Türk Sultanına Mektup Yazan Zaporojya Kazakları

[@Basakca]

Türk Sultanına Mektup Yazan Zaporojya Kazakları

Sanatçı: İlya Repin
Yıl: 1880–1891
Tür: Yağlıboya
Boyutlar: 203 cm × 358 cm (−-80 in × −-141 in)
Konum: Rus Devlet Müzesi, Sankt Petersburg

Osmanlı İmparatoru Sultan IV. Mehmed'e mektubu yazan Zaporojya Kazakları veya Türk sultanına mektup yazan Zaporojya Kazakları o (Sanatçının verdiği ad: Zaporojya Kazakları), Rus sanatçı İlya Repin'in meşhur bir eseridir. Sanatçı, boyutları 2.03 m'ye 3.58 m olan tuvale 1880'de başlandı ve 1891'e kadar tamamlamadı. Bitirdiğinde, III. Aleksandr tabloyu ondan 35.000 rubleye satın aldı. Bu, o devre kadar bir Rus tablosuna ödenen en yüksek fiyattı. Tablo hâlen Sankt Petersburg'daki Rus Devlet Müzesi'nde sergilenmektedir.

Tablonun konusu, 1767'de Osmanlı Padişah IV. Mehmet'in Zaporojya Kazaklarına yazdığı söylenen mektuba cevaben Koşovi Ataman İvan Sirko'nın yazdığı düşünülen mektupla ilgilidir.

Karakalem skeç (1878)
Tretyakov Galerisi (Ön Çalışmalarından)

Zaporojya Kazaklarının Cevabı, 1676'da Kazakların Osmanlı İmparatorluğu'nun sultanı IV. Mehmed'e gönderdiği cevap mektubu hakkındaki efsaneyi işlemektedir. Repin'in tablosu, 1676 Zuravno (İzvança) Antlaşması'na göre Türk egemenliğine geçmesi gereken Zaporojyalıların kafa tutmasını yansıtmaktadır. 1675'te Siç'i ele geçirmek için yollanan 10.000 kişilik ordunun nerdeyse tamamı Kazaklar tarafından katledilmişti. Leh kralı III Jan, Zuravno'da kuşatma altındayken İvan Sirko komutasındaki Kazak güçleri Kırım'da Simferopol ve Bahçesaray'ı yağma etmişlerdi, Selim Han Giray kaçarak yakalanmaktan kurtulmuştu.Tablonun konusu olan, IV. Mehmed'den gelen mektubu hakkında bilgi yoktur ama eğer gerçekten böyle bir mektup vardıysa IV. Mehmet zaferin kaçınılmaz olduğuna inanarak daha fazla kan akmaması için Kazaklara teslim olmalarını emretmiş olabilirdi.

Tablodaki Kazaklar Ukrayna'daki Dinyeper Nehri'nin etrafındaki toprakları kaplıyan Zaporojya host'undan (idarî biriminden) gelmektedir. Mehmed, Kazakları Türk egemenliğine boyun eğmesini isteyince İvan Sirko yönetimindeki Kazaklar, bu emri sıradışı bir şekilde cevaplamış, ona hakaret ve küfür dolu bir mektup yazmışlardır. Tablo, Kazakların birbirinden adi küfürler bulmak için birbiriyle yarışmaktan duyduğu zevki göstermektedir.

Karakalem skeç (1878)
Tretyakov Galerisi (Ön Çalışmalarından)

Rapin, bu olayı Ukraynalı etnolog ve tarihçi Dmitri Yavorinitski'den öğrenmişti. Mektubun aslı veya böyle bir yazışma Osmanlı arşivlerinde mevcut değildir. Rus ve Ukrayna kaynaklarında 17 varyantı bulunmaktadır.

Bu mektubun sadece edebî bir eser olduğu ve gerçek bir belge olmadığı pek çok kere öne sürülmüştür. Kazakların yabancı ülkelere bu tarzda yazılar yolladığına dair bir kayıt yoktur. Bu mektubun farklı tarihli (1600, 1619, 1620, 1667, 1696, 1713 ve diğerleri) ve farklı imzalı (ataman Zakharçenko, Ivan Sirko, Niz Kazakları ve diğerleri) çeşitli versiyonları mevcuttur. Bu versiyonların her biri farklı kişilere yazılmıştır: Osman, II. Ahmet, III. Ahmet, IV. Ahmet, IV. Mehmed ve başkaları (Örneğin Bu çeşitlemelerin varlığı, bu mektubun edebî bir kaynağı olduğunun, milliyetçi duyguları beslediği için zamanla efsanevi bir özellik kazanmış olabileceğinin belirtisi olabilir. Buna karşın, bu belgelerin varlığı, gerçekten bu şekilde yazılmış bir ilk mektup olabileceğini de yalanlamamaktadır. Bu ilk mektup gerçekten IV Mehmed'e yazılmış ama sonradan halk kültürüne geçip tekrar tekrar yazılmış da olabilir. Ancak, böyle bir mektubun Sultan'ın eline geçtiğine dair bir kayıt yoktur.

