Çevrimdışı
Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.
|
Cevap: Türk Diline Büyük Oyun | Prof. Dr. Kemal Üçüncü
Kapitalizm en hınzır oyununu oynuyor.
Organik, demokratik, bilimsel kelimeleriyle bir çağı iğfal ettiği gibi.
Sorgulama ve eleştiri kültürünü berhava ederek, liberalizmi tarihin sonu diye ilan ederek; en despotik idareleri demokrasi kılıfına soktu.
Çürük domatesi organik diye yutturdu.
En saçma sapan hezeyan ve safsatayı bilimsel olarak sisteme boca eden kapitalizm.
Noliberal ekonomik modelle milli, islami, sosyal/ sosyalizan olan her şeyi kendine benzetti.
BURADA TARİH BİLİNCİ YOKTUR
Ezcümle tarih bilinci önemlidir.
Tarih filozofumuz Prof. Dr. Şahin Uçar'a göre;
"beşeri şuur, sanat ile, yani yüz binlerce yıl önce, daha taş balta vb "artifact"ları yaparken başladı faaliyetine.
Tahminlere göre belki 50 bin yıl önce ruhlara inanç şamanizm, ölüleri gömme ve benzeri haller ile, yani dini anlayış ile devam etti yoluna. Felsefe belki 3000 yıl önce eski Yunan'da başlamadı amma, nihayet bilinen kadarıyla en fazla 5-6 bin yıl kadar bir geçmişi olabilir. Gerçek müspet ilimlerin geçmişi de bilemedin 7- 8 asır. Tarih şuuru ise en zor olanı ve en son gelişen beşeri şuur biçimidir" der Colingwoood "speculummentis" adlı eserinde ve batıda ancak 18'inci asırda zuhur eder. Bize ise henüz teşrif etmedi bile.
TÜRKOLOJİ PERSPEKTİFİ VE HİNT AVRUPA TEORİSİ
Türkoloji teorik çerçevesi ve metodolojisi Batı dünyasında kurulmuş bir bilimsel disiplindir. Batı'nın "Doğu"yu öğrenme/değerlendirme çabası olan oryantalizm/şarkiyatçılık bağlamında bir sistematik kazanmıştır. Bu anlamda Batı perspektifini, önyargılarını, öngörülerini, görmek istediklerini yansıtır. Burada bir bütün olarak Oryantalistleri ve onların çalışmalarını mahkûm edecek bir yanılgıya düşme tehlikesine dikkat çekmek isterim. Filoloji, araştırma yöntemleri, bu bilimsel mektebin bizlere armağanıdır. Dikkati, gayretiyle, bilimsel etiğe bağlı geniş bir kesimi bunun haricinde değerlendirmek icap eder. Burada altı çizilmesi gereken husus sosyal bilimlerde kavramların ve yorumların araştırıcının öznel perspektifini, dünyasını yansıtması hadisesidir. Kendi teori ve yönteminizi, kavramlarınızı oluşturmadığınız sürece bu nakısa bir hayalet gibi sizi takip eder. Nitekim Hint-Avrupa merkezli filoloji ve tarih telakkisinin en sadık müminlerinin Türkiye’den, Doğu dünyasından çıkması bu etkinin açık bir göstergesidir.
Geçen yüz elli yıl içerisinde ülkemizde hatırı sayılır bir kültür bilimleri literatürü oluşmasına rağmen, bütün kültür bilim disiplinlerinde olduğu gibi, Türklük Bilgisi ve Araştırmalarında da özgün bir teorik çerçeve, kavram veya yeni bir yöntem ortaya koymakta yetersiz kalındığı açıktır.
Oysa ki teori olmadan körsünüz, karanlık odada kar kuş arıyorsunuzdur. Bu şekilde sorunlar alanını kuşatamaz, doğrultunuzu, perspektifinizi tespit edemezsiniz.
Yapacağınız şey en iyimser tabirle ilmi işçilik, tasvir ve tasnif olarak kalır.
