Avrupa Tarihine Yön Veren 18 Hanedan

[@Çengelli İğne]

Merovenj Hanedanı 5. ve 8. yüzyıllar arasında bugünkü Fransa ve Almanya arasında bulunan bölgede hüküm sürmüş Frank hanedanı. Hanedanlık Magdalalı Meryem'in soyundan geldiğine inanılır.

Magdalalı Meryem

Hanedanın ilk kralının ismi Merovech (Fransızcası Mérovée)'tir ve bu nedenle onun soyundan gelenler kendilerini Merovingianlar olarak adlandırmışlardır. Fransa ülkesinin kurucuları oldukları söylenir. Magdalalı Meryem'in İsa'nın çocuğuyla Kudüs'ten kaçıp Fransa'ya gittiği ve Fransa'da Merovingian Hanedanı'nı kurdukları sanılmaktadır.

Merovech

5. yüzyılda bu soy Frank kraliyet soyuyla birleşerek yeniden ortaya çıkmıştır. MS 496 yılında kilisenin bu hanedanlıkla bir anlaşma yaptğı ve sonsuza kadar Merovenj soyuna sadık kalacağını belirttiği bilinmektedir; bu muhtemelen soyun gerçek kimliği bilindiği için olmuştur.

Barbar kralların en büyükleri İtalya'daki Ostrogotlar, İspanya'daki Vizigotlar, Kuzey Afrika'daki Vandallar ve Fransa'daki Franklardı. Bunların en kuvvetlisi ise, Clovis tarafından tesis edilen(456-511) ve iki buçuk asır Merovenj ailesi arasında intikal eden Frank Krallığıydı. Merovenj hanedanı, genel olarak Franklar olarak bilinen Almanlar'ın bir kabilesi olan Skambrianlardan meydana gelmektedirler. Bu aileden gelenler daha önce de Frankları yönetmişlerdi.

Merovenj ismini veren hükümdarın tarihi kişiliğine efsaneler gölge düşürmektedir. Meovee (merovech veya meroveus) tabiatüstü bir kişilik olarak tasvir edilir. Hükümdarın ismi ve mucizevi köken ve karakterlerine işaret etmektedir. Bu isim Fransızca ve Latince'de anne ve deniz manalarına gelmektedir.

Frank tarihçilerinin rivayetlerine göre Merovenj iki babalı olarak doğmuştur. Biri kral Clodio, diğeri ise Neptün adlı bir deniz yaratığıdır. Merovenjlerin çift kan taşıması insanüstü güçlerin bir bağışı olarak kabul edilmiştir. Bundan dolayı bunlar sık sık "mucize yaratan krallar" olarak tanınmışlardır.

Neptün

Rivayete göre omuz arasında veya kalbinin üzerinde ilahi kutsal kan taşıdıklarına işaret eden bir benek vardı ki, bu daha sonra tapınak şovalyelerinin arması olarak ortaya çıkacaktır. Bunlar aynı zamanda "uzun saçlı krallar" olarak da adlandırılmışlardır.

Morovenj hanedanını kuran Skambrianlar 5. yüzyıl başlarındaki Hun işgali sonrasında Ren'i geçerek bugünkü Belçika ve Kuzey Fransa'da Ardennes'e yerleştiler. Oradan da Galya bölgesine yayıldılar. Putperest olmalarına rağmen Romalılarla yüzyıllarca sıkı ilişki içerisinde oldular. Roma adetlerini takip ettiler, Roma ordusunda yüksek görevlere geldikleri gibi Roma konsülüne bile seçildiler. Roma İmparatorluğu çöktüğünde yönetim örgütünün kontrolünü sağladılar ve Merovenj rejimi eski Roma imparatorluğu devlet modeline tam uygun bir şekilde sürdü.

Skambrianların reisi olarak Merovee adını taşıyan biri Roma'nın idaresi altında 417 yılında savaştı ve 438 yılında öldü. Bu sarı saçlı Frank kralının aynı adı taşıyan oğlunun da 448 yılında Frank kralı ilan edlidiği anlaşılmaktadır. Bu muhtemelen Frank topluluklarını birleştiren ilk resmi kral olabilir. İşte Frank krallığı bu Merovee'nin ailesinden çıkmıştır.

Meronevj Frank kralalığında sanıldığı gibi ham barbar kültürü yoktur. Laik eğitimi ile Bizans'ın yüksek kültürüyle karşılaştırılacak düzeydeydi. Merovenjlerin idaresindeki Laik eğitim 5 asır sonra ikiye ayrılan hanedanlığınkinden daha yaygındı. Bu eğitim sistemine yöneticiler de dahildi. 6. yüzyılda idare de bulunan kral Childeric, Paris'te Roma stilinde gösterişli bir amfitiyatro inşaa etmiş olduğu gibi dini otorilerlel tartışabilmiş ve şiir sanatına olan ilgisiyle de ün kazanmıştır.

