Milli Takımımız ve Türk Futbol Tarihi

[@uur]

A Milli Takım Tarihçesi


Türk sporunun ilk teşkilatı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letafet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda 'Futbol Hey'et-i Müttehidesi' adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur.

FIFA üyesi Türkiye, ilk milli maçını Cumhuriyetin ilanından üç gün önce oynadı. 26 Ekim 1923 tarihinde İstanbul Taksim Stadı'nda Romanya'yla oynanan bu maç 2-2 sonuçlandı.

Romanya karşısında 1-0 mağlup duruma düşen Millilerimiz, Zeki Rıza Sporel'in 32 ve 50'inci dakikalarda attığı iki golle öne geçmeyi başardı. Romanya'nın ikinci golüyle maç 2-2 berabere biten maçta Romanya'ya 2 gol atan Zeki Rıza Sporel, A Milli Takım'ın ilk golünü atarak tarihe geçti.

Milli Takım, 17 Haziran 1924'te oynadıkları Finlandiya maçında ilk galibiyeti elde etti. Helsinki'de Helsingfors Stadı'nda oynanan maçta Fenerbahçeli Zeki Rıza Sporel, 4 golüyle Finlandiya ağlarını havalandırarak adını altın harflerle tarihe yazdırdı.

Ardından gelen dönemde Milli Takım'ı 1924 Paris Olimpiyatları'na hazırlaması için İskoçya'dan Billy Hunter getirtilmiştir. Hunter, Türk futbolculara çağdaş futbolu tanıtan ve sistemli bir şekilde çalıştıran ilk teknik adam olmuştur. Yine 1924 Paris Olimpiyatları'nda Çekoslovakya'yla oynanan ve 5-2 kaybedilen maç, kayıtlara Milli Takım'ın yurtdışındaki ilk maçı olarak geçmiştir.

[@uur]

Merhaba Dünya Kupası

Bir sonraki dönem, Türk futbolunun gelişmesinin devamı diye özetlenebilir. 1952'de profesyonelliğin kabulü, 1954'te Milli Takım'ın İsviçre'de düzenlenen Dünya Kupası'na ilk kez katılması, yine bu dönemde bazı Türk oyuncuların yurtdışında top koşturması önemli gelişmelerdir.

Türk Milli Takımı aslında 1950 yılında, tarihinde ilk defa Dünya Kupası finallerinde mücadele etme hakkını kazanır. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından, tam 12 yıl sonra Dünya Kupası'nın yeniden düzenlenmesine karar verilmiştir. Finaller, savaştan yeni çıkan Avrupa'da değil, sırası gelen Amerika kıtasında oynanacaktır. FIFA, bu konuda fazla düşünmez ve Dünya Kupası finallerini düzenlemek için can atan Brezilya'da karar kılar. Ancak bu karar Türkiye için ciddi bir darbe olmuştur. Çünkü elemelerde Suriye'yi 7-0 gibi ezici bir üstünlükle mağlup eden Milli Takımımız, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar nedeniyle dünyanın öbür ucundaki Brezilya'ya gidemeyecektir.

Yine de Dünya Kupası hasretimiz çok uzun sürmez. 1954 Dünya Kupası finalleri İsviçre'de oynanacaktır. Milli Takımımız elemelerde İspanya ile eşleşir. Bütün dünya gibi İsviçreliler de İspanya'nın finallere katılacağına o kadar inanmıştır ki, hatıra eşyalarına İspanyol bayraklarını bile işlettirmiştir. Milli Takımımız, Madrid'de oynanan ilk maçı 4-1 kaybettiğinde hiç kimse şaşırmaz zaten. Ama bu işin bir de İstanbul'u vardır. Ay-yıldızlı on birimiz, rövanş maçını 1-0 kazanır. O dönemlerde averaj kuralı uygulanmamaktadır. İsviçre'deki finallere gidecek takımı belirlemek için tarafsız sahada üçüncü bir maçın daha oynanması gerekmektedir. Tarafsız saha ise İtalya'nın başkenti Roma'dır. 90 dakikanın sonunda skor tabelasına 2-2'lik sonuç asılmıştır. Dönemin statüsünde uzatmalar ya da penaltılar yoktur. İsviçre biletini alacak takımı kura atışı belirleyecektir. Atışı yapacak kişi ise maç sırasında top toplayıcı olarak görev yapan bir İtalyan çocuğudur. Maçtan önce Türk futbol tarihine geçeceğinden habersiz olan Franco isimli çocuk, hakemin ve kaptanların yanına gelir. Kaptanımız Turgay Şeren "Yazı" demiştir. Franco'nun parayı havaya fırlatmasıyla küçük metal parçasının yere düşmesi arasında geçen süre sanki bir asır gibidir. Meraklı gözler paranın üzerine eğildiğinde, yazı bölümünün Milli Takımımıza İsviçre yolunu işaret ettiğini görür. Türkiye, tarihinde ilk defa Dünya Kupası finallerindedir.

Ancak finallerdeki performansımız umulanın çok gerisindedir. İlk rakibimiz Federal Almanya karşısında 2. dakikada Suat Mamat'ın attığı golle 1-0 öne geçsek de 14. dakikada Schaefer, 52. dakikada Klodt, 60. dakikada O.Walter ve 81. dakikada Morlock'un gollerine engel olamayarak sahadan 4-1'lik yenilgiyle ayrılırız. İkinci maçtaki rakibimiz zayıf Güney Kore'dir. Suat'ın 10 ve 30, Lefter'in 24, Burhan'ın 37, 64 ve 70, Erol'un da 76. dakikada attığı gollerle Güney Kore'yi sahaya çıktığına pişman ederiz: 7-0. Bu arada Almanlar Macaristan'a yenilmiş ve bir kez daha rakibimiz olmuştur. Ancak Milli Takımımız Almanlar karşısında ilk karşılaşmadaki kadar bile direnç gösteremez. 22. dakikada Mustafa ve 82. dakikada Lefter'le bulduğumuz gollere 7. dakikada O.Walter, 12 ve 79. dakikalarda Schafer, 31, 60 ve 71. dakikalarda Morlock, 62. dakikada da F.Walter'le karşılık veren Almanlar maçı 7-2 kazanıp ümitlerimizi sona erdirir.

Milli Takım Tarihine adını altın harflerle yazdıran bir diğer isim de Lefter Küçükandonyadis oldu. Milli Takım formasını giydiği 50 maçta 20 gol atarak tarihe geçti ve Futbol Federasyonu'nun "Altın Şeref Madalyası"nı alan ilk futbolcu oldu.


Daha sonraki yıllardaki gelişmelere baktığımızda, Türk milli takım ve kulüplerinin dünya çapında çok az başarıları olduğunu görüyoruz. Türkiye uzun zamanlar dünya sıralama listelerinin alt kademelerinde yer almış. 1960'lı,1970'li ve 1980'li yıllarda başarılı olamayan Türk takımı, 1980'lerde tarihinin en farklı üç yenilgisinden ikisini 8-0'lık sonuçla İngiltere karşısında almıştır.

[@uur]

1996'DA İLK KEZ AVRUPA ŞAMPİYONASI FİNALLERİNDEYİZ

1996 yılında A Milli Takım bir ilki başararak İngiltere'de düzenlenen Avrupa Futbol Şampiyonası Finalleri'ne katılmaya hak kazanmıştır.

Fatih Terim yönetiminde 1991'de Akdeniz Oyunları'nda finale çıkan genç jenerasyon, Türk Futbol Tarihi'nde milat olmuştur. Fatih Terim, Sepp Piontek'in yerine Milli Takım'ın başına geçtiğinde, 1991'den itibaren bir araya getirdiği bu jenerasyonla tarihi bir başarıya imza atmıştır.

