Muazzez İlmiye Çığ (1914-2024) | Türk Sümerolog

[@Rukia]

Muazzez İlmiye Çığ

Biyografi

Ailesi köken olarak Kırımlı göçmenlerden olup babası Kırım'dan Amasya, Merzifon'a, annesi ise Kırım'dan Bursa'ya göçmüştür. Ailesi İzmir'de yaşamaktayken, 15 Mayıs 1919 tarihinde meydana gelen İzmir'in işgali ardından daha güvenli bir yer olan Çorum'a yerleşti.

Eğitim ve Kariyer

İlkokula Çorum'da başladı. Daha sonra ailece Bursa'ya taşındılar. Bursa'da özel bir okul olan Bizim Mektep'te Fransızca ve keman dersleri aldı. 1926'da sınavla Bursa Kız Muallim Mektebi'ne (Bursa Kız Öğretmen Okulu) girdi. 1931 yılında mezun oldu ve babasının da öğretmenlik yapmakta olduğu Eskişehir'e tayin oldu. Eskişehir'de öğretmenlik mesleğini dört buçuk yıl yaptı.

15 Şubat 1936 tarihinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Hititoloji bölümüne kaydoldu. Nazi Almanyası'ndan Türkiye'ye iltica etmiş olan ve Ankara Üniversitesi'nde dersler veren Prof. Dr. Hans Gustav Guterbock'dan Hitit Dili ve Kültürü derslerini, Prof. Dr. Benno Landsberger'den Sümer ve Akad Dilleri ve Mezopotamya Kültürü derslerini aldı. 1940 yılında Ankara Üniversitesinden mezun olduktan sonraİstanbul Eski Şark Eserleri Müzesi Çiviyazılı Belgeler Arşivine uzman olarak atandı. Aynı yıl Kemal Çığ ile evlenmişti. Müzede çalıştığı 31 yıl boyunca meslektaşı Hatice Kızılay ve Dr. F. R. Kraus ile birlikte müzenin deposunda bulunan Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılmış on binlerce tableti temizleyip, sınıflandırıp numaralandırdı, 74.000 tabletten oluşan çivi yazılı belgeler arşivini oluşturdu, 3.000 tabletin kopyasını yapıp katalog halinde yayımladı.1957'de Münih'teki Oryantalistler Kongresi'ne katıldı. 1960'da Heidelberg Üniversitesi'nde altı aylık bir çalışma yaptı. 1965'de Roma'da sergilenen Hitit sergisini bu şehirden alarak Londra'ya götürdü. 1972'de emekliye ayrıldı.

Emeklilikten sonra bir süre yurtdışında yaşayan Muazzez İlmiye Çığ, 1988'de Philadelphia'daki Asuroloji kongresine katıldı. Prof. Kramer'in History Begins at Sumer adlı kitabını Türkçeye çevirdi ve kitap 1990'da “Tarih Sümerle Başlar” adıyla Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlandı. Kitabın çok ilgi görmesi üzerine 1993'te çocuklara yönelik Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk da dahil Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan 13 kitap yazdı.

Ödüller

• Adana Tepebağ Rotary Kulübü, Meslek Hizmet Ödülü

• İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından Fahri Doktora unvanı, 4 Mayıs 2000

• Osmaniye'nin Çardak köyü'ndeki Anadolu Kültür Araştırmaları Derneği tarafından "Özgür İnsan Ödülü"

• Vatandaşlık Tepkilerim isimli kitabı, Galatasaray Rotary Kulübü tarafından İngilizceye çevrilerek Avrupa ve Amerika'daki üniversite kütüphanelerine dağıtılmıştır.

Dava

Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği ve Vatandaşlık Tepkilerim isimli kitaplarında kadınlarda başörtüsünün köklerinin Akadlara dayandığını yazmıştı. Bu kitapları 2007 yılında kamuoyunda yankı uyandırdı. 2007 yılında, "Vatandaşlık Tepkilerim" adlı kitabında, "halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek" suçuyla yargılandı ve ilk celsede beraat etti.