Kral Childeric

Merovenj idaresindeki Franklar zalim fakat Viking, Vizigot, Vandal ve Hunlar gibi savaşçı değillerdi. Asıl uğraşları çiftçilik ve ticaretti. Özellikle Akdeniz'de deniz ticaretine önem vermişlerdi. Bu dönemin el yapımı işleri oldukça ileri derecedeydi. Merovenj Krallığının zenginliği kaliteli altın sikkelerinden de anlaşılmaktadır. Sikkelerin çoğunda, daha sonra Kudüsteki Haçlı Frank Krallığının kullandığına benzer şekilde, kollarının uzunluğunu birbirine eşit bir haç bulunmaktadır.

Merovenj kralı, saygı gösterilen bir şahsiyet, rahip kraldır ve görevi basit işlerle uğraşmak değildir. Kısaca kral ülke yönetemezdi. Bu açıdan, kralın statüsü şimdiki İngiliz kraliyet ailesine benzemektedir. Hükümet ve yönetim işleri, "saray reisi ünvanında" ir şansölye rütbesindeki kraliyetten olmayan bir memura bırakılmıştı. Merovenj rejimini yapısı tümüyle modern anayasalı monarşilerinkine benzer birçok kurun içermekteydi.

Clovis

Merovenj hükümdarlarının en ünlüsü 481-511 yılları arasında idareyi elinde bulunduran Merovee'nin büyük oğlu Clovis'ti. Clovis'in ismi tüm Fransız çocukların aşina olduğu bir isimdir. Franklar, Clovis ismi verilerek Roma Hıristiyanlığına kabul edilirlerdi. 5. yüzyılda varlığı daima tehdit edilmiş, kararsız ve güvenilmez bir konumda olan Roma Kilisesi, bu isim dolayısıyla Batı Avrupa'da tartışmasız bin yıl sürecek üstünlüğünü sağlayacaktır. 384-399 yılları arasında Roma rahibi kendisini papa olarak ilan etmesine rağmen statü olarak bugünkü rahiplerden farklı değildi.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

Karolenj İmparatorluğu, 8. ve 9. yüzyıllarda Cermen kökenli Karolenj Hanedanı üyesi krallar tarafından yönetilmiş bir imparatorluktur. Hanedanın en tanınmış üyesi olan Şarlman döneminde Karolenj İmparatorluğunun sınırları günümüzdeki Fransa, Almanya, Kuzey İtalya, Hollanda, Belçika ve İsviçre dahil Batı ve Orta Avrupa'nın büyük bir bölümünü kapsamaktaydı.

Şarlman

Karolenj İmparatorluğu daha sonra kurulacak olan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun başlangıcı sayılabilir. Karolenj döneminin simgesi Aachen Kilisesi'dir.

. Karolenj hanedanının kurulması

Kuzey Galya kökenli saray nazırları Charles Martel (714-741) ve ardından oğlu Kısa Pepin Karolenj hanedanının ilk kralları olarak sayılırlar. O sırada Franklar Merovenj Hanedanından gelen krallar tarafından yönetilmekteydiler. Bu iki Karolenj hanedanı soyluları bölge prenslikleriyle mücadelelerinde başarılı oldularsa da, Merovenj krallarını yok etmeyi bir türlü başaramadılar.

Charles Martel

Ancak Papa Pepin'in kral olmasının daha akla uygun olduğunu açıkladı. Pepin 751'de Papa tarafından kutsandı. Karolenj hanedanı böylece kuruldu. 756'da Pepin Lombardların elindeki İtalya'ya bir sefer düzenleyerek Papa'ya Orta İtalya kentlerini kazandırmak istedi; böylece Papalık Devleti'nin temeli atıldı. Daha sonra Pepin, Aquitania'yı geri aldı.

Pepin'in oğlu Charlemagne bu yayılma politikasını sürdürdü ve 774 yılında Pavia'nın alınmasından sonra Lombardların kralı oldu. Saksonya'yı Elbe'ye kadar fethetti (772-805). 788 yılında Bavyera'yı ele geçirdi ve İspanyol Hristiyanlarının çağrısıyla Endülüslü Müslümanlarla çarpıştı. Roncesvalles yenilgisine rağmen Barcelona da dahil Doğu Pirenelerin güney bölgelerine kadar egemenliğini genişletti; böylelikle Endülüslü Müslümanlar, Ebro Irmağı'na kadar geriletildi. Bu başarılar Şarlman'ı Batı Avrupa'nın en büyük hükümdarı yaptı. 25 Aralık 800 tarihinde Vatikan'daki San Pietro Bazilikası'nda Papa'nın elinden imparatorluğu tacını giyen Şarlman bunu Konstantinopolis'in de tanımasını sağladı.