Türkolojinin, uluslararası bilimsel bir disiplin olarak farklı ülkelerdeki bilimsel geleneklerle benzeşen ve ayrışan yönleri neler olacaktır? Türkoloji araştırmaları yapan bütün ülkelerin öncelikleri, ihtiyaçları ve hedefleri, bakış açıları aynı mıdır?
Türkolojinin sorunları toplantılarının müfredat, masa, sandalye, istihdam, fiil çekme, -nin grameri,-nin ağzı gibi teknik meseleler etrafında tamamlanması; bir problematik ve felsefi eleştiri geliştirilememiş olması ya da pozitif bir yorumla eksik kalması bunun en bariz yansımasıdır. Bu durum Türkoloji’yi yüzyılın başındaki entelektüel kaygıları olan bir bilimsel alan olmaktan çıkarıp teknik malumatlar üretme paradoksuna hapsetmiştir. Bilimsel bilgileri üretiyoruz; lakin onu bir kat daha üstüne bükerek bilgiden düşünce üretimine taşıyamıyoruz. O yüzden bu tür bir bilimsel gelenekten Samoyloviç gibi, Çobanzade gibi, Akçura, Gaspıralı, Togan, Atsız gibi tavır almalar bekleyemeyiz.
TEK TEK AĞAÇLARI VE KÜLLİYEN ORMANI KUŞATMAK GEREKİR
Olaylar, sorunlar, semptomlar, görünüşler, bulgular “Theoriya / Nazariye” bağlamına oturtulmazsa, tahlil edilemezler. “Soruların” hazır cevapları vardır; “sorunların” cevapları değil tahlilleri/ çözümleri vardır. Bu çözümler birbirinden farklı olabilir lakin içlerinden biri en optimum olanıdır. Çözümlemeyi ortaya koyan birikim ve perspektiftir.
Nazar etmek, yüksek bir tepeden ormana bakmak, tek tek ağaçları ve külliyen ormanı kuşatmak gerekir.
Nazariyeye/teoriye yaslanarak attığın ağ bütün bu sorunları kapsayıp kucaklayacak bir imkân sunmalı.
Kanaatimce doğru bir tarih perspektifi inşa edebilmek için önce verili bilgi ve referansların sıkı bir eleştirisini yapmak gerekiyor. Türk tarihine ait en eski kaynaklar Batılıların söylediği bizim de tetkik etmeden tekrar ettiğimiz gibi Çin kaynakları mıdır?. O zaman Çin kaynaklarından çok daha eski ve nitelikli bilgiler içeren Batı kaynaklarını ne yapacağız? Mordtman gibi büyük bir ortaya koyduğuDoğu bilimcinin İran'ın Kirmanşah eyaletinde, Bisütun Dağının dik yamaçlarında yerden yüz metre yüksekliğe, M.Ö beşinci yüzyılda Ahameniş İmparatoru I. Darius tarafından çivi yazısı alfabesi ile işlettirilmiş 3 dilli dilli (Farsça, Elamice ve Babilce) yazıt ve büyük taş kabartmanın Elamit yazısıyla yazılmış bölümündeki Türkçe söz varlığını ve gramatikal özellikleri nasıl açıklayacağız? 150 yıldan beri olduğu gibi bu tespiti Avrupalılar gibi yok mu sayacağız.[Erklärung der Keilinschriften zweiter Gattung Author(s): A. D. Mordtmann Source: Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, Vol. 16, No. 1 (1862), pp. 1-126 Published by: Harrassowitz Verlag= Makalenin Almanca’dan Türkçe’ye çevirisi Kültür Bilimleri Akademimiz tarafından yayına hazırlanmaktadır]. İtalyan dilbilimci arkeolog Hint Avrupa dilleri uzmanı Prof.Dr. Mario Alinei “Karadeniz’in kuzeyindeki Kurgan kültürünün kurucusu ve taşıyıcısının Türkler olduğunu söylüyor. Bunlar bizi ilgilendirmiyor biz Altalıyık! demeye devam mı edelim.(Afganistan’dan Karpatlar’a, Anadoluya kadar yaklaşık 7500 km’lik bir hatta yaygınlığı var).