Milli Takımımız, 1996 Avrupa Şampiyonası elemelerinde İsviçre, İsveç, Macaristan ve İzlanda ile birlikte 3.Grup'ta yer almıştır. Milli Takımımız 8 maçı 4 galibiyet, 3 beraberlik ve 1 yenilgiyle İsviçre'nin ardından ikinci sırada tamammış ve İsveç'i ardından bırakıp o günkü statüye göre 'en iyi ikinciler' arasında yer alarak İngiltere'deki finallerin yolunu tutmuştur.

Ancak finaller Milli Takımımız ve ülkemiz için bir hayal kırıklığı olur. Milli Takımımız, oynadığı futbolun karşılığını alamaz. Nottingham'daki ilk iki maçta Hırvatistan ve Portekiz'e 1-0, Sheffield'daki son karşılaşmada ise Danimarka'ya 3-0 yenilen millilerimiz, grubu gol atamadan, puan alamadan tamamlayarak elenir. Fakat büyük finallere katılmanın yolu da artık açılmıştır.

Milli Takımımız, 1998 Dünya Kupası'na gitme şansını son maçlarda kaybetti. A Milli Futbol Takımız Kupa elemelerinde 7. Grupta Hollanda, Belçika, Galler ve San Marino ile eşleşti. Farklı kazandığı San Marino (7-0 ve 0-5), Galler (6-4), Hollanda (1-0) maçlarına rağmen eleme grubunu Hollanda ve Belçika'nın ardından 3. tamamlayarak Kupa'ya veda etti.

[@uur]

2000 AVRUPA ŞAMPİYONASI'NDA ÇEYREK FİNAL

2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda çeyrek final oynaması da Milli Takımızın tarihinde önemli bir diğer dönüm noktasıdır. Mustafa Denizli yönetiminde, Hollanda ve Belçika'nın ortaklaşa düzenlediği 2000 Avrupa Şampiyonası finallerinin yolunu tutan Milli Takımımız, İtalya, evsahibi Belçika ve İsveç'le birlikte B Grubu'nda yer almıştır.

Arnhem'deki 2-1'lik İtalya yenilgisi ile turnuvaya kötü bir başlangıç yapan Milli Takımımız, Eindhoven'da İsveç'le 0-0 berabere kaldıktan sonra grubun finali niteliğindeki karşılaşmada evsahibi Belçika'yı Brüksel'de 2-0 yenmeyi başarmıştır. Bu galibiyet, ay-yıldızlı ekibimize İtalya'nın arkasından grup ikinciliğini ve futbol tarihimizde bir ilk olan çeyrek finali getirmiştir. Ancak Amsterdam'da oynanan maçta Portekiz karşısında uğranılan 2-0'lık yenilgi, Milli Takımımızın daha ilerilere gitmesini engellemiştir.

Ülkemize Avrupa Şampiyonası'nda ilk çeyrek finali yaşatan Milli Takımımız şu oyunculardan oluşmuştur: Rüştü Reçber, Ogün Temizkanoğlu, Alpay Özalan, Abdullah Ercan, Tayfun Korkut (Fenerbahçe), Fatih Akyel, Hakan Ünsal, Okan Buruk, Ümit Davala, Suat Kaya, Ergün Penbe, Sergen Yalçın, Arif Erdem, Hakan Şükür (Galatasaray), Fevzi Tuncay, Tayfur Havutçu, Ayhan Akman (Beşiktaş), Ömer Çatkıç, Oktay Derelioğlu (Gaziantepspor), Osman Özköylü (Trabzonspor), Tugay Kerimoğlu (Glasgow Rangers), Mustafa İzzet (Leicester City)

[@uur]

2002: MİLLİ TAKIM'DA ALTIN SAYFA


Türk futbolunun zirve yaptığı tarih 2002'nin yaz mevsimidir. Ancak bu tarihin yaklaşık 2 yıl öncesine gidip Japonya ve Güney Kore'nin ortaklaşa düzenleyeceği Dünya Kupası'nın elemelerinden başlamak gerekir maceraya. Milli Takımımız, Avrupa elemelerinin 4.Grubu'nda İsveç, Slovakya, Makedonya, Moldova ve Azerbaycan'la mücadele etmiştir. 10 maçın sonunda alınan 6 galibiyet, 3 beraberlik ve 1 yenilgi, İsveç'i geçmeye yetmez. İstanbul'da İsveç'le oynanan maç 2-1 kaybedilince Kuzeyliler grup birincisi olarak Uzakdoğu'nun yolunu tutar, bize de Avusturya ile baraj maçı oynamak kalır.

Şenol Güneş yönetimindeki Milli Takımımız da ilk ciddi patlamasını işte bu baraj maçlarında yapmıştır. Viyana'da oynanan ilk maçı Okan'ın golüyle 1-0 kazanarak Türkiye'ye avantajlı bir skorla dönen ay-yıldızlı ekibimiz, Ali Sami Yen Stadı'ndaki rövanşa bu rahatlıkla çıkar ve tarihi bir skorla galip gelerek tarihi bir sonuç elde eder. Yıldıray Baştürk'ün 21, Hakan Şükür'ün 30, Okan Buruk'un 45, Arif Erdem'in de 69 ve 84. dakikalarda attığı goller, Milli Takımımıza 5-0'lık galibiyetin yanı sıra tam 48 yıllık aradan sonra Dünya Kupası finallerine katılma hakkını da getirmiştir. Ama tarihin yazacağı gerçek zafer için biraz daha beklemek gerekmektedir.

Teknik Direktör Şenol Güneş, Japonya-Güney Kore yolculuğuna Rüştü Reçber, Fatih Akyel, Ümit Özat, Abdullah Ercan (Fenerbahçe), Bülent Korkmaz, Emre Aşık, Arif Erdem, Hasan Şaş (Galatasaray), Tayfur Havutçu, İlhan Mansız (Beşiktaş), Emre Belözoğlu, Okan Buruk (İnter), Tugay Kerimoğlu, Hakan Ünsal (Blackburn Rovers), Hakan Şükür (Parma), Ümit Davala (Milan), Alpay Özalan (Aston Villa), Yıldıray Baştürk (Bayer Leverkusen), Mustafa İzzet (Leicester City), Nihat Kahveci (Real Sociedad), Ömer Çatkıç (Gaziantepspor) ve Zafer Özgültekin'den (Ankaragücü) oluşan kadroyu götürmüştür.

C Grubu'nda Brezilya, Kosta Rika ve Çin'le birlikte yer alan Milli Takımımızın ilk rakibi, turnuvanın sonunda kupayı kaldıracak olan Brezilya'dır. Ulsan'da 3 Haziran'da oynanan maçta Hasan Şaş'ın golüyle öne geçen Milli Takımımız, 50. dakikada Ronaldo ve 87. dakikada penaltıdan Rivaldo'nun attığı gollere engel olamayınca sahadan 2-1'lik yenilgiyle ayrılır.

9 Haziran'daki rakibimiz Kosta Rika'dır ve maç Incheon'da oynanmaktadır. 56. dakikada Emre Belözoğlu'nun golüyle öne geçen Milli Takımımız, 86. dakikada Wilson Parks'tan yediği golle 1-1'lik sonuca razı olur. Artık her şey Çin'le oynanacak son maça kalmıştır. Üstelik averaj hesaplarının yapıldığı grupta Brezilya'nın da Kosta Rika'yı farklı bir skorla yenmesi gerekmektedir. 13 Haziran'da Seul'de Çin'i 6. dakikada Hasan Şaş, 9. dakikada Bülent Korkmaz ve 85. dakikada Ümit Davala'nın golleriyle 3-0 yenen Milli Takımımız, Brezilya'nın da Kosta Rika'yı 5-2 mağlup etmesiyle, averajla da olsa bir üst tura yükselmeyi başarır.