. İmparatorluğun bölünmesi

813'te Şarlman'ın oğlu I. Ludwig Aachen'da taç giydi. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun genişlemesi 825'e dek sürdü. I. Ludwig imparatorluk unvanını büyük oğlu Lothar'a vermeye hazırlanmakta ve kral naipliklerini de diğer oğullarına vermeyi düşünüyordu. Ne var ki bu düşünce 823'te (ileride II. Karl adıyla anılacak) dördüncü oğlunun doğumuyla suya düştü. Diğer kardeşler, Karl ile babalarına karşı birleştiler ve aralarında birçok savaş oldu. 840'ta I. Ludwig istediği çözümü oğullarına kabul ettiremeden öldü.

I. Ludwig

I. Ludwig'in dört oğlu 843 yılında Verdun Antlaşması'nı yaparak imparatorluk topraklarını üç krallığa böldüler. İmparator sıfatını önce I. Lothar (840-855), sonra II. Ludwig aldı. Ülke toprakları İtalya'yla sınırlı kalırken, diğer tüm bölgelerde Viking akınları baş gösterdi. Vikingleri Müslümanlar izledi. Bir diğer sorun da krallık görevlilerinin bağımsızlıklarını ilan etmeleri idi. Bu koşullarda Papalar Kutsal Roma İmparatorluğu tacını önce II. Karl'a [875-877), sonra da III. Karl'a (881-887) verdilerse de, imparatorluğun gücü sıfıra inmişti. Sonunda imparatorluk unvanı hiç verilmez oldu. 888, genel bir parçalanma yılıydı ve feodal toplum diye adlandırılan toplum yapısı bu aşamada gelişti; bu, iktidar gücünün derebeylerinin eline geçmesiydi.

Karolenjler Hanedanı hükümdarları listesi

. Pepiniler ve Karolenjler Saray Nazırları

Pepin Landenli (580–640)
I. Grimoald (643–662)
Pepin Herstallı (687–714)
Charles Martel (714–741)
Karloman (741–747)
Kısa Pepin (741–751)

. Karolenjler Kralları

Kısa Pepin (751–768)
I. Karloman (768–771)
Şarlman (768–800)
Genç Karl (800–811)

. Karolenjler İmparatorları

Şarlman (800–814)
I. Ludwig (Dindar) (813/814–840)
I. Lothar (840–855)
II. Ludwig İtalyalı (855–875)
II. Karl (Dazlak Karl) (875–877)
III. Karl (Şişman Karl) (881–888)
Arnulf Karintiyalı (896–899)
III. Ludwig (Ama Ludwig) (901–905)

. Doğu Francia Krallığı Kralları

II. Ludwig Alman (843–876)
Karloman (876–880)
Ludwig III. der Jüngere (876–880/882)
III. Karl (III. der Dicke (876–887)
Arnulf Karintiyalı (887–899)
IV. Ludwig (Çocuk Ludwig) (899–911)

. İtalya Kralları

Şarlman (774–814)
Pepin (781–810)
Bernhard (813–818)
I. Lothar (818–855)
II. Ludwig (844–875)
Karl II. der Kahle (875–877)
[Karlmann Bavyeralı|II. Karlmann]] (877–879)
III. Karl (Şişman Karl) (879–887)

. Lotherinya Krallığı Kralları

I. Lothar (843–855)
II. Lothar (855–869)
Zwentibold (895-900)

. Batı Francia Krallığı Kralları

II. Karl (Dazlak Kral) (843–877)
II. Louis (877–879)
III. Louis (879-882)
II. Karloman (879-884)
III. Karl (Şişman Karl) (884–888)
III. Charles Basit (898–922)
IV.Louis Dışülkelerden (936–954)
[Lothar, Fransa Kralı] (954–986)
V. Louis Tembel (986–987)

. Akitanya Kralları

(781–814)
I. Pepin (817–838)
II. Pepin (838–848)
[Çocuk Karl]] (848–866)

. Alçak Ülkeler Krallığı Kralları

III. Ludwig (Âma Ludwig) (887–905)
I. Hugo (905–947)
II. Lothar (947–950)
Karl Provanslı (950–963)

. Aşağı Lorraine Düklüğu

Karl, Aşağı Lorraine Dükü (978–991)
Otto, Aşağı Lorraine Dükü (991–1005/06)

. Diğer Hükümdarlıklar

Karl Provanslı, Provence Kralı
Karlman Bavyeralı, Bavyera Kralı (876–880)

Kaynak

[@Çengelli İğne]

987-1328 yılları arasında Fransa’da hüküm süren kral hanedan; Ren bölgesinden gelen Neustrie Robert tarafından kuruldu.
Robert, Dazlak Charles zamanında Normanlara karşı savaşlarda kendini gösterdi.