ANTROPOLOJİ ESKİDEN BİR HİNTLİ İLE İSVEÇLİYİ AYNI ÇERÇEVEYE KOYMAKTA ZORLANIYORDU
Bu bağlamda Türk tarih görüşünü ve Türkolojiyi öteden beri etkisi altına alan Hint Avrupa teorisinin ciddi bir muhasebesini yapılması icap eder. Uzun süreden beri Batılı saygın akademik çevrelerde bu eleştiriler yapılmaya başlandı. Türkiye Türkolojisi daha uzun süre bu gelişmelere kulak tıkayamaz.
Tarihçiliğimizin uluslararası alanda yüz akı bilim adamlarından Prof. Dr. Osman Karatay’a göre [Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü]
“Hint-Avrupa kuramı dilbilimcilerin buluşu olarak bilim dünyasında yerini aldı. Yapısal farklar derin olmakla birlikte, bu aileye dahil edilen diller ciddi bir sözcük ortaklığı ile birbirine bağlanıyor. Ancak antropologların, tarihçilerin, daha da kötüsü filozof ve siyasetçilerin konuya dahil olmasıyla bilimsel araştırmanın boyutu değişti.
Dillerin aynı kökten gelmesi bugün o dilleri konuşan insanların da köken birliğini göstermeli midir? Dolayısıyla, bir Hint-Avrupa ırkı var mıdır?
Antropoloji eskiden bir Hintli ile İsveçliyi aynı çerçeveye koymakta zorlanıyordu haliyle. Bugün antropolojinin gelişmiş bir seviyesi olarak görebileceğimiz genetik de benzer beklentilere cevap vermedi ve konuyu içinden çıkılamaz hale getirdi. Yunanlılar, Hititler, Almanlar, İranlılar ve Hintliler arasında genetik ağlar örmek imkansız bir görev olarak belirdi. İşin aslı birbuçuk kıta büyüklüğündeki Latin Amerika gerçeğini bir zamanlar İtalya'da yaşamış ve Roma imparatorluğunu kurmuş küçük Latin kabilesiyle eşleştirmenin imkansızlığı zaten en baştan dil ile ırkı eşitlemenin yanlışlığını hatırlatıyordu. Üstelik üstün ırkta da sorun vardı. 19. yy'da Avrupa üstünlüğünü göstermişti. İran, Hindistan ve Ermenistan'ın da medeniyette ayrıcalıklı yeri vardı ama geçmişe gidildiğinde Avrupa'da sadece Yunan ve Roma'yı görüyoruz. Halbuki Roma olgusu Yunan ve Etrüsk'ün ortak medeni üretimi, Yunan ise sonuçta Ortadoğu medeniyetinin bir alıntılaması idi. Üstelik, HA dilleri konuşanların ortak köklerinin hangi zaman ve mekana gittiği konusunda da nihai bir fikir birliğine varılamadı.