İkinci turdaki rakibimiz, evsahibi takımlardan Japonya'dır. Milli Takımımız için de Güney Kore'den Japonya'ya geçmenin zamanı gelmiştir. 18 Haziran'da Miyagi'de oynanacak maçtaki rakibimiz Japonya, H Grubu'nda Belçika, Rusya ve Tunus'la yaptığı mücadeleden 7 puanla namağlup lider çıkmıştır. Ancak buraya kadardır işte. 12. dakikada Ümit Davala'nın attığı gol Japonların işini bitirip Milli Takımımıza çeyrek finalin kapısını açmıştır.

Yeni rakibimiz Senegal, Fransa'yı yenmiş, Danimarka ile Uruguay'ın da bulunduğu gruptan ikinci sırada çıktıktan sonra İsveç'i elemiş sürpriz bir ekiptir. Milli Takımımız, Osaka'da son derece keyifli ve heyecanlı bir 90 dakikanın golsüz sona ermesinin ardından uzatmaya giden karşılaşmayı 94. dakikada İlhan Mansız'ın attığı golle 1-0 kazanır. Türkiye yarı finaldedir artık ve rakibimiz grup maçında 2-1 yenildiğimiz Brezilya'dır.

Millilerimiz 26 Haziran'da Saitama'da sambacılarla başabaş bir futbol oynamasına rağmen 49. dakikada Ronaldo'nun golüne engel olamaz ve final şansını kaybeder. Yeni hedef dünya üçüncülüğüdür bundan böyle. Ve rakip de bir başka evsahibi Güney Kore'dir.

Japonya'dan Güney Kore'ye dönen Milli Takımımız, 29 Haziran'da Deagu'da Güney Kore'nin karşısına çıkar. Tribünler tamamen evsahibi takım taraftarlarının işgalindedir doğal olarak. Dünya Kupası tarihi zevksiz ve keyifsiz üçüncülük maçlarıyla doludur ama bu kez öyle olmayacaktır. Bir takımın evsahibi, diğerinin ise başarıya bu denli aç oluşu ortaya final gibi bir müsabaka çıkartır. Milli Takımımız, Hakan Şükür'ün Dünya Kupası tarihinin en erken atılan golüyle öne geçer. 9. dakikada Lee Yong'un golüyle ümitlenen Korelilere, millilerimiz İlhan Mansız'ın 13 ve 32. dakikadaki golleriyle bitirici karşılığı verir. Güney Kore'nin uzatmalarda Song Chong Gug'la attığı gol sadece skor tabelasını zenginleştirir. 3-2'lik skor Milli Takımımızın dünya üçüncülüğünün teyididir.

Ama Türkiye Uzakdoğu'da sadece dünya üçüncülüğünü elde etmekle kalmaz. Deagu'da, kendi evinde kaybetmenin üzüntüsüyle gözyaşlarına boğulan Güney Korelilerin ellerinden tutup tribünleri hep birlikte selamlayan ve kazandıkları zaferi paylaşma büyüklüğünü gösteren futbolcularımız, Fair Play ödülünün de sahibi olmuştur.

[@uur]

FRANSA'DA BAŞARININ TEKRARI

2002 Dünya Kupası'nda elde edilen üçüncülüğün sağlaması Fransa'da düzenlenen Konfederasyon Kupası'nda yapılmıştır. Bu organizasyona, Dünya Şampiyonu ve finalisti ile kıta şampiyonu milli takımlar davetlidir. Dünya Kupası finalisti Almanya'nın turnuvaya katılmayacağını açıklamasının ardından dünya üçüncüsü Türkiye'ye davetiye çıkartılır. Milli Takımımız B Grubu'nda Dünya Şampiyonu Brezilya, Afrika Şampiyonu Kamerun ve CONCACAF Şampiyonu ABD ile eşleşmiştir.

Şenol Güneş yönetimindeki takımımız ilk maçını 19 Haziran günü ABD ile oynar. Saint Etienne kentindeki Geoffroy Guichard Stadı'ndaki karşılaşmada Beasley'nin 36. dakikada attığı golle 1-0 geriye düşen takımımız, 39. dakikada Okan Yılmaz'ın penaltıdan verdiği karşılıkla eşitliği yakalar, 70. dakikada da Tuncay Şanlı'nın golüyle 2-1'lik galibiyete ulaşır.

Ancak 21 Haziran günü Paris'teki Stade de France'da oynanan Kamerun karşılaşmasında şansımız bu kadar yaver gitmez. Başabaş geçen karşılaşmanın 90. dakikasında Geremi'nin penaltıdan attığı gol Kamerun'a 1-0'lık galibiyeti getirir.

Gruptaki son maçımız Brezilya ile oynanacaktır ve şimdi hesap zamanıdır. 23 Haziran'da Saint Etienne'de bir kez daha Geoffroy Guichard Stadı'nın çimlerine çıkar Milli Takımımız. Brezilya'ya averaj üstünlüğümüz vardır ve bu karşılaşmadan alacağımız bir beraberlik yarı finale yükselmemize yetecektir.

23. dakikada Brezilya Adriano'nun golüyle öne geçer. Ancak bu kez karşısında daha dirençli ve kazanmaya istekli bir Türkiye vardır. Dünya üçüncülüğünün getirdiği güvenle perçinlenen mücadele gücü, Milli Takımımıza 53. dakikada Gökdeniz Karadeniz ve 81. dakikada Okan Yılmaz'la 2-1'lik üstünlüğü getirir. Brezilya 90+3'te Fenerbahçeli Alex'le beraberlik golünü bulur ama tabeladaki 2-2, Milli Takımımızın yarı final yolunu kapatacak bir skor değildir.
Yarı finalde Milli Takımımızın karşısında 1998'in Dünya, 2000'in Avrupa Şampiyonu Fransa vardır. 2002 Dünya Kupası'nda hayal kırıklığına uğrayan Fransızlar, evsahibi oldukları turnuvada kendilerini affettirmek niyetindedir. Paris'teki Stade de France'da oynanan maça bu hırsla başlarlar. 11. dakikada Thierry Henry, 26. dakikada Robert Pires'in golleriyle 2-0 öne geçerler. Milli Takımımız Gökdeniz Karadeniz'in 42. dakikada verdiği karşılıkla farkı bire indirse de 43. dakikada Sylvian Wiltord ilk yarının skorunu 3-1 olarak belirler. İkinci yarıda ise sahada bambaşka bir Türk Milli Takımı vardır. 48. dakika Tuncay'ın golü skoru 3-2'ye getirir ama sonrasında kurduğumuz baskı sonuç vermez. Milli Takımımız yine üçüncülük maçı oynayacaktır ve rakip, Kamerun'a 1-0 yenilen Kolombiya'dır.

28 Haziran'da artık "uğurlu stadımız" haline gelen Saint Etienne'deki Geoffroy Guichard'da karşılaşırız Kolombiya'yla. Son derece keyifli geçen maçı Milli Takımımız 2. dakikada Tuncay, 86. dakikada da Okan Yılmaz'ın golleriyle 2-1 kazanarak Konfederasyon Kupası'nın üçüncüsü olur.