Neustrie Robert

Oğullarından ikisi, Eudes (888-898) ve Robert 1(922 923) ile Robert I’in damadı ve Bourgogne dükalığı kurucusunun oğlu Raoul (923-936) Fransa kralı oldular. Robert I'in oğlu Franklar dükü Hugues, Fransa kralı olmadı ama Karolenjlerden Louis IV ve Lothar zamanında krallığın fiili yöneticisiydi. Oğlu Hugues Capet, son Karolenj hükümdarı Louis V ölünce Fransa kralı oldu.

Capetler 987’de Paris bölgesinde küçük bir bölgeye hakimdiler; XI. yy. sonunda ve XII. yy. başında derebeyleriyle çarpışarak bölgede barışı sağladılar. Sonra krallığın büyük yurtluklarının çoğunu ilhak ettiler. Bu ilhakların bazısı evlenmeler veya çeşitli sözleşmeler yoluyla (Artois, Vermandois, Valois, Champagne, Lyon), bazısı veraset yoluyla (Toulouse), bazıları da fetih (Normandiya, Maine, Anjou, Touraine, Poitou, Auvergne, Languedoc’un akdeniz kıyıları) ve satın alma yoluyla (Macon kontluğu) gerçekleştirildi. 1328’de krallık toprakları dışında yalnız Flandre, Bretagne, Akitanya ve Bourgogne kalmıştı.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

Makedon Hanedanı, 867 yılında Frigya Hanedanın'dan Doğu Roma İmparatorluğu'nun (Bizans İmparatorluğu) yönetimini alan ve 1056'ya kadar Doğu Roma İmparatorluğunu yöneten hanedandır.

I. Basileios

Bizans İmparatorluğuna en parlak dönemini yaşatmış olan Makedon Hanedanı, aslen Makedonya'ya göç etmiş Ermeni kökenli bir ailedir. Hanedanın kurucusu I. Basileios'dur. Frigya İmparatoru III. Mikhail'i devirerek yönetimi ele geçirmiştir.

III. Mikhail

Makedon Hanedanı zor bir dönemde yönetimi ele alsa da oldukça başarılı olmuştur. İmparatorluğun sınırlarını korumakla kalmamış yer yer genişletmiştir de.

Hanedanlık başta kaldığı süre zarfında önemli olaylara da şahit olmuştur. Bunlardan en önemlilerinden birisi ise Schisma'dır.
Makedon Hanedanın'dan sonra Bizans İmparatorluğu'nun yönetimine Dükas Hanedanı geçmiştir.

. Önemli olaylar

. Müslümanlarla savaş:

Arap istilası Anadolu kapılarında durduruldu. II. Nikephoros'un karşı saldırısıyla sınırlar Suriye'ye doğru genişledi. Hanedanın son zamanlarında doğuda Türkler belirdi.

. Batıyla diplomatik mücadele:

962'de Büyük Otto'nun imparator ilan edilmesi, doğuyla batı arasındaki ilişkileri kopma noktasına getirdi. Prenses Theophano'nun Otto'nun oğluyla evlenmesi durumu biraz yumuşatabildi. Kremonalı Liutprand'ın notlarında taraflar arasındaki düşmanlık açıkça görülmektedir.

. Schisma:

Doğu-batı düşmanlığının sonucu olarak Roma'daki kilise, Bizans imparatorunun güdümünden çıkarak batı imparatorluğunun çatısına sığındı. Hristiyan dünyası Katolik ve Ortodoks olarak ikiye bölündü (1054).

. Soylularla mücadele:

Makedon Hanedanı imparatorları, soyluların gücünü kırmak için halkı destekledi. Soyluların halkın topraklarına el koymasını yasaklayan yasalar çıkarıldı. Ancak bu politika istenen başarıyı yakalayamadı.

. Balkanlarda savaş:

Anadolu'daki kadar sürmedi. II. Basileios Bulgarları ezip geçerek Bizans egemenliğini Tuna'ya kadar taşıdı.

Makedon Hanedanı, Bizans tarihinde başarı ve istikrar dönemidir. Özellikle II. Basil, en büyük imparatorlardan biri olarak gösterilir. Ancak kazanılan başarılar, son dönemlerde rehavete yol açtı ve imparatorlar, soyluların etkisini kırmak için askeri gücün çoğunu tasfiye etti. Bu da yakın gelecekte Türklerin Anadolu'yu istilasını kolaylaştıracaktı.