Karakalem skeç (1878)
Tretyakov Galerisi (Ön Çalışmalarından)

Sultanın mektubu Kazakları kendisine teslim olmayı emretmektedir.

“Ben, Muhammed'in oğlu; Güneş ve Ay'ın kardeşi; Tanrı'nın torunu ve veziri; Makedonya, Babil, Kudüs, Yukarı ve Aşağı Mısır'ın hükümdarı; İmparatorların imparatoru; hükümdarların hükümdarı; hiç yenilmemiş harikulade savaşçı; Hz. İsa'nın kabrinin yılmaz bekçisi; Tanrı tarafından seçilmiş mütevellinin ta kendisi; Müslümanların ümidi ve huzuru; Hıristiyanların kahredicisi ve koruyucusu olan; ben, Sultan -- size emrediyorum Zaporojya Kazakları, kendi rızanızla ve direnmeden bana teslim olun ve saldırılarınızla beni rahatsız etmekten vazgeçin.”

Türk Sultanı IV. Mehmed

Kaydet

[@Basakca]

Karakalem skeç (1878).
Kel kafalı savaşçı asıl tablodaki gibi oturmaktadır ama üzerinde gömleği vardır.
Sırtı dönük olan öbür karakter asıl resimde yüzü izleyiciye dönük olan katiptir.
Özel koleksiyon (Ön Çalışmalarından)

Efsaneye göre cevap, Sultan'ın ünvanlarını alaya alan, ağır hakaret ve müstehçen ifadelerle dolu, Ukraynaca bir yazıydı. Mektubun çeşitli varyantları mevcuttur ve bazıları diğerlerinden daha adi ifadeler içermektedir. Aşağıdaki metin (Kostomarov tarafından 1872'de yayımlanmış olan linguistik bakımdan bunların en eskisidir ve dil özellikleri "Orta Ukraynaca" (14-18. yüzyıl arası) olarak tanımlanabilir. Aşağıdaki çeviri metnin İngilizceye çevirisinden yapılmıştır:

“Sen Türk İblisi, lanetli şeytanın kardeşi ve arkadaşı, ve bizzat Lüsifer'in katibi! Ne biçim bir savaşçısın? Şeytan sıçar ve ordun bununla yemlenir. Hıristiyan oğullarından asla kendine tebaa yapamıyacaksın; senin ordundan korkmuyoruz, seninle karadan ve denizden savaşacağız. Sen Babilli aşçı yamağı, Makedonyalı tekerlek tamircisi, Kudüslü biracı, İskenderiyeli keçi yüzücüsü, Yukarı ve Aşağı Mısır'ın domuz çobanı, Yılan'ın torunu, bu dünyanın ve öbür dünyanın budalası, Tanrı'nın aptalı, domuzun burnu, dişi atın kıçı, mezbaha iti, vaftizlenmemiş alın, şeytan kıçını haşlasın! Kazaklar işte sana böyle cevap veriyor, iğrenç balgam topağı! Sen gerçek Hıristiyanları yönetmekten acizsin. [Burada mektubumuzu tamamlıyoruz çünkü] tarihi bilmiyoruz ve takvimimiz yok; ay gökte, yıl kitapta, buradaki gün ile ordaki gün aynı; onun için git kıçımızı öp.”

Koşovi Ataman İvan Sirko, Zaporojya Hostu ile birlikte.

Zaporajyalı albay (1880)
Zaporajya Kazaklarının Türk Sultanına Cevabı için çalışma.
(56 × 31 cm.) Sanat Müzesi (Sumi - Ukrayna)

Zaporojyalı Kazakların özgür ve bağımsızlığına düşkün bir halk olduğu imajı, Rus insanının hayalinde önemli bir yer tutmaktaydı. Gogol, Taras Bulba eseriyle (1835–42) bunu daha da popülerleştirmiştir. Tez canlı Kazaklar, hem bir efsane konusu hem de bir idealdi. 17. yüzyıl Kazak topluluklarının demokratik ruhu 19. yüzyıl Rusya'sındaki siyasi ortamla bir tezat oluşturuyordu.