BU BAĞLANTIYI SAĞLAYACAK DELİLLERİ YOKTU
Bugün daha hakim görüş Karadeniz kuzeyini önerirken, onu çok ağır eleştirilere uğrayan Doğu Anadolu veya Azerbaycan önerisi izliyor. Bütün HA konuşanlar üstün milletler olduğuna göre, köklerdeki topluluklar da öyle olmalıydı. Fakat bir sorun çıktı. Çalışmalar ilerledikçe, barbar çobanların yurdu olarak görülen Orta Avrasya bölgesinin HA ön-toplumuna çağdaş ve daha öncesi dönemlerde (geç Yenitaş, erken Tunç çağları) çok yüksek bir medeniyet dalgası oluşturduğu anlaşıldı. Zaman ve mekan sorunlarına bakılmaksızın bu kültürler hemen HA'ya tahsis edildi. Ev sahibi olarak bu alandaki çalışmaları uzun süre tekelinde tutan Sovyet bilim adamlarının HA ırkçılığının Avrupa'dan çok daha ileri olduğu görüldü. Dolayısıyla, normal şartlarda ve tüm delillere göre işbu bölgenin eski sakinleri olması gereken Türkler, sözkonusu dönemlerde hiçbir ileri kültür geliştirememiş bir sahaya, Altayların doğusuna atıldılar. Altayların kuzeyindeki Tuva'yı ve Güney Urallardaki Başkurdistan'ı da içine alıp Basra körfezine kadar uzanan devasa bölge 'İran' olarak ilan edildi, ki hala öyle kabul ediliyor. Ancak özellikle son 15 yıldaki genetik çalışmalar Orta Avrasya'nın söz konusu 'kültürlü' sakinleri ile HA ailesinin Aryan kolundan indiklerini kesin bildiğimiz İranlılar arasında bir ilgi bulunmadığını gösterdi.
Zaten arkeolojinin de bu bağlantıyı sağlayacak delilleri yoktu. Tuhaf şekilde, o eski Avrasyalıların genleri bugün çok dağınık ve yayılmış halde yaşayan Türk topluluklarında ortak ve bu genler en çok German, ondan sonra da Balt ve Slav bölgeleriyle paylaşılıyor. Yani İranlılar veya Yunanlılarla hiçbir akrabalıkları olmayan Almanlar, Türklerle yakın akraba gözüküyor. Üstelik, bu genlerin 26 bin yıla giden kökleri Türklerin yaşadığı bölgelerde iken, Avrupa'ya çok sonra, büyük ölçüde German halklarının atası olduğu düşünülen Şeritli Seramik Kültürü çağında, günümüzden 4500 yıl önce girmeye başlıyor. Yani, Türklerden o tarafa doğru büyük göçler olmuş. Son zamanlarda yeni dilbilim araştırmaları da bu genetik dağılıma koşut sonuçlar gösterdi. Dolayısıyla, bugün geldiğimiz noktada bir dilbilim gerçekliği olarak HA ailesi varlığını korurken, konu kan ve gene gelince iş çıkmaza giriyor ve en arzu etmedikleri sonuçlar ortaya çıkıyor. “
YENİ BİR PENCERE
1.Ural Altay dil teorisinin yeni bilgiler ışığında gözden geçirilmesi gerekmez mi?
2.DNA araştırmaları Arkeolojiyle birleşince muazzam yeni sonuçlar veriyor. Bütün kurgan alanları ve eski Türk kültür bölgeleri bu anlamda artzamanlı ve eşzamanlı olarak incelenmesi gerekir.
3. Türk kültürünün bütün coğrafyalarının monografileri ve bütün coğrafyalardaki sanatsal, maddi üretimleri tarihsel süreklilik bağlamında mukayeseli olarak ele alınması gerekir.
Türk Kültürü Bağlamında Hint Avrupa Teorisine Eleştirel Bir Bakış [I] ismiyle başlattığımız yazı dizisinin bundan sonraki kısımlarında Hint Avrupa teorisi, maddi kültür, genetik, arkeoloji, etnografya, antropoloji ve folklor yönlerinden incelenerek, mukayese edilerek yeni bir pencere açılmaya/önerilmeye çalışılacak bu anlamda ulusal ve uluslararası düzeyde uzmanların görüşlerine yer verilecektir.
Prof. Dr. Kemal Üçüncü
Odatv.com
Canan Bektaş,” Fichte’de Öznelerarasılık Sorunu”, (Y.Lisans Tezi),http://www.openaccess.hacettepe.edu....=1&isAllowed=y
Bu konudaki tartışmalar için bk. Edward Said, Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları (Çev. Berna Ülner), İstanbul Metis Yay, 2010
|