. Hükümdarlar listesi

I. Basileios
VI. Leon (Bilge)
Aleksandros
VII. Konstantin (Porfirogennetos-Sarayda doğan)
I. Romanos (Lekapenos)
II. Romanos
II. Nikeforos (Fokas)
I. Yannis Çimiskes
II. Basileios (Boulgaroktonos-Bulgar-Kıran)
VIII. Konstantin
Zoe
III. Romanos
IV. Mikhail Paflagonyalı
V. Mikhail
Teodora
IX. Konstantin (Monomakos-Teke tek dövüşen)
Teodora (Tekrar)

Kaynak
Kaynak

[@Çengelli İğne]

Komnenos Hanedanı, (Yunanca: Κομνηνός, Komnenos), 1081-1185 arasında Bizans'ı, 1204-1461 arasında da Trabzon İmparatorluğu'nu yöneten hanedan.

. Tarih

Hanedan ilk olarak 11. yüzyılın ortalarında, İmparatorluğun Paphlagonia bölgesinden, bugün ki Türkiye'nin Kastamonu.şehrinde ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda Komnenos Hanedanı'nın adı İktidarda oldukları dönemde, Trakya'daki Komne Köyü'ne de (Filibe yakınları, Bulgaristan) verilmiştir. Dukaslar, Dalassenoslar gibi soylu ailelerle evlilik yoluyla akraba olan Komnenoslar 100 yıl kadar kesintisiz iktidarda kalmayı başarmış nadir Bizans hanedanlarından biridir.

Ailenin tahta çıkan ilk üyesi I. İsaakios Komnenos (hükümdarlığı 1057-1059) olmasına karşın, hanedan, İsaakios'un yeğeni I. Aleksios Komnenos'un (hükümdarlığı 1081-1118) tahta çıkışıyla başlatılır. Hanedanın diğer üyeleri, II. Yannis Komnenos (hükümdarlığı 1118-1143), I. Manuel Komnenos (1143-1180), II. Aleksios Komnenos (hükümdarlığı 1180-1183) ve I. Andronikos Komnenos'tur (hükümdarlığı 1183-1185).

Komnenoslar dönemi genellikle çatışmasız geçmiştir. Bu durumu bozan iki olaydan biri, II. Aleksios'un tahta çıktığında 12 yaşında olmasını fırsat bilen akrabalardan bir başka Aleksios Komnenos'un iktidarı elinde tutmasının doğurduğu huzursuzluk, ikincisi ise çocuk imparatoru devirerek yerine geçen amcaoğlu I. Andronikos Komnenos'un zorbalığı.

Komnenoslar, doğuda Selçuklulara ve Sicilya'da Normanlara karşı koymayı, Haçlı Seferleri'ni savuşturmayı başardılar ve İtalyan şehir devletleri ile yakın ilişkiler geliştirdiler. 1111'de Pisalılar, 1126'da Venedikliler, 1143'te Cenevizliler ve Anconalılar imparatorluk içinde birçok ayrıcalıklar elde ederek Konstantinopolis'te koloniler kurdular. Bazı kaynaklara göre 1180'lerde başkentte yaşayan Levantenlerin sayısı 60.000 civarında idi. Bu durum Bizans ekonomisini canlandırmakla kalmadı, aynı zamanda İtalya Yarımadası'nda bulunan Germenlere karşı bir güçbirliği de yarattı.

Kucağında İsa'yı tutan Meryem'e adak sunan II. Yannis Komnenos ve karısı İrene, bir mozaikten ayrıntı, Ayasofya.

Komnenoslar döneminde ekonomik hareketliliğe paralel olarak edebiyat ve sanat da canlandı, bazı araştırmacıların Komnenos Rönesansı diye niteledikleri parlak bir dönem yaşandı. Devrin aydınları arasında, Bizans tarihindeki tek kadın tarihçi olan I. Aleksios'un kızı Anna Komnena'nın seçkin yeri vardı. Kimi yazarlar ise, Komnenos Hanedanı'nın bazı uygulamalarının Bizans devlet sistemini bozduğunu ileri sürerler. Bu uygulamalar arasında memuriyetlerin yetenek ve eğitime göre değil, hanedana akrabalık esasına göre dağıtılması özel yere sahiptir. Gerçekten de, 12. yy'da yüksek memurların yüzde 90'ı ya hanedana üyeydi ya da akrabaydı ve bu durum idari yapıda bazı bozulmalara yol açmıştı.

Komnenos Hanedanı döneminde, Konstantinopolis'te, Hora Manastırı da (Kariye Camii) dahil birçok kilise onarıldı, II. Yannis Komnenos'un karısı İrene tarafından Pantokrator Kilisesi'ni inşa ettirildi.
II. Yannis'in erkek kardeşi İsaakios'un oğlu I. Andronikos (hükümdarlığı 1183-1185) Komnenos soyundan gelen son imaparatordu. Ama ondan sonra da Komnenos ailesi devlet işlerinde rol oynamayı sürdürdü. 13. yy boyunca varlığını sürdüren aile üyeleri, bu tarihlerde görece önemsiz mevkilerde bulundular fakat Komnenos adının saygınlığı devam etti. Angeloslar ve Epeiros despotları gibi öteki hanedanlarla evlilik yoluyla ittifaklar kurdu.

