde zona değil, suçiçeği gelişir. Zona, su çiçeğine göre daha az bulaştırıcıdır. Zona su kabarcıkları patladığında bulaştırıcı hale gelir.Yeni doğanlar ve bağışıklık sisteminde yetmezlik olanlar zonalı kişilerden virüsü alarak suçiçeği geliştirmeye eğilimlidir. Zonalı hastalar nadiren hastaneye yatırılarak tedavi edilme ihtiyacı gösterir.

Hastalık deride iz bırakır mı?
Hastalık bağışıklık sistemi bozuk olan kişilerde yaşlılarda ve ikincil olarak bakteri enfeksiyonu gelişenlerde iz kalır.

Tedavisi nasıldır?
Zona genellikle birkaç haftada iyileşir, nadiren tekrar eder. Ağrı kesici ve soğuk pansumanlar faydalı olur. Eğer erken tanı konulup, ilaçlar erken dönemde başlanırsa, virüsün yayılımı azalır, bulgular daha çabuk iyileşir. Bu ilaçlar baş ağrısı, mide rahatsızlığı yapabilirler. Tedavinin erken başlanması önemlidir. Bu ilaçların kullanımı zona sonrasında ağrı gelişimini engellemez, fakat ağrılı dönemin kısalmasını sağlarlar.
Şiddetli enfeksiyonlarda, göz tutulumunda ve şiddetli ağrı olan hastalarda antiviral ilaçlarla birlikte kortizon verilebilir.
Zona sonrasında görülen ağrı kesici tabletlerin gündüz ve gece alımı ile azaltılabilir. Bazen tedavide depresyon ilaçları ağrıyı azaltmak amaçlı kullanılabilir. Günde 3-4 kez kurutucu pansumanların uygulanılması ağrıyı azaltır.

[@Canan]

Gerçekten A,dan Z,ye, gerektiği zaman başvurulacak bir konu olmuş.

Pek çoğunu tanımadığım gibi, adını dahi duymamışım.



Cilt hastalıklarının bazılarının teşhini koymakta zorlanıyor Dermatologlar. Ancak, sınama yoluyla tedavisini gerçekleştiriyorlar.



Sabırla uğraşıp, hazırlamış olduğun bu konu için teşekkürler ve emeklerine sağlık Kartal