Dünya Mirasları | Korunması | Ölçütleri

[@Canan]

Dünya Mirasları. Korunması ve Ölçütleri

Dünya Mirasları, UNESCO ("United Nations Education, Science and Culture" Türkçesi:Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür) tarafından belirlenen kültürel ve doğal varlıkların listesidir. Dünya miraslarının korunması için 175'ten fazla ülke bir antlaşma imzaladı. Bu şekilde dünya miraslarının gelecek nesillere aktarılması planlanıyor. UNESCO'nun 1972 yılındaki genel konferansında hazırlanan 38 maddelik Dünya Doğal ve Kültürel Mirası Koruma Antlaşması'nı imzalayan 175'ten fazla ülkenin korumayı garanti ettikleri anıt ve sit arasından Dünya Mirası Kıstaslarına uygun bulunanlar listede yer alır. Antlaşmayı imzalayan ülkeler tarafından seçilen 21 ülke temsilcisinin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi, ICOMOS ("International Council on Monuments and Sites" Türkçesi: Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi) ve IUCN ("International Union for Conservation of Nature" Türkçesi: Dünya Doğayı Koruma Birliği) aday gösterilen değerler arasından seçim yapar ve listeyi oluşturur. Ayrıca komite, WHF'yi ("World Heritage Fund" Türkçesi: Dünya Miras Fonu) yönlendirerek listedeki değerlerin korunmasını sağlar.

Dünya Miras Komitesi tarafından korunan varlıklar, Dünya Miras Listesi Amblemi ile gösterilirler. Bu amblem, Belçikalı sanatçı Michel Olyff tarafından yaratılmıştır ve 1998’den beri resmi amblem olarak kullanılmaktadır. Ortadaki kare insan yeteneklerinin ve hayal gücünün sonuçlarını, onu çevreleyen daire ise doğanın sundukların simgeler . Amblemin yuvarlak oluşu, dünya mirasının küresel olarak korunmasını ifade eder. Amblemin çevresinde İngilizce, Fransızca ve İspanyolca Dünya Mirasları yazar.

İspanya

Dünya Miras Listesi'nde yer alma ölçütleri düzenli olarak güncellenmektedir ancak listede yer alan her varlığın aşağıdaki ölçütlerden en az birine uyması ve özgün olması beklenir:

i: yaratıcı insan dehasının ürünü olması

ii: belli bir zaman diliminde veya kültürel mekanda, mimarinin veya teknolojinin, anıtsal sanatların gelişiminde, şehirlerin planlanmasında veya peyzajların yaratılmasında, insani değerler arasındaki önemli etkileşimi göstermesi

iii: kültürel bir gelenek veya yaşayan ya da kayıp bir uygarlığın tek veya en azından istisnai tanıklığını yapması

iv: insanlık tarihinin bir veya birden fazla anlamlı dönemini temsil eden yapı tipinin ya da mimari veya teknolojik peyzaj topluluğunun değerli bir örneğini sunması

v: bir veya daha fazla kültürü temsil eden geleneksel insan yerleşimine veya toprağın kullanımına ilişkin önemli bir örnek sunması ve özellikle bu örneğin, geri dönüşü olmayan değişimlerin etkisiyle dayanıklılığını yitirmesi

vi: istisnai düzeyde evrensel bir anlam taşıyan olaylar veya yaşayan gelenekler, fikirler, inançlar veya sanatsal ve edebi eserlerle doğrudan veya maddeten bağlantılı olması

vii: doğanın bir harikasına veya eşsiz bir güzelliğe ve estetik öneme sahip doğal alanlar olması

viii: yaşamış canlıların kalıntıları, devam eden jeolojik olaylar ve yer şekillerinin gelişimi gibi dünyanın doğal tarihine ilişkin eşsiz önemde bilgilere sahip olması

ix: ekolojik ve biyolojik olarak hâlâ bozulmamış bir karasal, denizel veya tatlı su ekosistemine veya önemli hayvan ve bitki topluluklarına ev sahipliği yapması

x: özellikle tehlikedeki veya bilim açısından önemli bir biyolojik çeşitililik için en önemli ve en belirgin doğal habitatlara ev sahipliği yapması.
Mirasların Korunması.