. Trabzon İmparatorluğu

1204'te Latinlerin Konstantinopolis'i (İstanbul) ele geçirmesi üzerine I. Andronikos'un torunları Aleksios ve David'in Gürcü kraliçesi Tamara'nın yardımıyla Trebizond'da (Trabzon) kurduğu imparatorluk 1461'e değin varlığını sürdürdü.

Komnenos ailesinden Kral I. Manuel (1238-1263) tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırılan Ayasofya Kilisesi (bugün Trabzon Ayasofya Müzesi)

Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet'in 1461'de Trabzon'u almasından sonra Trabzon İmparatorluğu'nun son kralı David Komnenos tahttan indirilerek ailesiyle birlikte Edirne'ye yerleştirildi ve yüklü bir gelir bağlandı. İki yıl sonra imparator, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın eşi olan yeğeni Theodora ile yazışmaya başladı. Osmanlılar tarafından ihanet olarak kabul edilen yazışmalar nedeniyle, 1 Kasım 1463'te David, büyük oğulları ve yeğeni, Fatih'in emriyle İstanbul'da idam edildiler.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

Soyu Fransa’ya dayanan köklü bir hanedan.1154’te Britanya’da saltanatı başlayan hanedan sonradan iki farklı hanedana dönüşmüştür.

İngiltere Krallık Arması (1198-1340)- Plantagenet Hanedanı döneminde

Bu hanedanların da yönetimi sırayla devralmalarının ardından Britanya’yı 330 yıl boyunca yönetmiş oldular.Fransa ile yüzyıl savaşını başlatan III. Edward hanedanının en popüler hükümdarıdır.

III. Edward

Ayrıca çocukları arasında başlayan Gül Savaşları yüzyıllarca sürecek bir husumetin kaynağını oluşturacaktır.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

Grimaldi ailesi oldukça geniş ve çok kolları olan Cenevizli soylu bir ailedir. Ailenin en önemli kolu günümüzde Monako Prensliğini yönetmektedir.

. Soy/Köken

Grimaldi ailesi 1133 yılında Ceneviz yönetiminde yer alan Otto Canella’ya (ö. ~1143) dayanmaktadır. Aile, ismini Otto Canella’nın en küçük oğlu Grimaldo Canella’dan (ö. ~1184) almıştır. Grimaldo Canella’nın oğlu Oberto Grimaldi (ö. ~1293) de Grimaldilerin Babası olarak tanımlanmaktadır.

Oberto Grimaldi, Corradine Spinola ile evlenmiş ve dört çocuk sahibi olmuştur. Oğullarından Grimaldo Grimaldi (ö. ~1257) ataları gibi Ceneviz’de politikada etkin olmuştur.

. Ceneviz’den Sürülmeleri ve Monako Fethi

Grimaldi ailesi Yüksek Ortaçağ’da Guelfolar ile Ghibellionlar arasında gerçekleşen politika-din çatışmasına karışmış ve Guealfo’lar tarafında yer alan aile Cenova’dan sürülmüştür. Batıya doğru yol alan aile 1297 yılında bir baskın ile Napoli Krallığı’nın bir kalesi olan Monako’yu ele geçirmiştir. 8 Haziran 1287 yılında dolandırıcı, kulağı kesik anlamına gelen Malizia lakaplı, Antonio Grimaldi’nin oğlu Francesco Grimaldi, Franziskan keşişi kılığında kaleye girmeyi talep etmiş ve kaleye girmesine izin verilmiştir. Bu yolla, Francesko Grimaldi arkasından ailesinin kaleye sızmasını sağlamış ve aile kaleyi zapt etmiştir. Grimaldi ailesinin ilk yöneticisi Francesko Grimaldi’nin büyük kuzeni, Lanfranco Grimaldi’nin oğlu Matteo Grimaldi olmuştur.

Francesko Grimaldi

29 Temmuz 1298 La Turbie Anlaşması ile Napoli Kralı II. Karl, Grimaldilere karşı haber ve gıda maddelerini boykot hakkı elde eder. İlk zamanlarda bu durum pek etkili olmamış; fakat en sonunda 11 Nisan 1301 yılında Grimaldiler kaleyi Napoli Kralı subaylarına teslim etmek zorunda kalmıştır. Bu durum Grimaldileri 5.900 Pound zarara uğratır.