Bu korkusuz ve özgür Kazak temasının 19. yüzyıl Rus sanatına yansıması edebiyatta Gogol ve Tolstoy tarafından, resim sanatında da İlya Repin, Vasilyi Surikov, ve Sergey İvanov tarafından gerçekleştirildi. (Gerçi, 19. yüzyıldaki Kazak toplumunda 17. yüzyılın bu efsanevi, yerinde durmaz özgürlük ruhu artık kalmamıştı; Ukrayna'nın her ne kadar yerel özerkliğe sahipse de, Ukrayna Kazakları Rus ordusuna bağlı sıradan bir birlik oluşturuyorlardı.)

Repin'in tablosunu yapmasından evvelki yıllarda Zaporojyalı Kazaklar çeşitli sanatçılarca işlenmişti, çoğu Gogol'un öyküsünden esinlenmişti. 1871'de Viktor Vasnetsov, Gogol'un Taras Bulba eserinden esinlenen bir dizi çizim yapmıştır. 1873'te Yevgeny Yevgenievich Lanceray, Çarpışma sonrasında Zaporojyalı Kazak adlı bir küçük bronz heykel yapmıştır. 1888'de heykeltraş Leonid Pozen Zaporojyalı Kazaklar bir Keşif Seferinde adlı bir eser sergiledi.

Zaporajyalı (1884)
Zaporajya Kazaklarının Türk Sultanına Cevabı için çalışma. (Yağlı boya 49 × 41.5 cm.)
Güzel Sanatlar Müzesi (Nijnyi Tagil -Rusya)

Repin, inceleme ve eğitim için gittiği Avrupa gezisinden 1878'te döndüğünde dönemin hümanist ve milliyetçi duygularına sempati duyuyordu. Çarlık Sanat Akademisinin resmi politikalarına başkaldıran Peredvijniki (Gezginler) grubuna katıldı ve örgüt içinde önemli bir konuma geldi. Gezginler grubu, "sanat için sanat" görüşünü reddeden, sanatın halka yararlı olması gerektiğine inanan sanatçılardı. Gezginler, sanatın kısıtlanmasına karşı çıkıyor ve özellikle millî ve halkçı temaların işlenmesini savunuyordu.

Repin'in 1878'ten yıldan sonra yaptığı eserlerde zengin renkler, dikkatli portreler, gerçeklere sadakat ve güçlü bir sunum bulunuyordu. Ressam, çeşitli temalarda resimler yapmış, seçtiği konuların bazıları geçmiş yüzyıllara dayansa da hepsi milliyetçi bir cazibe ve amaca sahipti. Repin Zaparojya Kazakları eserine o yıl başladı ama bitirmesi 13 yıl sürdü. 1878'te Repin'in ilgi duyduğu konulardan biri, 17. yüzyıl Ukrayna Kazaklarının gelenekleriydi. Tarihçi Yavornitskyi bu konuda pek çok belge vererek onu teşvik etmiştir. Verdiği belger arasında Osmanlı sultanına Kazakların yazdığı rivayet edilen mektubunun bir kopyası vardı. Repin Osmanlı İmparatoruna bu şekilde cevap yazma cesaretini gösteren bu bağımsızlık aşığı savaşçılara hayran oldu. Bu sırada 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşının sürmekte olması da onun konuya ilgi duymasına muhtemelen katkıda bulunmuştur.

Repin, 17. yüzyıl Zaporojya Kazaklarını, özgürlükleri için mücadele eden, cesaret, kahramanlık ve moral güçle dolu bir halk olarak görürdü. Kazak kökenli bir Rus olan Repin, Kazaklara duyduğu hayranlığa rağmen o bir Kazak özgürlükçüsü değildi, kendini bir Rus olarak görürdü. Kazakların Ruslarla olan Ortodoks inanç ortaklığı, doğu ve batı Slav kardeşler arasındaki farklılıklardan daha önemliydi. Repin onların toplumsal değerlerine odaklanmıştı: "Gogol'un onlar hakkında yazdığı her şey doğru! Kutsal bir millet! Bu dünyada özgürlük, eşitlik ve kardeşliğe daha sıkı sarılan kimse yoktur."Sanatçı, bir mektubunda, Kazakların cumhuriyet düzenine duyduğu ilginin kendisini bu tabloyu yapmaya ittiğini belirtmiştir.

