Sierra Leone

[@EAGLE]

Sierra Leone İç Savaşı Foday Sankoh liderliğindeki RUF (Revolutionary United Front) tarafından 1991 yılında başlatılmıştır. 11 yıl süren çatışmalar sırasında 10.000'lerce insan hayatını kaybetmiş ve 2 milyondan fazla (nüfusunda 3'te 1'inden fazlası) insan komşu ülkelere göç etmek zorunda kalmıştır.

1985 yılında, asker kökenli Joseph Momoh başkan ilan edilmişti. Joseph Momoh iktidarına karşı Foday Sankoh, Abu Ahmed Kanu ve Rashid Mansaray'ın da aralarında bulunduğu, öğrencilerden oluşan bir muhalif grup oluştu. İktidara olan muhalefetlerinden dolayı bu öğrenciler Sierra Leone'den sınırdışı edildi ve önce Gana'ya, oradan da Libya'ya geçtiler. Burada kaldıkları süre boyunca Muammer Kaddafi'nin gizli servisi tarafından eğitildiler. Bu muhalif grup başlangıçta işsiz ya da öğrenci gençlerden oluşmaktaydı ama gittikçe büyüyen örgütlenmeleri ile kendi içlerinde çatışmalar yaşamaya başladılar ve grubun bir kısmı Gana'ya ve diğer bir kısmı da Sierra Leone'ye döndü. Ancak, başlangıçtaki çekirdek kadro hala devrime inanmakta ve yerlerini korumaktaydı. Bu grup daha sonra elmas madenlerinin olduğu Kono Bölgesi'ne geçti. Burada elmas madenlerindeki işçilerle devamlı görüşüp, onların durumlarının ne kadar zor olduğundan ve devrimci ideolojilerinden bahsettiler.

Elmas madenlerinin kontrolü, Sierra Leone İç Savaşı'nın temel unsuruydu.
RUF'un ilk kampanya faaliyetleri doğu Khailahun bölgesinde 23 Mart 1991 yılında başladı. İzleyen 4 ayda, 107.000 mülteci bu bölgedeki karmaşadan kaçarak Gine'ye sığındı. Foday Sankoh, RUF'un askeri kanadının lideriydi. Sierra Leone ve yazar Abdul Koroma'ya göre isyancılar vahşi yüzlerini kısa sürede göstermiş, topluluk liderlerinin kafalarını kesip kazıklara geçirmeye başlamışlardı.
Daha sonra, çocukları asker yapma stratejisine başvurdular. RUF örgütünün entellektüelleri tarafından bu duruma karşı çıkılsa da, ilk yıl içerisinde Sankoh tarafından tüm yönetim ele geçirildi ve bu yöntemlere karşı çıkan örgüt üyeleri ortadan kaldırıldı. Sankoh bu duruma karşı çıkan iki dostunu da bu uğurda kurban etmişti.


29 Nisan 1992'ye gelindiğinde, ülkeyi yöneten Momoh, Valetine Strasser adındaki bir komutan tarafından Gine'ye sürgüne gönderildi ve Strasser'in kurduğu NPRC (National Provisional Ruling Council) ülke yönetimini ele aldı. Fakat NPRC de Momoh hükümetinden çok da fazla etkili olamadı ve ülkenin yönetimi büyük oranda Sankoh'un RUF adlı örgütünün eline geçti. 1995 yılında ise artık ülkenin büyük bir kısmının yönetimi RUF'un yönetimine geçmiş ve örgüt başkent Freetown'ın kapılarına dayanmıştı.

RUF'un terör taktikleri fiziksel sakatlıklar bırakmak üzerine kuruluydu. 20.000'den fazla sivilin elleri, kolları, bacakları, göz kapakları, kulakları ya da dilleri balta ya da kama kullanılarak kesildi. İzleyen aylarda savaş devam etti ve RUF elmas madenlerinin bulunduğu Kono Bölgesi'nin yönetimini ele geçirip Sierra Leone ordusunu Freetown'a kadar geriletti. RUF üyeleri ele geçirdikleri kasaba ve köylerdeki 7-40 yaş arasındaki birkaç kişi dışında herkesi öldürüyordu. Örgütten kaçmaya çalışan herkesi de öldürüyorlardı. Hayatta kalmalarına izin verdikleri köylüleri diğer köylere birer "uyarı" olarak gönderiyorlardı. Bazen de orduya karşı rehine olarak kullanmak üzere birkaç sivili yanlarında götürüyorlardı. Bir kasabadaki tüm kaynakları tükettikten sonra genelde o kasabayı yakıyor ve orada bulunan herkesi öldürüyorlardı.