Türkiye'ye bu onuru yaşatan kadroda Bülent Korkmaz, Ergün Penbe, Volkan Arslan (Galatasaray), Rüştü Reçber, Fatih Akyel, Tuncay Şanlı (Fenerbahçe), Ahmet Yıldırım, İbrahim Üzülmez (Beşiktaş), Deniz Barış (Gençlerbirliği), Ömer Çatkıç, İbrahim Toraman (Gaziantepspor), Gökdeniz Karadeniz (Trabzonspor), Servet Çetin (Denizlispor), Murat Şahin, Necati Ateş (Adanaspor), Okan Yılmaz (Bursaspor), Hüseyin Kartal (Ankaragücü), Selçuk Şahin (İstanbulspor), Alpay Özalan (Aston Villa), Yıldıray Baştürk (Bayer Leverkusen), Tayfun Korkut, Nihat Kahveci (Real Sociedad) ve Fatih Sonkaya (Roda JC Kerkrade) bulunmaktadır.

[@uur]

YENİ BİR SAYFA: 2008 AVRUPA ŞAMPİYONASI

2004 Avrupa Şampiyonası ve 2006 Dünya Kupası finallerine katılma şansını kaybeden Türkiye, 2008 Avrupa Şampiyonası öncesi yeni bir sayfa açmıştır. Artık Türk vatandaşı olan yabancı futbolcuların önünde Türk Milli Takımı'nda oynama şansı bulunmaktadır. Bunun ilk örneği ise Fenerbahçe'nin Brezilyalı futbolcusu Marco Aurelio olmuştur. Türk vatandaşlığına geçerek Mehmet ismini alan Aurelio, Milli Takımlar Teknik Direktörü Fatih Terim tarafından ilk olarak Lüksemburg'la oynanan hazırlık maçında kadroya alınmıştır.
2008 Avrupa Şampiyonası finallerine katılmayı ana hedef olarak seçen Türk Milli Takımı, bu amaç doğrultusunda çalışmalarını ve iddiasını sürdürmektedir. 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde C Grubu'nda Yunanistan, Norveç, B. Hersek, Macaristan, Malta ve Moldova ile eşleşen Türkiye A Milli Futbol Takımı aldığı başarılı sonuçlarla grubu Yunanistan'ın arkasından ikinci sırada tamamlayarak, Avusturya ve İsviçre'de ortak düzenlenen EURO 2008 finallerine katılmaya hak kazandı.

EURO 2008'DE DESTAN YAZILDI



Skorun dışında başka güzellikler de arar futbol âşıkları. İstatistikler her zaman şampiyon olanı yazar ama gönüller de farklı bir zabıt tutar. 1954'ün Macaristan'ı 1982'nin Cezayir'i, 1988'in SSCB'si, 1990'ın Kamerun'u ya da tüm zamanların İspanya'sı, Hollanda'sı gibi. Onların hikâyeleri unutulmaz. İşte bu kupanın da bir öyküsünü yazacaksak eğer, o metnin altında en kabarık imzalardan biri Türkiye'ninki olacak. Türkiye bu turnuvada herkese yeni bir ufuk çizdi. Topun yuvarlaklığını, oyunun güzelliği ve belirlenemezliğini, bitti denildiği anlarda bile umuda vakit ayırmak gerektiğini öyle güzel anlattılar ki bize, sadece Türkiye değil, dünyanın bütün futbolseverleri alkışladı onları.
Dünya Kupası ve Avrupa Şampiyonası… Futbolun festivalleridir bunlar. Bir ay boyunca neredeyse bir ayin gibi futbolseverlerin başı döner, yüreği ferahlar, futbol açlığı törpülenir. Büyük takımlar, enfes maçlar, olmadık işler, dram, gözyaşı ve sonsuz heyecan… Futbolu seviyorsak böyle güzel mevsimler içindir.
Ama asıl güzelliği başka bir yerde saklıdır bu tip turnuvaların. Sadece favorilerle peynir gemisi yürümez. Başka güzellikler de arar futbol âşıkları. Beklemediği yerden gelen soruları sever, gidiş yoluna puan verir, kanaat notu dağıtır durur. Evet, istatistikler her zaman şampiyon olanı yazar. Ama gönüller de farklı bir zabıt tutar. Çünkü şampiyon olan takım her zaman gönülleri fetheden değildir ve futbolseverler masal yazan takımları hiç unutmaz. Kazansalar da, kaybetseler de…
1954'ü Almanya kazanmış olabilir, kimse o Macaristan'ı unutmaz. 1988'in yakışıklısı evet Hollanda'dır, ama SSCB'siz o turnuva çorak kalmaz mı? 1982 Dünya Kupası'nı izleyenler finalist Federal Almanya'dan ziyade Cezayir'e sempati duyar. 1990'da Kamerun'un yeri ayrıdır. 1996'da evinde kaybeden İngiltere olmasa o turnuva çekilir miydi? Evet, İspanya ve Hollanda genelde kupa alamazlar, ama yakışıklı oynarlar. Nijerya, Güney Kore, Danimarka… Onların hikâyeleri unutulmaz. Çünkü oyun sadece kazananı öne çıkarmaz, gidiş yolu önemlidir.
İşte bu kupanın da bir öyküsünü yazacaksak eğer, o metnin altında en kabarık imzalardan biri Türkiye'ninki olacak. 2004'te kupaya egemen olan savunma taktikleri futbolun geleceğini karartırken, Türkiye bu turnuvada herkese yeni bir ufuk çizdi. Topun yuvarlaklığını, oyunun güzelliği ve belirlenemezliğini, bitti denildiği anlarda bile umuda vakit ayırmak gerektiğini öyle güzel anlattılar ki bize, sadece Türkiye değil, dünyanın bütün futbolseverleri alkışladı onları. Geri dönüşler, dramlar, hüzünler, yeni başlangıçlar… Hepsi vardı maçlarımızda. İzlemeye değerdi, değdi de.
Bu oyun renkli ve eğlenceli bir oyun. Bu özellikleri koruyan ona katkı veren her takım futbol adına kutsaldır. Tıpkı Milli Takımımız takım gibi…

[@uur]

Yıkılmadık, ayaktayız

Portekiz-Türkiye 2-0

Derler ki, böyle turnuvalarda ilk maç çok önemlidir, nasıl başlarsan öyle gidersin. İlk maçı kaybedip turnuvada kalabilen pek az takım vardır. Ama bu kural bizim için geçerli olmayacaktı. Portekiz karşısında Pepe ve Meireles'in gollerine engel olamayarak sahadan 2-0 yenik ayrılıyor, üstelik oynadığımız futbolla da endişelere yol açıyorduk ama zaman bize güzel şeyler gösterecekti. Bunun için biraz sabır, çokça da inanç gerekecekti.
Stade de Geneve - 7 Haziran 2008


Hakemler
Herbert Fandel, Carsten Kadach, Volker Wezel (Almanya)

Portekiz
Ricardo-Bosingwa, Pepe, Carvalho, Ferreira-Moutinho, Petit, Deco (Fernando dk.90)-Ronaldo, Nuno Gomes (Nani dk.69), Simao (Raul dk.82)

Türkiye
Volkan-Hamit Altıntop (Semih dk.76), Servet, Gökhan Zan (Emre Aşık dk.54), Hakan Balta- Kâzım, Aurelio, Emre Belözoğlu-Mevlüt (Sabri dk.46), Nihat, Tuncay

Goller
Pepe (dk.61), Meireles (dk.90)

Sarı Kartlar
Kâzım, Gökhan Zan, Sabri (Türkiye)


Turnuvayı Portekiz'le açtık. Derler ki, böyle turnuvalarda ilk maç çok önemlidir, nasıl başlarsan öyle gidersin. İlk maçı kaybedip turnuvada kalabilen pek az takım vardır. İşte bu verileri aklında tutarak hazırlandı milliler ilk maça. Kaybetmenin işin sonu olmadığını biliyorlardı ama yine de iyi bir başlangıç istiyorlardı. Sonuçta Portekiz'le diğer Avrupa Şampiyonlarında da karşılaşmışlardı ve bu sefer şeytanın bacağını kırmak istiyordu herkes. Üstelik favorilerden birinin karşısında iyi işler yapmak çok özel bir fiyaka sağlayacaktı. Tur kadar bunu da önemsiyordu takım. Kendini hatırlatacak maçlardan biri olarak görüyordu bunu. Kim bilirdi ki tarih başka türlü akacak?..