. Monaco’nun geri alınması

Rainero Grimaldi sonraki yıllarda III. Philip için paralı asker olarak savaşa katılmış ve 1304 yılında İngliz-Fransız savaşında donanma kumandanlığından Fransa amiralliğine yükseltilmiştir. Amiral olarak ona, Caygnes yönetimi, Villeneuve de Veuve’de bir şato ve Calabria’da bulunan San Demetrio baronluğu hediye edilmiştir. 12 Eylül 1331 yılında Ghibellionların geri çekilmesi ile Fransa Kralı Monako kalesini Rainero’nun oğlu Carlo’ya vermiştir. 1342 yılı tarihli resmi bir belgede Karl ilk defa Charles, Monaco senyörü, Menton ve Roquebrune olarak nitelendirilmiştir.

Daha sonra aile (Napolyon egemenliği ile ortaya çıkan 1793–1814 yılları arasındaki duraksama ile) Monaco Prensliği’ne hükmetmiştir. 1731 yılında ailenin ana kolu yok olmuştur, fakat Kaspar Grimaldi (Lambert Grimaldi’nin kardeşi, Manaco prensi, ö. 1505) tarafından oluşturulan ailenin yan kolu günümüzde da Monaco’nun yönetiminde söz sahibi olarak varlığını sürdürmektedir.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

İskoçya Kralı II. Robert tarafından 1371 'de kurulan Stuart Hanedanı İskoçya tahtına egemen olmuş, Kraliçe Anne (Büyük Britanya) 'in veliaht verememesi üzerine 1649 yılına kadar ise Büyük Britanya Krallığına kadar egemen olmuştur.

Hanedan Arması

Stuartlı Hükümdarlar; İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in Bakire kalmasıyla, Tudor Hanedanına veliaht verememesi üzerine; VII. Henry 'in kızı ve VIII. Henry'in kız kardeşi olan Margaret Tudor (Guise'li Mary)'in kızı Mary Stuart'in oğlu I. James 'in veliaht ilan edilmesiyle İngiltere tahtına da egemen olmuştur.

I. James

İngiltere'ye egemen olan Stuart Hanedanı, İngiliz Hükümdarlarının Fransa üzerindeki hak talebi ve İrlanda Krallığına da sahip olmaları neticesinde; Stuartlı Hükümdarlar "İskoçya, İngiltere, İrlanda, Galler, Fransa" Kralı/Kraliçesi Unvanı taşımaya başladılar.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

(1483 - 1603) İngiliz tarihinin en parlak dönemlerinden biri olarak gösterilir. VII. Henry güçlü bir merkezi otorite kurdu ve VIII. Henry zengin bir devletin ve güçlü bir monarşinin temellerini attı.

VIII. Henry

İngiltere'deki ailesi (Galce: Tudur), İngiltere ve İrlanda'yı 1485'ten 1603'e kadar, 118 yıl boyunca yöneten, Galler kökenli kraliyet ailesidir. Kurucusu Henry Tudor'dur. Aralarından üçü (VII. Henry, VIII. Henry ve I. Elizabeth) İngiltere'yi Orta Çağ'dan çıkarıp gelecek yüzyıllarda dünyanın büyük bir kısmına egemen olan güçlü bir Rönesans devletine dönüşmesine önemli katkı sağlamışlardır.

. Hanedanlığın başlangıcı

Tudor hanedanı, Ednyfed Fychan'ın soyundan gelen Owen Tudor ölmesiyle sona erdi. Elizabeth'in ardından Mary Stuart'nin soyundan tahta gelen I. James, Stuart İngiltere Kralları'nın ilki oldu.

Ednyfed Fychan

. Tudor dönemi

Tudor hanedanının egemen olduğu yaklaşık yüz yıllık zaman kilise'yi Roma Katolik Kilisesi'nden ayırarak tamamen İngilizleştirdi. Son olarak, kızı Elizabeth, zamanın süper gücü olan İspanyol donanmasını yenerek yeni devlete çok önemli bir zafer getirdi. Tudor Dönemi'nde İngiltere, sanatsal açıdan tarihinin en verimli çağlarından birisini yaşadı.

Tüm bunlara rağmen, Tudor döneminin pek de parlak olmayan yönleri de vardı. VIII. Henry, babasının gayretleriyle oluşturulan zengin hazineyi gereksiz şekilde tüketti. Elizabeth resmi makamları para karşılığı satarak yönetimin prestijini zayıflattı. Bunu yapmasının sebebi Parlamento'dan sürekli para istemek zorunda kalmamaktır. Kraliçe Elizabeth yönetimi yoksul ve evsizlerin sorunlarıyla ilgilenmeye çalıştıysa da, kanunlar ve uyguladığı politika gerçekte zalim sayılabilecek nitelikteydi.

