Prof. Dr. Jale İnan (1914 - 2001)

[@Basakca]

Prof. Dr. Jale İnan
(1914 - 2001)

1 Şubat 1914'te İstanbul'da doğdu. 1934'te Arkeoloji eğitimi için Alexander von Humbolt'un ilk bursiyerlerinden biriolarak Berlin'e gitti. Bir yıl sonra Türk devletinin bursunu alarak 1943 yılında "Kunstgeschichtliche Untersuchung der Opferhandlung auf römischen Münzen (Roma Sikkeleri Üzerinde Kurban Merasiminin Sanat Tarihi Açısından İncelenmesi) konulu teziyle ünlü bilimadamı Gerhard Rodenwalt'ın yanında doktorasını tamamladı.

Arkeolog Adnan Pekman ve Jale İnan (1948-1949)

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Kürsüsü'nde Prof. Dr. C. Bosch'un asistanlığı yapan Jale İnan 1946 yılında İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kürsüsü'nün çalışmalarına katıldı. Kürsüde Prof. Dr. Arif Müfit Mansel'in asistanlığını yapmaya başlayan Jale İnan çok zor koşullarda gerçekleşen bir eğitim misyonunu da üstlendi. Yine aynı yıl Arif Müfit Mansel'le birlikte Türk Tarih Kurumu adına Antalya'nın Side ve Perge antik kentlerinde kazılara başladı ve bu kazılar kesintisiz devam etti. Perge'de gün ışığına çıkarılan eşsiz eserler nedeniyle Antalya Müzesi iki defa genişletilmek zorunda kaldı.

Perge Antik Kenti

İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi'nin 1946 yılında eğitime başlayan Klasik Arkeoloji Kürsüsü'nün kuruluşu sırasında Arif Müfit Mansel'in asistanı olarak büyük emeklei geçti. Aynı yılbaşlayan Perge ve Side antik kentleri kazalarına A.Müfit Mansel ile birlikte katıldı, Onun ölümünden sonra çalışmaları kesintisizsürdürdü. Bu arada Side'deki bir antik hamamın müze binası olarak onarılması ve hizmete girmesini sağladı. Side ve Perge kazıları dışında, Kremna ve Lyrbe-Seleukeia kurtarma kazılarını da gerçekleştirdi.

Öğrenciliğinden başlayarak büyük ilgi duyduğu antik heykeltraşlıksanatı üzerine önemli eserler verdi. Bu konudaki ilk kitabı Antalya Bölgesi Roma Devri Portreleri, 1965 yılında TTK tarafından Türkçe-Almanca olarak basıldı. Daha sonra aynı alanda; E.Alföldi-Rosenbaum ile birlikte 1966'da British Academy tarafından Roma and Early Byzantine Portrait Sculpture in Asia Minor", 1979'da Alman Arkeoloji Enstitüsü'nce Römische und Frühbyzantinische Portratplastik aus der Türkei (Neu Funde) adlı çalışmaları yayınlandı. 1975 yılında TTK tarafından Türkçe-İngilizce olarak yayınlanan Side'nin Roma Devri Heykeltraşlığı adlı çalışmasıyla side Müzesi'nde bulunan, genellikle antik heykellerin Roma Devri kopyalarında oluşan eserleryardımıyla onların orijinallerine ait birçok bilimsel sorunu çözdü. Ayrıca bazı heykeller hakkında arkeoloji dünyasındaki iki yüzyıldan fazla süren önemli tartışmalara son vermiş oldu.

Prf.Dr.Jale İnan – Prf.Dr.Mustafa İnan

Side'de Apollon Tapınağının kazı ve onarım çalışmalarını sürdürerek Türkiye arkeolojisine önemli bir restorasyon projesini kazandırmış oldu. 75.doğum yıldönümü için dostları-meslektaşları ve öğrencilerinin kendisine armağan ettiği makalelerden oluşan Festschrift für Jale İnan-Armağanı Arkeoloji ve Sanat Yayınları tarfından 1989 yılında iki cilt halinde yayınlandı.

Lyrbe – Seleukeia Antik Kenti

1967 yılında Amerika'da, üstün sanat kalitesi gösteren büyük bir bronz heykel gurubu ortaya çıktığında, bu heykellerin Anadolu'nun güney-batısında yapılan kaçak bir kazıdan çıktığı ancak buluntu yerinin kesin bilinmediği öne sürülmüştür. Prof. Jale İnan 1973 yılından itibaren konuyla yakından ilgilenmiş ve bu heykellerin buluntu yerinin Boubon Kenti olduğunu yerinde yaptığı kazılarla ispat etmiştir. Konu ile ilgili görüşleri 1994 yılında Arkeoloji ve Sanat yayınları'nca çıkarılan Boubon Sebasteionu ve heykelleri üzerine Son Araştırmalar adlı kitabında yer almaktadır.

Lyrbe – Seleukeia Antik Kenti

1972-1979 yılları arasında Antalya İli Manavgat İlçesi sınırlarında Lyrbe-Seleukeia antik kentinde yaptığı kurtarma kazıları sonunda elde edilen bulgular Arkeoloji ve Sanat Yayınları'nca kitap olarak bir araya getirilmiştir.

Perge Antik Kenti

Meslek hayatı başarılarla dolu olan Prof. Dr. İnan 7 Şubat 2001'de vefat etti. Ömrünü Arkeolojiye adayan insana mesleğiyle ilgili şu sözü söylerdi hep: "Kazibilimin kitaplardan değil kazı yaparak öğrenileceğine inanır en büyük arzu ve dileğinin iyi arkeologlar yetiştirmek olduğunu söylerdi."

[@Anjelik]

Arkeolojı mesleği günümüzde ölmek üzere.. Alınacak izinler,masraflar çok ağır.. Ülkemizde nereye el atsalar tarih fışkırıyor,hepside arkeologları bekliyor...

Jale hanım nasıl bir aileye mensupmuş ki, o yıllarda bir kadın olarak eğitim alabilmiş.. Hayran kaldım cidden...

Emeğine sağlık Basakca..

[@Canan]

Jale İnan'a yaptıklarından dolayı hayran oldum. Ayrıca, arkeoloji ile uğraşmak bir kadın için zor olsa gerek.
Ruhu şadolsun.

[@Duayen]

1940 lı yıllarda , kadınlar için şartların ve koşulların zor olduğu bir dönemde böylesine zor bir işte başarı kazanmak takdire şayan doğrusu..
Böyle bir konuyu hazırladığın için senide tebrik ediyorum Başakçam