Uçağımız pistten çıktı

Biz başa dönelim yeniden. Uzun süren hazırlık sürecinin sonunda Fatih Terim "Artık uçağımız pisten çıktı, yükselişe geçti" demişti. Gerçekten de artık yükselmek, ileri gitmek zamanıydı. İlk maçına çıkmak için Nyon'da kamp kurdu ve son hazırlıklarını tamamladı takım. Fakat ne yazık ki, bir süre sonra başımıza hepten bela olacak sakatlıklar daha o günden pusuya yatmıştı. Turnuvayı çıkaramayacak gibi duran Gökhan Gönül kamptan ve kadrodan çıkarılmıştı. Diğer pek çok isimde de nükseden küçük sorunlar vardı. Hamit, Gökhan Zan ve Servet yeni yeni iyileşiyor, takım toparlanmaya çalışıyordu.
Nitekim belki de ideal onbirini ilk ve son kez Portekiz karşısında sahaya sürebildi Fatih Hoca. O günden sonra takım hep sakatlıklardan arta kalanlarla kuruldu. Kalede Volkan Demirel, defansta Hamit Altıntop, Hakan Balta, Servet Çetin, Gökhan Zan, orta sahada Kâzım Kâzım, Emre Belözoğlu, Mehmet Aurelio, fovette ise Mevlüt Erdinç, Nihat Kahveci ve Tuncay Şanlı görev yapıyordu.


Portekiz ağırlığını hissettiriyor

Maça hızlı başlayan taraf Portekiz'di. Fado kıvamından daha hızlı girmişlerdi oyuna. İlk üç dakikada bu ağırlıklarını hemen hissettirdiler. Özellikle komuta kademesinde Deco'nun akordu iyi tutturması sayesinde istediği oyun düzenini yavaş yavaş sahneye koyuyordu Portekiz. Ama Türkiye de direniyordu buna. Rakibin hamlelerine karşı şimdilik savunmaya çekilmişti ay-yıldızlılar ve pusuda bekler gibi fırsat kolluyordu. Zaten Portekiz'in top hâkimiyeti de pozisyona dönüşmemişti ve randımanlı değildi rakip. 13. dakikada Tuncay'ın düşürülüşü bir an olsun heyecanlandırdı kırmızı-beyazlı tribünleri. Hakem oralı değildi ama takım yavaştan oyuna ısınıyordu sanki. Tam tartı dengelenecek denilen anda, 17'de Pepe'yle gelen ama ofsayt olduğu için geçersiz sayılan gol Portekizlileri yeniden bir adım öne çıkardı. Gerçi hâlihazırda dünyanın en büyük oyuncusu olarak gösterilen Ronaldo 30'daki kısa slalomuna dek neredeyse hiç yoktu sahada. Bunda en büyük neden ise Milli Takım'ın yaptığı çok adamlı kademeydi. Yine de ilk yarıda direkte patlayan frikik yine onun eseriydi. Pepe'nin teğet geçen iki kafası, Moutinho'nun şutu ve art arda gelen kornerler... Gol getirmemişti bunlar. Türkiye direniyor ama Portekiz de hızla vites yükseltiyordu. İlk maçın direnç noktasını iyi kurduğumuz takdirde devamı gelecekti. Bunun motivasyonuyla herkes pürdikkatti.



Pepe'yi durduramadık

İkinci devreyi Sabri-Mevlüt değişikliği açtı. Fatih Hoca takımda aksaklıkları görmüş ve bir an önce önlem almak istiyordu. Haklı çıktı, çünkü Portekiz istim üzerindeydi. 50'de direkte patlayan Nuno Gomes şutu işlerin kötüye gittiğini gösteriyordu belki de. Ama yine de gol yoktu ve dakikalar ilerledikçe sıkıntıya girecek olan taraf Portekiz'di. Baskının artması doğaldı bu dakikalarda. Ama doğal olmayan şeyler de oluyordu. İşte böyle kritik bir anda sakatlandı Gökhan Zan. Bir saat geride kalmış, Türkiye hâlâ kalesini gole kapatmıştı. Ama defansta eksik kalmak işleri bozmaya başlamıştı. Nitekim Pepe hiç de beklemediğimiz bir yerden, defanstan kopup geldi ve savunmamızı zaafa uğrattı. Portekiz 1-0 öndeydi artık. Devamında da iyi oynayan taraf rakibimizdi. Belli ki gol onları motive etmişti. Fakat bir süre sonra oyuna denge geldi ve milliler de fırsatları kollamaya başladı. Emre Aşık'ın 82'deki kaleyi tutmayan kafası ve ardından Tuncay'ın kötü vuruşu aslında beraberliği getirebilirdi. Olmadı. Meireles'in son dakikalarda attığı gol maçı Türkiye'den almıştı. Kaybetmişti milliler. İlk maçtan 2-0 mağlup
ayrılmışlardı.

Topa hâkim olan kazandı

Karşılaşmanın istatistikleri de bizim açımızdan pek parlak değildi. Portekiz'in kaleyi bulan sekiz şutuna karşın, Türkiye ancak tek bir şut çekebilmişti. Top hâkimiyeti de yüzde 52'yle Portekiz'den yanaydı ama asıl önemlisi golü bulana dek bu oran yüzde 62'ye kadar yükselmişti. Orta sahalarındaki ikili Petit ve Moutinho'nun yüzde 90'a yaklaşan pas yüzdesi bu hâkimiyetin nedenini gösteriyordu. Buna karşın Türkiye'de Emre Belözoğlu pas istatistiğinde yüzde 70'i ancak bulmuştu.

Terim "Ümidimizi kaybetmeyeceğiz"

Milli Takımlar Teknik Direktörü Fatih Terim, Portekiz maçı sonrası yaptığı açıklamada, şampiyonaya iyi başlayamadıklarını ifade ederek, İsviçre maçının çok önem kazandığını söylüyordu. Karşılaşmanın ilk yarısında pozisyon bulamadıklarını ancak ikinci yarıda oyunda dengeyi kurdukları anda kötü bir gol yediklerini belirten Terim, "İyi başlayamadık. Portekiz'i tebrik ediyorum. İlk yarıda çok pozisyon bulamadık. İkinci yarıda da tam dengeyi bulduğumuz anda kötü bir gol yedik. Servet'in sakat sakat oynaması, Gökhan Zan'ın da sakatlanması oyun kurgumuzu bozdu. Bazen böyle başlanabiliyor. Bu nedenle İsviçre maçı çok önem kazandı" diye konuşuyordu.
Portekiz'le oynamanın kolay olmadığını belirten Terim, şunları söylüyordu: "Portekiz'le oynamak kolay değil. Oyuna kim girmiş, kim çıkmış fark etmiyor. Turnuvanın ve Avrupa'nın çok önemli bir takımı. Daha iki maçımız var. Ümidimizi kaybetmeyeceğiz. Mevlüt'ü ikinci yarıda taktik gereği oyundan çıkarttım. Orta sahayı güçlendirmem gerekiyordu. Kâzım da doğru bir seçimdi. En iyi oynayanlardan birisiydi. Bundan sonra İsviçre maçına bakacağız. Güzel maç olacak. Bugün İsviçre, Çek Cumhuriyeti karşısında çok iyi oynadı. Bakalım iki mağlubun maçı ne olacak?"