Kaydet

[@Basakca]

Ataman Ivan Dmitrievich Sirko (1889)
Zaporajya Kazkalarının Türk Sultanına Cevabı için çalışma
(Yağlı boya. 68.5 × 82 cm.) (Özel koleksiyon)

Resimde açık havada, üzerine iskambil kartları saçılmış kaba saba bir masa etrafında toplanmış bir grup Ukrayna Kazağı görünmektedir. Kazaklar, kendilerinden teslim olmalarını istemiş olan IV. Mehmed'e cevaben bir hakaret mektubu yazmaktadır. Herkes mektuba eklenmesi için favori küfürlerini saymakta ve son derece eğlenmektedirler. Piposunu tüttürmekte olan grubun lideri İvan Sirko söylenenleri dikkatlice dinlemektedir. Sirko'nun önünde oturan, onun yazdırdıklarını kağıda aktaran katipin yüzünde müstehzi bir gülümseme vardır. Neşe, kendine güven duygusu ve meydan okuma ruhu bütün gruba yayılmıştır ve yüz ifadeleri arasında alaycı gülümseme, tebessüm, sırıtma, eğlenmiş gülümseme, kahkaha, katılarak gülme, gözünden yaşlar gelerek gülme gibi ifadeler görmek mümkündür. Rivayete göre Repin bu tablosuna gülme üzerine bir çalışma olarak başlamıştır. Bu tablodan evvel Avrupa sanatında gülmeyi gösteren tabloya hemen hemen hiç rastlanmaz.

Gruptakiler karışık bir topluluk oluşturmaktadır, aralarında asık suratlı eski askerler, iri yapılı neşeli tipler, kaba görünümlü kel adamlar vardır. Katip ve yanındaki genç adam hariç diğer karakterler kel kafalıdır, bazıları kel kafalarının tepesinde bir tutam saç bırakmıştır. Çoğu uzun bıyıklıdır. Bazıları altın küpeleri vardır, bazıları kürk kaban veya yün palto giymektedir. Önünde iskambil kartları olan adam gömleksiz olarak oturmaktadır (kumarbazlar üzerlerinde kart saklamadıklarını göstermek için gömleksiz oynarlardı). Kumarbazın kucağındaki müzik enstrümanı Kazakların müzik sevgisini temsil etmektedir. Kukuletalı beyaz cüppe Kazakların geleneksel bir giysisidir. Yüzler dikkatli şekilde modellenmiş olmasına karşın, giysi ve süsler sadece ana hatlarıyla sunulmuştur.

Ivan Serko'nun etrafındaki askerler Gogol'un öyküsündeki subayları betimlemektedir. Gogol'un kahramani Taras Bulba'nın da resmedildiği sanat eleştirmenlerince genel kabul görmüştür. Taras Bulba resmin sağındaki, kırmızı palto ve beyaz kalpaklı iri kişidir.

Tuvalin alt kenarında Repin çalıştığı yılları kaydetmiştir.

Ön çalışma (1878)
(Tuval üzerine yağlı boya 67 x 87 cm.)

Moskova - Tretyakov Devlet Galerisi (Versiyonlarından)

Empresyonist ressamların aksine Repin bir realistti ve eserleri uzun çalışmalar ve ince ayarlamaların sonucu tamamlanırdı. Zaporojya Kazakları eseri yüzlerce ön çalışması ve on yıl boyunca yapılmış üç versiyonu vardır. Repin çalışmalarının sonuçlarından hiç memnun kalmamış, resmi daha etkili kılacak kompozisyonlar ve renklendirmeler aramıştır sürekli. Ayrıntılar doğrudan gözlemlere dayanmasına karşın resmin genel görünümü ressamın içinden gelen bir arayışın tatminine yönelik olmuştur.

1878'de Repin Ukraynalı arkeolog ve tarihçi Dmitri Ivanovich Yavornitskyi ile tanıştı. Yavorinitski özellikle Zaporojya Kazaklarının tarihi ile ilgiliydi. Rapin, Sultana yazılan mektup hakkında belgeler toplamış, Yavorinitski'nin araştırmasından esinlenerek bu konuda bir tablo yapmak için hazırlıklara başladı.

