Lokma | Etimolojisi ve Saray Lokması Tarifi

[@LaLe]

Lokma

Lokma, (Arapça:القمة القادي) un, maya, tuz ve şekerle hazırlanan hamurun, sıvı yağda kızartılmasıyla hazırlanan, şerbetle tatlandırılarak servis yapılan bir Türk tatlısıdır. Türkiye'deki bazı yörelerde şerbet dökülerek tatlı olarak yenilmesine rağmen, bazı yörelerde pişi gibi şerbetsiz peynir ile yenilmektedir.

Ortası delikli yuvarlak şekilde ve küre şeklinde iki tipi vardır. Halk arasında küre şeklinde olana Saray lokması denir. Kaynağı Osmanlı Sarayına dayanmakla birlikte halk arasında da yapımı yaygınlaşmıştır. Özellikle İzmir kültürünün vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bu yüzden İzmir Lokması olarak da bilinir. İzmir'de dini öneme sahip günlerde her köşe başında pişirilen lokma tatlısının halka ücretsiz dağıtıldığı görülebilir. Özellikle sünnet düğünlerinde Lokmanın taze olarak hazırlanması, pişirilmesi ve davetlilere dağıtılması adettendir.

Lokma'nın birçok çeşidi de bulunmaktadır. Ankara'nın Güdül-Ayaş yörelerinde Bırtlak diye bilinen bir lokma çeşidi vardır.

Lokma kelimesi bir ağız, bir yudum, bir parça yemek anlamına gelen Arapça'daki "لقمة" kelimesi yani "lukma" kelimesinden gelmiştir. Lokmanın bir çeşidi olan bugün Arap kültüründe varolan "لقمة القاضي" yani "kadı lokması" El-Bağdadi tarafından 13. yüzyılda tarif edilmiştir. Yunancada lokma ile ilgili "ise megalos lokumas" (είσαι μεγάλος λουκουμάς) yani "Sen büyük bir lokmasın" sözü vardır.

Saray Lokması

Malzemeler

• 500 gram un,
• 10 gram bira mayası,
• 100 gram tereyağı,
• 3 çay bardağı zeytinyağı,
• 750 gram toz şeker,
• 1 tatlı kaşığı limon suyu,
• tuz,
• su,
• yeşil fıstık.

Hazırlanışı

• Un, tencereye elenir. Ortası “havuz” gibi açılır. Bira mayası konur. Ilık su dökülüp yoğurulur.

• Hamurun üstü çatallaşıncaya kadar beklenir. Sonra azıcık ılık su dökülüp “boza” kıvamına gelinceye kadar yoğurulur.

• Sonra, eritilmiş tereyağ konur, yağ yedirilir. (Fazla yoğurulmaz).

• Sonra hamurun üstüne “nemli bir bez” örtülüp, mayalanmasıbeklenir.

• Hamur kabarınca, hamurdan avuçla parçalar alınır.

• Avuca alınan parça sıkılır, üste çıkan kısım yağlı kaşıkla alınıp kızgın zeytinyağına konur.

• Sertleşinceye kadar dokunmadan, sonra da kevgirle karıştırılarak açık pembe renkte oluncaya kadar kızartılır.

• Şeker, limon suyu ve üstüne çıkacak kadar su ile “kıvamlı şurup” hazırlanır.

• Lokmalar sıcakken şuruba atılır. Dibe çökenler kevgirle alınarak servis tabağına konur.

• Üstleri yeşil fıstıkla süslenip servis yapılır

[@Türkü]

Sıcakken yerim,soğursa asla ilgimi çekmez.Üzerini hindistan cevizi ile süslerim genelde.


Teşekkürler Lale'ciğim.