Uluslararası baskılar sonucunda NPRC yönetimi demokratik seçimlerle gelecek bir meclise bırakmayı kabul etti ve Nisan 1996'da seçim yapıldı. Birleşmiş Milletler'de 20 yıldan fazla çalışmış bir diplomat olan Ahmad Tejan Kabbah seçimlerden galip çıktı. Seçimlerden 2 ay sonra, iktidardaki SLPP ile RUF arasında barış görüşmeleri başladı ve bu görüşmeler sonucunda da 30 Kasım 1996 yılında Abidjan Barış Antlaşması imzalandı. Fakat RUF'un silah bırakmayı kabul etmemesi nedeniyle, antlaşma kısa sürede bozuldu.

Binbaşı Johnny Paul Koroma tarafından yönetilen AFRC (Armed Forces Revolutionary Council) 25 Mayıs 1997 yılında başkan Kabbah iktidarına son verdi ve RUF örgütüne ülke yönetimini paylaşmayı teklif etti. 10 aylık askeri cunta yönetiminden sonra, Nijerya tarafından yönetilen West African States Monitoring Group güçleri tarafından ülke yönetimi ele geçirildi ve demokratik seçimler sonucu başkan seçilen Kabbah 25 Mayıs 1998'de tekrar başkan olarak göreve getirildi. Bu sırada RUF da Kailahun'a çekilmek zorunda kaldı. Johnny Paul Koroma Kailahun'a kaçtı ve orada kaldı. AFRC güçleri kuzeydeki Koinadugu'da SAJ Musa yönetiminde tekrar örgütlenmeye başladı ve Freetown'a doğru ilerlemeye başladı. AFRC ve RUF'un adalet sistemi aynıydı ve Bombali ile Port Loko üzerinden Freetown'a doğru ilerleyen AFRC birlikleri de her geçtikleri yerde toplu katliamlar va sakat bırakmalar ile yoluna devam ediyordu. SAJ Musa, 1998 yılının Ekim ayının sonlarına doğru Freetown yakınlarındaki bir patlamada hayatını kaybetti ve yerine "Gullit" lakaplı Alex Tamba Brima geçti. 6 Ocak 199'da Brima yönetimindeki AFRC Freetown'a tekrar saldırdı ve artık savaş Freetown sokaklarına kadar sıçradı. Bu çatışmalar, arkasında binlerce ölü ve yaralı bıraktı. Haftalar sonra, bu saldırı geri püskürtülmüştü.

Uluslararsı güçlerin yardımıyla 7 Temmuz 1999 yılında başkan Kabbah ve RUF lideri Sankoh arasında Lomé Barış Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma sonucunda Sankoh başkan yardımcı olarak göreve başladı. RUF üyelerinin bir kısmı da devletin çeşitli kadrolarında göreve başladı. Birleşmiş Milletler tarafından 6.000 kişilik bir barış gücü Sierra Leone'ye gönderildi. Nijerya destekli birlikler de Nisan 2009 tarihinde ülkeyi terk etti. Bu antlaşmadan neredeyse hemen sonra RUF üyeleri antlaşmanın kurallarını çiğnemeye başladı. Birçok rehin alma ve bu rehinelerin çeşitli uzuvlarını kesme olaylarına karıştı. 8 Mayıs 2000'de, Sankoh'un evinin önünde bu şiddeti protesto edenlerin üzerine ateş açan RUF üyeleri en az 20 kişiyi öldürdü. Bu olay sonucunda Sankoh ve RUF'un diğer yöneticileri hapse atıldı, devlette görev alan tüm RUF üyelerinin görevleri iptal edildi. Mayıs 2000'de ülkede tekrar iç karışıklıklar başladı ve burada bulunan yabancıları korumak için İngiliz askerleri tarafından Palliser Operasyonu düzenlendi. Bu askerler sayesinde karışıklıklar yatıştı ve sivil savaş son buldu.