Ön çalışma (1880'ler)
(Tuval üzerine yağlı boya 32,4 cm x 49,8 cm.)

Minsk - Beyaz Rusya Güzel Sanatlar Millî Müzesi (Versiyonlarından)

Repin, 1880, 1888 ve 1890'da üç kere Zaparojya bölgesinde inceleme gezilerine gidip malzeme topladı ve tablosunda kullanabileceği tipik kişiler aradı. Tarihçi Kostomarov ona gezeceği yerlerin bir güzergahını çıkardı, Repin Kazakların eski kiliselerini, eski mezarlıklarını, etnoğrafya müzelerini, Siçin bulunduğu yeri gezdi. 1880'de Kazakların kostüm ve silahlarının skeçlerini yapmaya Dinyeper bölgesinde Krasnodar Krayı'nda bulunan ve Kuban Kazak köyü olan Paşkovski, Ekaterinoslav ve Çernigov Guberniyası'na gitti. Döneme ait otantik eşyaların tablosunda görünmesinin son derecede önemli oduğuna inanmasına rağmen bu konuda büyük zorluklarla karşılaşmış, ancak 1887'de eski Kazak eşyalarına sahip bir bilim adamıyla tanışınca ara vermiş olduğu tablosuna devam etmeye girişmiştir.

Repin konuyla ilgili olarak tarihçi Yavorinitski ile ayrıntılı araştırmalar yapmıştır. Tablosundaki Kazakların lideri olarak ataman İvan Sirko'yu kullanmaya karar verdi. Yavorinitski de yüz ifadelerinin skeçlerini yapması için Ukraynalı entellektüellerle onu temasa geçirdi. Repin halktan insanların skeçlerini de yapmak istiyordu ama başlangıçta buna razı olan modeller bulmakta epey zorlandı. Sonunda kırk kadar kara kalem ve bir yağlı boya skeç yaptıktan sonra 1880'de asıl tablosu üzerinde çalışmaya başladı. Bu ön çalışmalarının çoğu hâlen Moskova'da Tretyakov Galerisi'nde bulunmaktadır. Tablosu 1891'de bittiğinde onunla ilgili yüzden fazla karakalem ve yağlı boya skeç yapmıştı.

Kaydet

[@Basakca]

1893 versiyonu
(Tuval üzerine yağlı boya 174 × 265 cm.)
Harkiv - Devlet Güzel Sanatlar Müzesi

Zaporojya Kazakları üzerindeki araştırmaları ve skeçlerinin ardından Repin önce resmi küçük boyutlu (67 x 87 cm) tuval üzerine bir yağlı boyasını yaptı. Bununla eşzamanlı olarak 1891'e kadar sürecek olan büyük boyutlu versiyonu üzerinde çalıştı. Ancak, 1880'lerde Repin tablosunu sık sık kenara koyarak başka tablolar üzerinde çalıştı, Kursk Vilayetinde Haç Yürüyüşü (1881—83), Korkunç İvan (1885) ve Aziz Nikola (1888) gibi.

Asıl tablo (1891)
(Tuval üzerine yağlı boya. 203 x 358 cm.)
Sankt Petersburg - Rus Devlet Müzesi

Resmin en meşhur versiyonu 1891'de bitmiştir ama Repin onu daha bitirmeden, 1988'de ikinci bir versiyona başlamıştır. Bunu yapmasının nedeni, asıl resimdeki bazı ayrıntıların gerçekçi olmadıkları gerekçesiyle eleştirilmesiydi. Tablo daha bitmeden onu gören bir eleştirmen, resimdeki iki savaşçının üzerindeki beyaz cüppeleri banyo bornozuna benzetmişti. Repin araştırmalarına dayanarak bu giysilerin Zaporoyja Kazaklarında yaygın olduğunu savunmuş, buna rağmen, bu beyaz cüppelerin olmadığı yeni bir versiyonu yapmaya girişmiştir. Kayıtlarda 1893 tarihli görünen bu tablo aslında bitmemiş, sadece o tarihte üzerinde çalışma durdurulmuştur. Sanatçı tablonun bu versiyonundan memnun kalmamış olmalıydı. Bu tablo önce Tretyakov galerisinde sergilenmiş, 1932'de oradan Harkiv Tarih Müzesine aktarılmış, 1936'dan beri de Harkiv Sanat Müzesinde bulunmaktadır.