.İngiliz hükümdarları

Beş Tudor hükümdarı:

Kral VII. Henry (1485-1509)

Kral VIII. Henry (1509-1547); VII. Henry'nin oğlu

Kral VI. Edward (1547-1553); VIII. Henry'nin oğlu

Kraliçe I. Mary (1553-1558); VIII. Henry'nin büyük kızı

Kraliçe I. Elizabeth (1558-1603); VIII. Henry'nin ikinci kızı

VII. Henry'nin torununun kızı Lady Jane Grey dokuz gün Kraliçe olarak hüküm sürdü. Fakat daha sonra I. Mary tarafından tahttan indirildi ve eşi Guilford Dudley ile beraber idam edildi.

Lady Jane Grey

Tudor döneminde, İngiltere tarafından yönetilen İrlanda devleti lordluktan kraliyete yükseltilmiştir (1541).

Kaynak

[@Çengelli İğne]

Bourbon Hanedanı, Avrupa'nın önemli kraliyet ailelerinden biri ve Capetain'lerin bir uzantısıdır. Bourbon kralları ilk olarak Navarra krallığına ve Fransa'ya onaltıncı yüzyılda hükmettiler. Onsekizinci yüzyılla beraber Bourbon hanedanı üyeleri İspanya, Napoli, Sicilya ve Parma'da da saltanatı ele geçirdiler. İspanya ve Lüksemburg hala bu ailenin üyelerinin oluşturduğu monarşiyle yönetilmektedir.

Bourbon monarşisi Navarra'da 1555'te ve Fransa'da 1589'da başladı. İki krallıktaki hakimiyetleri 1792'de Fransa Devrimi arkasından sekteye uğradı. 1814'te yerlerine geri döndüler ve 1815'te ilk Fransa İmparatoru'nun düşmesinin ardından saltanatı tekrar ele geçirdiler. Nihayet, 1830'da Temmuz Devrimi ile tahttan uzaklaştırıldılar. Ailenin bir dalı olan Orléans Hanedanı 1830 - 1848 arasında yönetimi ele aldı. Daha sonra onlar da tahttan indirildiler.

İspanya'nın ilk Bourbon kralı 1700'de tahta geçen V. Philip oldu. İspanyol Bourbonları birçok kere tahttan indirildiler ve geri döndüler. 1700 - 1808 arası ülkeyi yönettikten sonra 1813'te bir daha dönüp 1868'e kadar yönetmenye devam ettiler. Bundan sonra krallığın bir başka Bourbon kralı görme yılı 1875 oldu. 1875 - 1931 arasındaki monarşiden sonra ise 1975'ten bugüne kadar süren bir saltanatları oldu. İspanya'daki aileden aynı zamanda İki Sicilya'nın kraliyet ailesi de çıkıyordu (1734 - 1806, 1815 - 1860, ve sadece Sicilya'da 1806 - 1816). Bu ailelere Bourbon-Sicilya ailesi ismi verildi.

V. Philip

Lüksemburg Düşesi Charlotte da ailenin Bourbon-Parma ayağından bir asil ile evlendiği için Lüksemburg'u yöneten çocukları da bu aileden sayılmaktadır. Charlotte'un tahtı bıraktığı 1964 yılından beri Lüksemburg'un yönetimi de Bourbon'lardadır.

Lüksemburg Düşesi Charlotte

Eğer Brezilya İmparatorluğu 1889 yılında son bulmasa idi, açıklanmış veliaht Orleans ailesinden bir prensle evlenmiş olduğu için bu imparatorluğu da aile yönetiyor olacaktı.

. Kökenleri

Bourbon Hanedanı, kökenleri onüçüncü yüzyıla kadar uzanan asil bir ailedir. Ailenin ilk kökenleri Fransa Kralı'na bağlı olan ve Bourbon bölgesinin sahibi olan bir lorda dayanır.

1268 yılında, Fransa Kralı IX. Lui'nin altıncı oğlu olan Klermontlu Kont Robert, Bourbon Lordluğu'nun varisi Bourbonlu Beatrix ile evlendi. Oğulları Louis, 1327 yılında, Bourbon'un birinci dükü oldu. Bu soyun en sonuncu elemanı Bourbon Dükü III. Charles oldu. Charles, 1527 yılında öldüğünde aile bir anlamda sona erdi. III. Charles, Kutsal Roma İmparatoru için savaşmayı tercih ettiğinden hayatını sürgünde geçirmişti ve bu yüzden de ünvanı devam etmedi.

Fakat, ailenin bir başka küçük kolu olan La Marche-Vendôme kaldı ve Vendôme Düklüğü'ne hükmetmeye devam etti. Bourbon-Vendôme kolu önce Navarra Krallığı'nın başına geldiler (1555) ve daha sonra Navarra'nın III. Henry'si, Fransa'nın IV. Henry'si olarak Fransa'nın başına geçti (1589).

Kaynak