Scolari "Türkiye çok cesur oynadı"

Portekiz Milli Takımı Teknik Direktörü Scolari de yaptığı açıklamada Türkiye'nin beklediği gibi çok cesur oynadığını vurguluyordu. Türkiye'nin takım oyununu çok iyi oynadığını belirten Scolari şunları söylüyordu: "Belli zamanlarda bize zor anlar yaşattılar. Portekiz gibi iyi oynadılar. Takımım da beklediğim gibi çok iyi oynadı. Oyuncularımın çok etkileyici formları ve fizik güçleri var. Çok önemli başarılar kazanmak isteyen ve birbirini destekleyen bir takımız. Gruptan çıkmak için 6 puan yeter. Biz işin yüzde 50'sini aldık. Bu galibiyetle çok büyük bir rahatlık kazandık. Gruptan çıkmak amacındayız. Çek Cumhuriyeti karşısına bu inanç ve bilinçle çıkacağız. Ülkemiz adına kazanmanın ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Bu tempoyu devam ettireceğiz."

[@uur]

İsviçre-Türkiye: 1-2

İlk maçlarını yitirenlerin mücadelesinde iki takımın da kaybetmeye tahammülü yoktu. Ancak gökten adeta kovayla boşalan yağmur bizim işimizi bozuyor, İsviçrelilerin ekmeğine yağ sürüyordu. Hakan Yakın'ın golü, ilk yarı bittiğinde ibreyi İsviçre'ye çevirmişti. Ancak unutulan bir şey vardı. Türkiye, turnuva boyunca kanıtlayacağı gibi "maç bitmeden bitmeyecek bir takım" olduğunu, önce St.Jakop Park'ta gösterecekti. Yağmurun dindiği ikinci yarıda Semih'in içimizdeki güneşi doğuran golüne son dakikada Arda bir gol daha ekleyecek ve turnuvanın en renkli takımının sahneye çıkışını müjdeleyecekti.

Saint Jakob Park - 11 Haziran 2008

Hakemler
Lubos Michel, Roman Slysko, Martin Balko (Slovakya)

İsviçre
Benaglio-Lichtsteiner, Müller, Senderos, Magnin-Behrami, Gökhan İnler, Fernandes (Cabanas dk.75), Barnetta (Vonlanthen dk.66)- Hakan Yakın (Gygax dk.85), Eren Derdiyok

Türkiye
Volkan-Hamit, Emre Aşık, Servet, Hakan Balta-Gökdeniz (Semih dk.46), Aurelio, Tümer (Mehmet Topal dk.46), Arda-Nihat (Kazım dk.85), Tuncay

Goller
Hakan Yakın (dk.32), Semih (dk.57), Arda (dk.90)

Sarı Kartlar
Tuncay, Aurelio, Hakan Balta (Türkiye), Eren Derdiyok (İsviçre)
İsviçre maçı öncesinde aslında herkeste bir gerginlik vardı. Ne olursa olsun, yine İsviçre'yle, yine bir ölüm kalım maçına çıkacaktık ve Portekiz karşılaşmasında alınan 2-0'lık mağlubiyet moralleri biraz olsun bozmuştu. Nereden bilebilirdik ki zor durumda olmanın Milli Takım'a bu kadar yarayacağını? Gerçi emarelerini Norveç'te görmüştük. Grup aşamasının en zor maçını, yenilgiyi kabullenmeyen milliler 1-0 geriden gelip alıp götürmüştü. Meğer bu takımın asıl kimliğiymiş bu. Onlar yenilmeye alerji duyuyormuş. Ne olursa olsun kazanmaya giden bir yol vardır, diyormuş.

Nasıl bir kadro çıkacak?

Maç öncesi hazırlık sürecine dönelim. Servet ve Gökhan Zan'ın sakatlıkları nüksetmiş, her ikisi de zorlanarak yürüyordu. "Takım nasıl bir defans hattına sahip olacak?" diye herkes merak ederken bir kötü haber de Emre Belözoğlu'ndan geldi. Kaptan da bir adale sakatlığına kurban gitmişti. Ayak bileğinde ezik olan Hakan Balta'nın durumunun belirsiz olmasını da hesaba katarsak işler giderek zorlaşıyor, takımın hangi onbirle sahaya çıkacağı merak konusu haline geliyordu.
Herkes bir çıkış yolu arıyor, herkes İsviçre maçının nasıl kazanılacağının hesabını yapıyordu artık. Oysa Fatih Terim daha turnuva başlamadan kulağımıza küpe olacak sözler söylemişti. Kim bilir, cevaplar belki de orada gizliydi. "Biz pek çok zor işi çevirdik, bunu da çevirebiliriz" diyordu Terim. "Bugüne kadar birçok kişinin hayal edemediği hedefler koyduk ve bu hedeflere ulaştık. Bu turnuvada final oynamaktan başka şeyin bize yakışmayacağını düşünüyorum." Perspektif böyle olunca, çıkış da bu sözlerde saklıydı aslında. Yine Fatih Hocaya kulak verelim: "Eğer iyi bir takımınız varsa, futbolcularınız özverileriyle deneyim eksikliklerini kapatıyorlarsa, başarıya aç bir ekibe de sahipseniz, bunlar bazen sizi avantajlı duruma getirir."
Hakikaten de açtı milliler. Hangi onbirle, hangi taktikle, hangi sistemle çıkarlarsa çıksınlar, bu başarıya aç oyun her zaman bir çıkış yolu yaratıyordu.

Yağmurla gelen kâbus

Gökdeniz'li, Tümer'li bir on biri tercih etti Fatih Hoca. Emre'nin yokluğunu Tümer'le doldurmak istiyor, Gökdeniz'in de seriliğine güveniyordu belli ki. Nitekim karşılaşmaya çok iyi başladı milliler. 6. dakikada Gökdeniz'in ara pasında topla ceza alanında buluşan Nihat, dönerek vuruşunu yaptı. Meşin yuvarlak kaleci Benaglio'da kaldı. Yavaş yavaş ataklar şekilleniyor takımın ne oynayacağı da belli oluyordu. Ama futbolda bazen sadece rakiple değil, başka unsurlarla da mücadele etmek kaçınılmaz olabiliyor. Ne yazık ki yine böyle oldu ve 12. dakikadan itibaren Basel'de Saint Jakob Park Stadı'nın tepesine çöreklenen bulutlardan müthiş bir yağmur indi. Sağanak yağmur adeta İsviçre'nin kademesine girmiş ve Türkiye'yi afallatmıştı. Milliler yağmurla verilen mücadelede topu bir türlü istedikleri gibi kullanamıyor, oyun kuramıyordu. Nitekim İsviçre sahneye çıktı bu bölümlerde. Turnuvanın ev sahibi sağlı sollu ataklar geliştirir olmuştu.
23. dakikada Hakan Yakın'ın şutunu Volkan çeldi. 25. dakika geride kalırken bu sefer Barnetta frikikten denedi şansını. Volkan yine iyiydi. Aslında 29. dakikada Arda'nın direkte kalan kafası biraz umutlandırmıştı bizi, fakat İsviçre akın akın gelmeye devam ediyordu. Nitekim genç Eren 32'de iyi taşıdı topu ve Hakan Yakın rahat bir vuruşla takımını öne geçirdi. Hiç kimsenin, hatta yağmurun bile bize böyle kötü gol yedireceğini beklemiyorduk açıkçası. 1-0 yenik duruma düştükleri bu bölümde milliler bir türlü istedikleri ritmi yakalayamıyordu. 35. dakika geçilirken Hakan Yakın'ın önünde bulduğu bomboş topa vuramaması büyük şanstı. Nitekim devre de böyle kapandı. Ay-yıldızlıların şimdi düşünecek zamanları vardı.