Kitapları

• "Kur'an İncil ve Tevrat'ın Sümer'deki Kökeni", 1995, Kaynak Yayınları

• "Sümerli Ludingirra - "Zaman Tüneliyle Yolculuk", 1996, Kaynak Yayınları

• "İbrahim Peygamber - Sümer Yazılarına ve Arkeolojik Buluntulara Göre", 1997, Kaynak Yayınları

• "İnanna'nın Aşkı - Sümer'de İnanç ve Kutsal Evlenme", 1998, Kaynak Yayınları

• "Zaman Tüneliyle Sümer'e Yolculuk", 1998, Kaynak Yayınları (Genişletilmiş ikinci basım; ilk basım 1993, Kültür Bakanlığı Yayınları)

• "Hititler ve Hattuşa - İştar'ın Kaleminden", 2000, Kaynak Yayınları

• "Gilgameş - Tarihte İlk Kral Kahraman", 2000, Kaynak Yayınları

• "Ortadoğu Uygarlık Mirası", 2002, Kaynak Yayınları

• "Ortadoğu Uygarlık Mirası 2", 2003, Kaynak Yayınları

• "Sümer Hayvan Masalları", 2003, Kaynak Yayınları

• "Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği", 2004, Kaynak Yayınları

• "Vatandaşlık Tepkilerim", 2004, Kaynak Yayınları

• "Atatürk Düşünüyor", 2005, Kaynak Yayınları

• "Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği", 2005, Kaynak Yayınları

• "Çivi Çiviyi Söker - Muazzez İlmiye Çığ Kitabı", Serhat Öztürk, 2002, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

• "Sümerlilerde Tufan - Tufan'da Türkler", 2008, "Kaynak Yayınları"

Kaynak


Muazzez İlmiye Çığ ile ilgili Konular: Yılbaşı Bir Türk Geleneği!

[@Banemin]

Ne zaman ekranda görsem kilitlenip kaldığım biri. Dinlerken aldığım zevkin yanında, değindiği konularda ilgimi çekerdi.

Teşekkürler Rukia...

[@Gece]

Gurur duyduğumuz bir isim...

Hayrettin Karaca ile birlikte 'bu vatan toprağı satılmasın' diye
eylem yaptıklarını hatırlıyorum...

Bir de televizyon proğramına çıkmışlardı....
İkisi de birbirinden tatlı iki ihtiyar...

Bu güzel çalışma için teşekkürler Rukia...

[@LaLe]

Tipki rahmetli Türkan Saylan'da oldugu gibi, yararli birsey yapinca bazi kesimlerce hemen Mason baglantili olmakla damgalanmis degerli bir insan.


Tesekkürler paylasim icin Rukia

[@Canan]

Tatlı, tonton ve değerli bir insan. Hakkında bilgi sahibi de oldum

Paylaşım için teşekkürler Rukia

[@Canan]

Muazzez İlmiye Çığ'ın Yaşamı ve Kariyeri...

Ünlü arkeolog ve dilbilimci olan Sümer uygarlığı üzerine yaptığı araştırmalarla adını duyuran Muazzez İlmiye Çığ'ın yaşamı

MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ KİMDİR?

Muazzez İlmiye Çığ 20 Haziran 1914 tarihinde Bursa'da doğdu. Sümer ve Asur uygarlıkları üzerine çalışmalar yapan Türk arkeolog, dilbilimci ve yazar olan Muazzez İlmiye Çığ, Türkiye'de laiklik ve kadın haklarının önde gelen savunucularından biridir.

2007 yılında halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek suçuyla yargılandı, ancak ilk celsede beraat etti.

Alman Arkeoloji Enstitüsü ve İstanbul Üniversitesi Tarih Öncesi Bilimler Enstitüsü'nün onursal üyesidir.



MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ'IN MESLEĞİ NEDİR?

1926'da sınavla Bursa Kız Muallim Mektebi'ne girdi ve 1931'de, 17 yaşına geldiğinde ilkokul öğretmeni yetiştiren bu okuldan mezun oldu.

Yaklaşık beş yıl boyunca, bir başka kuzeybatı kenti olan Eskişehir'de öğretmenlik yaptı. Bu sırada kardeşi Turan İtil, beyin cerrahı olmak için Amerika'ya gitti. 1936'da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hititoloji Bölümü'ne kaydoldu.

