02.12.2022, 22:40
|
#1
|
Çevrimdışı
Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.
|
Neden Kendi Kokumuzdan Rahatsız Olmuyoruz?
Neden Kendi Kokumuzdan Rahatsız Olmuyoruz?
Ter, kusmuk, idrar, dışkı vb. kokular kendimizin ise çok sorun oluşturmazken, başkalarınınki büyük problemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durumun yani kendi vücut kokularımız daha az rahatsız edici olmasının üç ana sebebi vardır:
- Maruz Kalma Etkisi (İng: "Mere-Exposure Effect"): Daha önceden aşina olduğumuz ve sürekli maruz kaldığımız durumlar ''alışmaya'' neden olur. Bu, kendi kokularımıza az tepki vermemizi sağlar.
- Koku Adaptasyonu (İng: "Olfactory Adaptation"): Bir ortamda baskın olan kokuya adapte olarak ortamdaki diğer kokuların da algılanabilmesini sağlayan bir algısal denge mekanizmasıdır.
- Tiksinme Duygusunun Evrimi: Kokularda algıladığımız değişiklik, başkalarının (ve hatta başka cisimlerin) salgıladığı kokuların; o kişiler tarafından tüketilen yiyeceklere, kullanılan ilaçlara, kronik ve akut hastalıklara, hijyen sıklığına göre farklılık göstermesidir. Bu farklılık, "aşina olunmayan" bir uyaran anlamına gelmekte ve tiksinme duygumuzu tetikleyerek, bu "yabancı uyarandan" uzak durmamızı sağlamaktadır.
Maruz Kalma Etkisi Nedir?
Maruz kalma etkisi, insanların daha önce sıklıkla maruz kaldığı kokulara, diğer kokulara kıyasla daha olumlu tepkiler vermesini ifade eder. Bu duruma göre bir uyarana (kokuya) ne kadar çok maruz kalırsak onunla ilgili düşüncelerimiz olumsuzluktan uzaklaşacaktır.
Koku Adaptasyonu
Basitçe, koku adaptasyonu, bir ortamdaki belirli bir kokuya uzun süre maruz kalma sonucu ayırt edebilme yetersizliğidir. Daha iyi anlaşılması için şu örneği verebiliriz: Yeni parfüm sıktığınızda parfümünüzün kokusunu net olarak alırsınız. Ancak bir süre parfüm kokusunu ya hiç duymaz ya da daha az duyarsınız.
Tiksinme Duygusunun Evrimi
Tiksinme (veya iğrenme), parasempatik sinir sistemini aktive eden, bulantı hissi ve karakteristik bir yüz ifadesi üreten duygusal bir reaksiyon olarak tanımlanabilir. Hastalıklardan kaçınmamızı sağladığı ve hijyeni tetiklediği için evrimleştiği düşünülmektedir. Evrimsel açıdan tiksinme (veya iğrenme) duygusu; pis, küflü ya da bozuk yiyecek ve içeceklere karşı verdiğimiz, “kendimizi hastalıktan koruma” amaçlı bedensel bir tepkidir.
Sonuc Olarak Neden Kendi Kokumuzdan Rahatsız Olmuyoruz?
Tüm bu bilgiler ışığında kendi kokumuzdan rahatsız olmamamızın bizi diğer kokuları algılama konusunda daha uyanık bir hale getirdiğini söyleyebiliriz. Halihazırda sahip olduğumuz kokulara adapte olmamız bizi yeni kokuları algılamaya odaklı hale getirmektedir. Kendi vücut kokularımızı diğer kokuları güçlü bir şekilde algıladığımız gibi algılasaydık muhtemelen yaşam çok daha zor bir hal alırdı.
KAYNAK
|
|
|