Hoşgeldin Semih

Fatih Hoca hiç tereddüt etmeden hamlelerini dizdi. İkinci yarıya, iyice ıslanan ve kayganlaşan zeminde etkisizleşen Tümer ve Gökdeniz'in yerine Semih ve Mehmet Topal'la başlamıştı takım. Çok geçmeden bu değişikliklerin semeresini de görmeye başladık. Yağmur dinmiş, zeminin kayganlığı azalmış, ibre yavaş yavaş Türkiye lehine dönmekteydi. Oyun İsviçre yarı sahasına yığılıyordu artık ve Türkiye vites yükseltiyordu. Mücadele hemen sonuç verdi. 57. dakikada Nihat'ın ceza alanına gönderdiği topa altıpas içinde iyi yükselen Semih, kafayla meşin yuvarlağı filelere göndererek skoru 1-1 yapmıştı işte.


Bu maç burada bitmez

58. dakikada Hakan Yakın'ın vuruşunu Hakan Balta, 59. dakikada ise Fernandes'inkini Emre Aşık kesince ve sonrasındaki İsviçre baskısı da gol getirmeyince işler toparlamaya başlamıştı. İsviçre'nin oyun hâkimiyeti kırılmış, artık kozlar millilerin eline geçmişti. Bu dengeli oyun maçın sonuna dek sürdü. İki takım da yoklama alıyor, iki takım da açık kolluyordu. 64'te Tuncay, 67'de Nihat tutturamadı hedefi. Fakat asıl olarak 73'te Tuncay, Nihat'ı bulsa gol diye ayaklanmıştı herkes. Aynı gol istemi 84'te İsviçre'den de geldi. Art arda gelen vuruşlarda Volkan kalesini iyi kapatmıştı. "Maç artık böyle biter" diyordu herkes. Beraberlik iki takımı da zorlayacak, Çek Cumhuriyeti'nin işine yarayacaktı. Ama bu turnuvada maçın süresi konusunda herkese bir şeyler öğretmeye yemin etmiş gibi duran milliler bırakmadı işin peşini. Daha sonra Euro 2008'in yıldızları arasına girecek olan Arda müthiş bir şut çıkardı. O ne vuruştu ama! Direncin, isyanın vuruşuydu adeta. 2-1'lik skor artık her şeyi değiştirecekti.
İstatistikler de Milli Takım'ın neden kazandığını gösteriyordu adeta. Sahada, topa daha fazla sahip olan, özellikle yağmurun dindiği bölümlerde oyuna hükmeden ve kendi sistemini rakibe dikte eden bir takım vardı. Gerçi turnuvanın en az pas yapılan ve en düşük pas yüzdesinin olduğu maçtı bu. Üstelik İsviçreliler kaleye Türkiye'den daha fazla şut atmıştı. Ama ışık tünelin ucunda görünmüştü işte. Maçın yıldızı doğal olarak Arda seçilmişti. Beş kurtarışla maça damga vuran isimlerden biri Volkan, en fazla pas yapan oyuncumuz da 51 pasla Hamit'ti.
Kazandı milliler. Turun kapısını da aralamış oldu böylece. Ama bunun da ötesinde başardıkları bir şey vardı. Ne demişti Fatih Hoca? "Bizim çok önemli bir düşüncemiz var. Biz bu önemli şölene renk katmaya geldik. Tüm seyircilerimiz bu güzel şölenin keyfini çıkarsın. Böyle bir ortamda bulunmak, kaybetmek veya kazanmaktan daha önemli."
Soluk, soğuk ve renksiz hava durumuna inat, işte turnuvanın rengi geliyordu, heyecan artıyor, taraftarlar canlanıyordu.

[@uur]

Muhteşem geri dönüş

Türkiye-Çek Cumhuriyeti: 3-2



15 Haziran 2008'de, Cenevre'de Stade de Geneve'i dolduran on binlerce kişi bir futbol mucizesinin canlı tanığı oldu. Olmayacak işler olmuştu o gün. Topun şekline olan inanç daha da artmıştı. Futbolun en epik, en destansı 15 dakikalarından biri yaşandı. Kaybetmeyi kabullenmeyen 11 adamın inadı, dirayeti, hırsı sahneye çıktı. "Bu oyunda hiçbir zaman umutsuzluğa yer yok dediler" ve 2-0 geriye düştükleri maçta Çek Cumhuriyeti gibi bir disiplin takımını son 15 dakikada attıkları gollerle 3-2 yenerek çeyrek finale yükseldiler.


Stade de Geneve - 15 Haziran 2008

Hakemler
Peter Fröjdfeldt, Stefan Wittberg, Henrik Andren (İsveç)

Türkiye
Volkan-Hamit, Emre Güngör (Emre Aşık dk.61), Servet, Hakan Balta-Tuncay, Mehmet Topal (Kazım dk.57), Aurelio, Arda-Nihat, Semih (Sabri dk.46)

Çek Cumhuriyeti
Cech-Grygera, Ujfalusi, Rozehnal, Jankulovski-Matejovsky (Jarolim dk.39), Galasek, Polak-Sionko (Vicek dk.84), Koller, Plasil (Kadlec dk.78)

Goller
Koller (dk.34), Plasil (dk.62), Arda (dk.75), Nihat (dk. 88 ve 90)

Sarı Kartlar
Mehmet Topal, Aurelio, Emre Aşık (Türkiye), Galasek, Ujfalusi (Çek Cumhuriyeti)

Kırmızı Kart
Volkan (dk.90)



Bazı maçlar vardır, futbolu sadece onları görebilmek, ender de olsa o tip maçlara rastlayabilmek için seyrettiğinizi düşünürsünüz. Her hafta onlarca maç seyredenler için de, çok ender futbol seyredenler için de geçerlidir bu durum. Sanki onca maç, asıl maçı bulmak, o büyülü ana rastlamak için izlenir. Sezon başına bile bir tane zor düşer bu karşılaşmalardan. O yüzden hiçbirini unutmazsınız. Çünkü onlar bir mucizedir.
İşte 15 Haziran 2008'de, Cenevre'de Stade de Geneve'i dolduran on binlerce kişi böyle bir ana rast geldiler. Bir futbol mucizesinin canlı tanığıydı onlar. Olmayacak işler olmuştu o gün. Topun şekline olan inanç daha da artmıştı. Futbolun en epik, en destansı 15 dakikalarından biri yaşandı. Kaybetmeyi kabullenmeyen 11 adamın inadı, dirayeti, hırsı sahneye çıktı. "Bu oyunda hiçbir zaman umutsuzluğa yer yok" dediler.