1940'ta diplomasını aldıktan sonra, İstanbul Arkeoloji Müzeleri'ni oluşturan üç kurumdan biri olan Antik Şark Eserleri Müzesi'nde on yıl sürecek kariyerine, kurumun arşivlerinde tercüme edilmeden ve tasnif edilmeden saklanan binlerce çivi yazılı tablet alanında uzman olarak başladı. Meslektaşları Hatice Kızılyay ve F. R. Kraus ile birlikte, müzenin deposunda bulunan Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılan binlerce tableti temizlediler, sınıflandırdılar ve numaralandırdılar.

Packt auch kleine Einkäufe.Bequem ohne Mindestbestellwert online bestellen und alles fertig gepackt im Markt abholen – mit deinem REWE Abholservice kannst du große aber auch kleine Einkäufe schnell erledigen.REWE Abholservice

1957'de Münih'teki Oryantalistler Kongresi'ne katıldı. 1960'ta Heidelberg Üniversitesinde 6 aylık bir çalışma yaptı. 1965'te Roma'da sergilenen Hitit sergisini bu şehirden alarak Londra'ya götürdü. 1972'de emekliye ayrıldı.

Emeklilikten sonra bir süre yurtdışında yaşayan Muazzez İlmiye Çığ, 1988'de Philadelphia'daki Asuroloji kongresine katıldı. Prof. Kramer'in History Begins at Sumer adlı kitabını Türkçeye çevirdi ve kitap 1990'da "Tarih Sumer'de Başlar" adıyla Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlandı. Kitabın çok ilgi görmesi üzerine 1993'te çocuklara yönelik Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk da dâhil, Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan 13 kitap yazdı. Muazzez İlmiye Çığ'ın özel arşivi Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'ndadır.

Alman Arkeoloji Enstitüsü ve İstanbul Üniversitesi Tarih Öncesi Bilimler Enstitüsü'nün onursal üyesidir. Belleten, Bilim ve Ütopya gibi dergi ve gazetelerde yayımlanan kitaplarında, bilimsel makalelerinde ve genel ilgi alanlarına yönelik makalelerinde görülen özenli ve sistematik araştırmaları ile mesleğinde ün kazandı.

Topkapı Müzesi Müdürü M. Kemal Çığ ile 1940 ve 1983 yılları arasında evli olan Muazzez İlmiye Çığ'ın 2 kızı var. Oyuncu Zafer Ergin'in teyzesidir.

Çığ, 20 Haziran 2014'te 100 yaşına girdi ve 20 Haziran 2024'te 110 yaşına bastı.



MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ NEDEN YARGILANDI?

Çeşitli kitaplarında, kadınlarda başörtüsünün köklerinin Akadlara dayandığını yazdı. 2007 yılında, kendisi ve yayıncısı hakkında "dinî farklılıklara dayalı nefreti körüklemek" ve "halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek" suçlamalarıyla yargılandı. Duruşmasında, "Ben bir bilim kadınıyım ... Kimseye hakaret etmedim" diyerek suçlamaları reddetti. İlk celsede hâkim davayı düşürdü ve yarım saatten kısa süren bir duruşmanın ardından kendisi ve kitabın yayıncısı beraat etti.

MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ'IN ÖDÜLLERİ NELER?

Adana Tepebağ Rotary Kulübü, Meslek Hizmet Ödülü[

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından Fahri Doktora ünvanı, 4 Mayıs 2000

Osmaniye'nin Çardak köyü'ndeki Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği tarafından "Özgür İnsan Ödülü", 2005

Vatandaşlık Tepkilerim isimli kitabı, Galatasaray Rotary Kulübü tarafından İngilizceye çevrilerek Avrupa ve Amerika'daki üniversite kütüphanelerine dağıtılmıştır.

Uluslararası Lions Kulüpleri Derneği tarafından "Melvin Jones Dostluk Ödülü", 2014



******


Türkiye'nin ilk kadın Sümeroloğu Muazzez İlmiye Çığ 110 yaşında hayatını kaybetti.

Ünlü tarihçinin vefatı, yazarı olduğu Kaynak Yayınları'ndan yapılan bir açıklamayla duyuruldu.

Kaynak Yayınları'ndan yapılan açıklamada, "Türkiye'nin aydınlanma mücadelesinin yorulmak ve yaşlanmak bilmeyen değerli bilim kadını, son Sümer Kraliçesi, değerli yazarımız Muazzez İlmiye Çığ'ı kaybettik. Ailesinin, okurlarının ve ülkemizin başı sağolsun" ifadeleri kullanıldı.

Kaynak