Hopak (1926-29)
Atheneum - Helsinki - Finlandiya

Kasım 1891'de Repin, 298 eserini İvan Şişkin'le ortak bir sergide halka sundu. Repin'in tabloları arasında nihayet bitmiş olan Zaporojya Kazakları Türk Sultanına Alaycı bir Mektup Yazıyor da vardı. Bunun ardından tablo hem Rusya hem yabancı ülkelerde (Şikago, Budapeşte, Münih, Stokholm) sergilendi ve büyük beğeni kazandı. 1892'de Rus Çarı tabloyu 35.000 rubleye satın aldı. Bu, o zamana kadar hiç bir tablo için ödenmemiş bir miktardı. Tablo 1917'ye kadar Çarın özel koleksiyonunda kaldı, bunu izleyen devrimlerden sonra Sankt Petersburg'daki Rus Devlet Müzesi'ne aktarıldı ve günümüzde hâlâ orada sergilenmektedir.

Tablonun genelde bu kadar beğenilmesi Repin'in hem de onun ait olduğu Geziciler grubunun itibarını artırdı. Çar, Repin'den Çarlık Sanat Akademisi'nde reformlar yapmasını istedi. Repin bu talebi kabul etti ve çalışmalarının sonunda sanat dersleri dersane yerine stüdyoda verilir oldu ve öğrencilerin resim konularını seçmelerinde özgürlük verildi. Repin 1907'ye kadar akademide eğitim vermeye devam etti.

Rus Devriminden sonra Bolşevikler de tabloyu ve aktardığı duyguları kutlamışlar ve onu "Rus sanatının bir şaheseri" ilan etmişlerdir.

Kaydet

[@Basakca]

Dönemin eleştirmenleri tabloyu genelde siyasî bir açıdan değerlendirmişlerdir. Örneğin Vladimir Stasov, bu tablonun Taras Bulba'nın en güzel bölümleriyle kıyaslanabileceğini söylemiştir.Çistiakov ise "resim iyice planlanmamış olsa ve biraz kabaca boyanmış olsa da özgün bir Rus eseridir" demiştir.. Herkes Repin'in cesur tekniğini beğenmiş ama bazı genç sanatçılar, tablosunu halkın beğenisini elde etmek amacıyla yapılmış olmasıyla onu eleştirdiler. Bazıları millî bir temayı işlemesinden dolayı memnuniyetlerini ifade etmişler, bazıları ise "özgür" halkların değerlerini övmesinden dolayı mutluluklarını dile getirmişlerdir.

Sonuçta, tabloda sunulan ilkel canlılık ve milliyetçi içerik tablonun resmî beğenisini sağladı ve Çar tabloyu satın alarak Repin'i ödüllendirdi.

"Bolşevikler İngiliz Curzon'a mektup yazıyor"
Krasny perets (1923)

Repin 82 yaşındayken Zaporoya Kazakları temasına geri dönmek istedi. Meşhur tablosunun skeçlerinde olan ama son versiyonundan çıkarmış olduğu bir karakteri içeren Hopak (veya Gopak) adlı bir tablo yaptı. Kazaklar hep beraber Hopak adlı neşeli ve hareketli bir halk dansı yapmaktadır. Bu tamamlanmamış tablo Repin'in ölümünden önceki en son büyük eseri olmuştur.

Apollinaire Repin'in tablosundan esinlenerek 1913'te La Chanson du Mal-aimé şiirinin içinde yer alan Reponse des Cosaques Zaporogues Au Sultan de Constantinople ("Zaporajya Kazaklarının İstanbul'daki Sultana Cevabı") adlı bölümü yazmıştır. Apollinaire'in şiiri de ardından Şostakoviç'in 1969'da bestelediği 14. Senfonisi'nin 8. bölümüne ilham kaynağı olmuştur.

Sovyet besteci Reinhold Glière'in Zaporojtsi adlı 1921 senfonik şiir ve balesi Repin'in tablosuna dayandırılmıştır.

1923'te Krasny perets siyasi gazetesindeki siyasi karikatürlerden birinde tabloya atıf yapılmaktadır. "Bolşevikler İngiliz Curzon'a mektup yazıyor" adlı karikatürdeki gülen tipler Bolşevik karakterleridir (Kamenev , Zinoviyev , Stalin ve Troçki gibi), mektup ise modern bir zalim sayılan Lord Curzon'a yazılmaktadır.