Kalan sağlar bizimdir

Ama biz önce başa dönelim ve maç öncesine gidelim. Hamit Altıntop daha İsviçre maçından sonra ne yapabileceğimizi söylemişti aslında. "Hiçbir zaman inancımızı kaybetmiyoruz" diyordu Bayern Münih formasını giyen milli oyuncumuz. Hakikaten de bu durum Milli Takım için bir kimlik haline gelmeye başlamıştı. Gerçi işleri yine zordu ay-yıldızlıların. Zorlu ve yorucu geçen İsviçre maçı mutlu sonla bitmişti, fakat yine ortalık revire dönmüştü. Tümer Metin, Emre Aşık, Hakan Balta, Servet Çetin, Gökhan Zan, Emre Belözoğlu… Hepsinde sıkıntılar vardı, bazıları neredeyse yürüyemeyecek duruma gelmişti. Tabii ki ilk onbiri taktik açıdan belirleyecekti Fatih Hoca, lâkin kalan sağlarla sınırlanıyordu opsiyonlar.
Tarihinde ikinci kez çeyrek final kapısını aralamak isteyen Türkiye için ilginç bir fırsat da vardı ortada. Yeni uygulanan bir kural sonucunda puanları, ikili averajları, genel averajları aynı olan iki takım eğer gruptaki son maçı oynayacaksa, beraberlik halinde penaltı atışlarına başvurulacaktı. Bu açıdan her şey bu kader maçına bağlanmış oldu böylece. Hatta ikinci tura adeta erken başlamıştı milliler. Fakat Türkiye işi bu hesaplara hiç bırakmadı…


Ah o Koller'in kafası

Aslında maça kötü girdi milliler. Daha ilk on dakikadan Çeklerin nasıl oynayacağı belli olmuştu. Basketbol için bile uzun sayılabilecek boyuyla Koller, rakip takımın hedef noktasıydı. Bütün hücumlar önce onun kafasına değip sonra şekilleniyordu. Türkiye ise buna karşı bir türlü önlem alamadı. İlk yarıda sürekli Koller'in kafasını seyrettik. Tecrübeli oyuncu topa vuramadığında da faul kazandırıyordu takımına. Koller 11. dakikada böyle bir frikikten ilk tehlikesini yarattı. Sonrasında da yüklenmeye devam etti Çekler. Oyun daha çok onların istediği gibi akıyordu.
17. dakikada gelen Tuncay'ın şutu takımımızın rakip kaleyi ilk yoklayışıydı. Ki o da pek tehlike yaratamadı. 20. dakikada bu sefer Mehmet Topal'ın şutu vardı. Hazırlanışı daha iyiydi fakat yine de gol atabilmek için hücum hattında daha fazla imkân bulmak gerekiyordu. Oysa 22. dakikada Çeklerin en seri ve etkili oyuncusu Sionko'nun bindirmesi, bir de hemen ardından çektiği şut gösteriyordu ki, gol Çeklere daha yakındı. Çok geçmeden de golü buldular zaten. Koller 34. dakikada bu sefer kafasını gol için kullandı. Yenik duruma düştükten sonra toparlamak istedik haliyle. Gerçi Çekler de devamını getirmek istiyordu ve bir darbe daha vurmak derdindeydiler. İlk yarı başka bir şey getirmedi.


Yerden oynama zamanı

Stratejiler devre arasına kalmıştı. Fatih Terim hemen sıkı bir hamle yaptı. Sabri ile Semih'i değiştirdi ve nokta santrfordan vazgeçti. Böylece topu havaya kaldırmak yerine yerden oynayacaktı takım. 47'de Nihat'ın ilginç volesi işlerin daha iyiye gidebileceğini gösteriyordu adeta. Rakip sahada daha fazla zaman geçirmeye başlamıştı milliler. 53. dakikada Tuncay'ın kafası, sağlı sollu girişimler... Sabri hız kazandırmış, Hamit daha rahat oynamaya başlamıştı. Sonra bir kozunu daha sürdü Fatih Hoca. Artık Kâzım Kâzım da oyundaydı ve gole giden her yolu zorluyordu Türkiye. Gol gelebilir diye beklerken talih arka kapımızı çaldı ve kötü bir sürpriz hazırladı. Emre Güngör'ün sakatlandığı dönemde 10 kişi kalan ekibimiz, dördüncü hakemin oyuncu değişikliğini ağırdan alması üzerine zaafa düştü ve bir gol daha yedi. Aslında hiç beklemiyorduk bu golü. Oyun tam da Türkiye'ye dönecekken kötü bir şaka gibi gelmişti. "Buradan sonra dönmez" dedik. Son yarım saate 2-0 geriden girdikten sonra artık rotayı lehimize çeviremeyiz diye düşünüyorduk.






Yenilgiyi kabul etmeyen adamlar

Lâkin sahada yenilgiyi hiçbir anda kabullenmemeye yemin etmiş bir ekip vardı. Yürekli ve takım ruhuyla yeniden yüklenmeye başladı milliler. Herkesi ateşleyen şey 75. dakikada gelen Arda'nın golüydü. Bu takımın ve turnuvanın genç yıldızlarından Arda tam köşeyi bulmuştu. Direniş başlamış, Çekler afallamıştı. İyice geriye çekilen rakip karşısında sağlı sollu darbeler başladı Türkiye'den. İnançlarını hiç kaybetmeden yükleniyordu çocuklar. 81'de "Servet'in kafası girmedi" diye çok dövündük. Hatta basın tribününde maçın orada döndüğünü yazmaya başlayan spor yazarları vardı. Zaman da umut da azalıyordu. 87. dakikada gelen gol belki de bu direnişe verilen hediyeydi. Dünyanın en iyi kalecilerinden biri olan Cech'in hatası tüm Türkiye'yi sokaklara dökecek sürecin ikinci hamlesi oldu. "Artık penaltılara kalacak bu iş" dedik hep birlikte. Ki o bile çoğumuza yetiyordu. Çünkü 2-0'dan 2-2'yi yakalayan takımın penaltılarda da psikolojik olarak üstün olacağını zannediyorduk.


Söyleyecek sözümüz var

Meğer millilerimizin söyleyecek sözü varmış daha. Maçın en iyisi sayılabilecek Hamit, orta sahada topla yürürken Çekler hâlâ yedikleri iki golün şaşkınlığını atamamıştı. Hamit de iyi gördü bu açığı ve karşılaşmadaki ikinci asistini yaptı Nihat'a. Kaptan Nihat ise en iyi yaptığı şeyi yapacaktı az sonra. Dünyanın en iyi kalecisi değil, tüm kalecileri getirseniz çaresiz kalacakları bir şut çıkardı Villarreal'li yıldızımız. Viyana kapılarını açan top atışı gibi geldi bu gol. Artık çeyrek final görünmüştü. Gerçi gereksiz bir kırmızı kartla takımını eksik bırakan Volkan yüreğimizi ağzımıza getirmişti ve son dakikaları, oyuncu değişikliği hakkımız bittiği için kalede Tuncay'la oynamıştık ama sonu iyi bitti masalın.
Olmayacak gibi gözüken her şey olmuş, milliler inanılmaz bir hırsa, mücadele ve kazanma azmiyle yine yenilgiyi kabullenmemişti. Artık çeyrek final kapısı aralanmış, futbolumuzda tarihi bir başarı elde edilmişti.
Bunu sadece biz de söylemiyorduk üstelik. Dünyanın bütün futbol otoriteleri takımımıza övgüler düzüyor, Çek Cumhuriyeti maçı turnuva tarihinin en iyi maçlarından biri olarak gösteriliyordu. "Kendimizi hatırlatmak istiyoruz" demişti Fatih Terim. Bırakın hatırlatmayı, artık kimse unutamayacaktı. Böyle bir maç, böyle bir geri dönüş, böyle bir yürek nasıl unutulabilirdi ki?