Nijer

1954 yılında Mısır hükümeti Asvan Barajı'nın inşası sırasında Abu Simbel tapınağını kurtarmak için küresel bir çalışma başlatıldı. Bu çalışmayla tapınak parça parça sökülerek daha yüksek olan yeni yerine taşındı.
Proje 80 milyon $'a mâl oldu. Bu paranın yarısı ise başka ülkeler tarafından sağlandı.

Avustralya - Sidney

Ve bu proje başarıya ulaştı. Bugün ise Venedik, Mohenjodaro ve Borobudur Tapınağı ile ilgili kurtarma projeleri düşünülüyor. Bu bölgeleri kurtarma görevi UNESCO ve ICOMOS'a düşüyor.

Dünya miraslarının bir kısmı listeden çıkarılmalarına yetecek kadar bozulur veya adaylık dosyasında öngörülen önlemleri zamanında alamazlarsa listeden çıkarılabilirler. Listeden çıkarılmaya aday olan miraslar ise tehlikedeki miras sayılır. Şu an 31 tehlikedeki dünya mirası mevcuttur.

Kanada

Tüm Dünya Mirasları'nın ülkelerine göre dağılımı (2007)
Kültürel Dünya Mirasları'nın ülkelerine göre dağılımı (2007)

Doğal Dünya Mirasları'nın ülkelerine göre dağılımı (2007)
Karma Dünya Mirasları'nın ülkelerine göre dağılımı (2007)

Mısır

Dünya Miras Komitesi, Dünya Mirası Konvansiyonuna imza atmış ülkelerden 21 tanesinin iki senede bir yapılan seçimlerle belirlenmiş temsilcilerinden oluşur. Yılda bir defa toplanır. Komitenin yıllık toplantısı, o dönem komite üyesi olan ülkelerden birisinde yapılır. Komite, Dünya Mirası Listesine girmeye aday gösterilen değerler arasında seçim yapmaktan ve Dünya Mirası Fonu'nu yönetmekten sorumludur.

Aşağıda Dünya Miras Komitesi'ne üye olan 21 ülkenin bir listesi yer alır;

Amerika Birleşik Devletleri
Avustralya
Bahreyn
Barbados
Brezilya
Çin
Fas
Güney Kore
İspanya
İsrail
İsveç
Kanada
Kenya
Küba
Madagaskar
Mauritius
Mısır
Nijer
Peru
Tunus
Ürdün

Dünya Miras Listesi'nde Nisan 2009 itibariyle 186 ülkeden 689'u kültürel, 176'sı doğal ve 25'i karma olmak üzere Dünya Miras Komitesi tarafından belirlenen 890 Dünya mirası vardır.

Liste, her yıl yeni adayların listeye alınması ve yeni ülkelerin anlaşmayı imzalamasıyla büyümektedir. Şu an 186 ülkeden 166 miras listede yer almayı beklemektedir.
En çok dünya mirası olan ülke İspanya'dır . Ayrıca en çok kültürel mirası olan ülke İtalya (40), en çok doğal mirası olan ülke Avustralya (11), en çok karma mirası olan ülkeler ise Çin ve Avustralya'dır (4).

Not: Eklenilen resimler, Dünya Miras Komitesi'ne üyü olan devletlerden sadece bir kaçı.
Bölge ve Ülkelere göre Dünya Mirasında yer alan yerler hakkında bilgilerin devamı için tıklayınız.

Vikipedi

[@Basakca]

En çok dünya mirası olan ülke İspanya'dır . Ayrıca en çok kültürel mirası olan ülke İtalya (40), en çok doğal mirası olan ülke Avustralya (11), en çok karma mirası olan ülkeler ise Çin ve Avustralya'dır (4).

Dünyanın en güzel tarihsel ve doğa kültürüne sahip olduğumuz halde, listeye bakınca ne kadar değerlerimize önem verdiğimiz ortaya çıkıyor.

Hani övünüyorlar Avrupa'ya bilmem ne ilk lerini biz öğrettik diye... O övünenler külahlarını önüne alıpta bu listede neden yokuz diye düşünüyorlar mı?

Hep bir ağızdan "hayır" dediğinizi duyar gibiyim.