Gavril Gorelov'un Tretyakov Galerisi'nde Kızıl Ordu Askerleri Repin'in Tablosu 'Zaporojya Kazakları'na bakıyor (1935) tablosunda müze rehberi Repin'in tablosunu anlatırken ziyaretçi askerler gülmektedir ve Kazakların ruh halini paylaşmaktadır.

Krasnodar şehir meydanınındaki kabartma, Repin ve Gorki'nin eserlerine dayandırılmıştır. Anıt 2008'de, Repin'in tablosuna malzeme toplamak için şehre gelmesinin 120. yıl dönümünde ithaf edilmiştir. Anıt üzerindeki yazıda "Bu anıt, Rus Sanatçısı İlya Repin'in tablosuna modellik yapan Kubanlı Zaporajya ordusunun varislerinin şerefine dikilmiştir." yazmaktadır.

2009 yapımı Rus-Ukrayna ortak yapımı filmi "Taras Bulba"nın bir sahnesinde Taras Bulba'nın Kazakları Repin'in tablosundaki gibi toplanarak sultana mektup yazmaktadır. Filim tarihsel bir çarpıtmadır, çünkü Taras Bulba mektup hikayesinin geçtiği zamandan yaklaşık yüz yıl önce yaşamış olmasına rağmen İvan Sirak yerine mektubu imzalamaktadır. Filimde mektubun metni sansürlenmiştir.

Repin'in doğum günü anısına 1944 baskısı Sovyetler Birliği posta pulu
Zaporojya Kazakları tablosunun resmini taşıyor

İlhamını efsanevi bir mektuplaşmadan alan bu tablonun başarısı, bu mektuplaşmanın efsanesinin daha da yayılmasını sağlamıştır. Cesur ve çılgın Kazakların tablosu ve yazdıkları efsanevi mektup Ukrayna'nın kültürel mirasının parçası sayılmaktadır. Tablonun uyandırdığı milliyetçi duygular Rusya'da hem devrim öncesi hem devrim sonrasında, devlet yöneticilerinden sade halka, askerlerden sanatçılara pek çok kişiyi etkilemiştir.

Zaparojya Kazakları 'nın Stalin üzerinde de büyük etkisi olmuştur. Tablonun konusu olan mektupları ezbere bildiği rivayet olur. Stalin, Zapojya Kazaklarının Mektubu'nun en beğendiği tablo olduğunu söylemiştir. Stalin'in daçasının yatak odasında tablonun bir kopyası bulunmaktaydı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Britanyalılarla müzakereler sırasında Stalin, Kazakların mektubunun bir kopyasını cebinde taşır ve arada yakın yardımcılarına onu gösterip "İngiltereyi düzdük!" derdi.

Ukrayna Kazakları ile Osmanlı sultanı arasındakı bu yazışmaların muhtemelen uydurma olması onların değerini eksiltmemektedir. Hurafeler toplumların inançlarını ve tutumlarının yansıtmaları bakımından bilgilendiricidirler. Örneğin Stalin, Repin'in bu tablosunun bir kopyasını çalışma odasında bulundurması ve ziyaretçilerine söz konusu mektupları ezberinden okuması, bu mektubun Rus kültürüne olan etkisinin bir belirtisi sayılabilir. Stalin'in gerçekten bu mektupları ezberlemiş olmasının, veya sadece onun bunları ezberlemiş olduğuna inanılmasının, bu etkiyi göstermek açısından aynı derecede anlamlı olduğu öne sürülmüştür. Repin'in bu tablosu üzerinde 13 yılını geçirmiş olması da bu mektupların etkisinin bir diğer belirtisi sayılabilir.

Kaydet

[@aakinaksoy]

Eseri çok derin ve kapsamlı işlemişsiniz.Kutluyorum sizi.

[@LaLe]

Konu için teşekkürler Başakça, ellerine sağlık.

* * *

Ilya Yefimovich Repin (1844 – 1930) Rus Ressam

Tabloyu yapan ressamın biyografisi için Tıklayın

[@ReaL]

Rusların en önemli ressamı İlya Repin..

Eserleri birbirinden değerli..

Resim yapmak kadar işlenilen konuların ne kadar önemli olduğunun bir göstergesi. Bir resim adeta roman gibi..

* * *

Ellerine sağlık, teşekkürler Başakça..

[@Mustafa Akten]

Paylaşımınız için teşekkürler elinize sağlık.

[@Dila Hanım]

Mobil Sürüm ile Gönderildi