Haksız Tahrik Nedir?

[@OkyanusunKalbi]

Haksız Tahrik Nedir?

Haksız tahrik nedir; Türkiye hukuk sisteminde yer alan haksız tahrik terimi, kişinin haksız bir fiil karşısında gösterdiği hiddetli ya da şiddetli davranışla suç işlemesini nitelendirmektedir. Suç işleme nedeninin karşıdan gelen tahrik sonucunda olması durumunda, ceza indirimine tabi tutulma hakkı doğmaktadır. Haksız tahrikin kanunlar üzerinden hükmü, suç işleyenin suçunun azalmasına dönüktür.

Haksız Tahrik Şartları Nelerdir?

Haksız tahrik nedir ve şartları nelerdir; Karşı tarafın tahrik edici hareketlerde bulunması durumunda, suç işleyen kişinin hiddete veya şiddete kapılarak aslında yapmayı planlamadığı bir suç eylemini gerçekleştirmesi durumudur. Haksız tahrikin şartları Türk ceza kanunun 29. Maddesi üzerinden haksızlıkla karşılaştığı bir durumda şiddete, hiddette ve eleme kapılması durumuna girilmesi kabul görmektedir. Haksız tahrikin nasıl gerçekleştirdiği ve derecesinin ne olduğu üzerinden ceza indirimi verilmesi hakkı kanunlarca ön görülmüş, bunun üzerine hukuk maddelerinde yerini almıştır. Yargıtay kararıyla belirlenen haksız tahrik şartları olarak;

• Haksız tahrike neden olan fiil olması,
• Haksız tahrikin fiillen faile dönük olması
• İşlenen suçun elemi, öfkesi ve ruhi durumunun kontrolden çıkmış olması
• Haksız hareket kavramı

Haksız Tahrike Neden Olan Fiillerde Bulunma

Haksız tahrik, zannıyla mağdura karşı bir suç işlenmesi durumunda ceza indirimine tabi tutulacak şekilde düzenlemeler yapılmıştır. Haksız tahrik durumunda örneğin daha önce başak birini bıçaklamış ya da zarar vermiş birinin, sanığın üzerine yürümesi ile karşı tarafın bunu bilerek kendini korumaya alması durumudur.

Haksız Tahrik Nedir; Fail ile mağdurun arasındaki iletişim kriterlerine bakılır, somut ya da soyut gerçeklik algısına göre ‘’Korku veya öfke’’ durumlarından kaynaklı ‘’Kendini koruma’’ faktörü altında inceleme yapılması uygun görülür. Bu durumlarda suçlunun ceza indirimi almasına karar verilebilir.

Haksız Fiil Nedeniyle Eyleme Geçme Suçu
Haksız Tahrik Nedir; Mağdurun faile karşı gereksiz eyleme geçmesi durumu, haksız fiil ile eyleme geçme durumuna denilmektedir. Bu durumda örneğin geç saatte apartmanın önünde dolaşan bir aracın maksadının başka olması fakat bundan kaynaklı apartmanda yaşayan birinin paniklemesi üzerine karşı atağa geçmesi durumu örnek alınabilir. Fiilin haksız yere ancak nedenselliğe dayanarak yapılması durumunda, arabadaki kişinin bıçaklanması ya da şiddete uğraması durumunda görgü kuruları gereğince gece vakti orada insanları tedirgin edecek düzeyde gezmenin haksız fiil ile eyleme geçirme durumu üzerinden incelenmesi gerekmektedir. Fiil haksız olmadığı için ve yanlış anlaşılma olduğu için ‘’Panik’’ yaratma durumu üzerinden kanunlarca değerlendirilecektir.

Faile Yönelik Haksız Fiil Gerçekleştirmek

Haksız tahrik birçok duruma ayrılabilmektedir. Faile yönelik haksız tahrik nedir; bu durum faile direkt olarak haksız bir eylemde bulunma durumunu kapsamaktadır. Failin çevresinde bulunan kişilere, ailesine ya da yakınına karşı haksız tahrikte bulunan kişinin öfke ve elem yaratması durumları göz önünde bulundurulmaz. Haksız tahrik direkt olarak faile yönelik yapılmış bir eylem sonucunda değerlendirilecektir. Örneğin kişinin bir tartışma sırasında üstüne direkt olarak bir şey atılması ve zarar vermeye yönelik eylemlerde bulunan karşı tarafa öfke ve şiddet duyması durumlarının yaratılmasıdır. Failin tahrik sonucunda direkt olarak eyleme geçmesi durumlarının yaşanması nedeniyle, ceza indiriminden yararlanması söz konusu olabilmektedir.

Failin Öfke Ya da Şiddetin Etkisinde Kalması

Haksız tahrik nedir; haksız tahrikin en çok görülen davalarından biri olarak, öfkeye ya da şiddete karşı hareket etme durumunun yaşandığı eylemlerden biridir. Failin öfkelenmesine neden olan şiddetli bir eylemin tesirinde kalması durumu olabilir. Örneğin küfür edilmesi durumunda öfkelenen failin karşı tarafa ‘’ O anda’’ saldırganlık göstermesi haksız tahrike girmektedir. Öfke ve şiddet nedenine bağlı olarak yapılan uygulamalarda, mağdurun faile karşı tahrik edici doğrudan hareketlerde bulunması durumudur. Haksız fiil ve eylemin nedenine göre ceza indiriminden yararlanması da buna göre farklılık gösterecek şekilde düzenlenmektedir. Kişi o anda tepki vermemiş, küfürden 1 hafta sonra kişiye sandırmışsa ceza indiriminden yararlanamayacaktır.

Haksız Tahrik Nedir; Haksız Hakaret Kavramıyla Haksız Tahrik İndirimi
Haksız tahrik nedir; haksız tahrik somut ve soyut nedenlere dayalı olabilmektedir. Burada esas alınan durum, haksız hareketin mağdurdan kaynaklanan nedenlerine dayalı olmasıdır. TCK. 29. Maddesi uyarında şüpheden sanık yararlanır ilkesine göre, lehine olan somut ya da soyut bir harekette karşı atağa geçme nedeni incelenmektedir.

Dengenin bozulması durumunda A kişisinin bir konu üzerinde tartışırken, B kişisine hakaret içerici sözlerde bulunması ve onu tahrik etmesi durumu göz önünde bulundurulacaktır. A kişisi yaptığı hakaret ve öfkeli davranışla, B kişisinin ona saldırmasına neden olan davranışlar sergilemiş olabilmektedir. Bu durumda fail suçsuz sayılmaz ancak ceza indirimi alabilir.

Haksız Tahrik Nedir; Ağır Haksız Tahrik Ve Ayrımı

Haksız Tahrik Nedir; 5237 sayılı TCK kanunun 29. Maddesi gereğinde ağır haksız tahrik üzerindeki ayrıma alt sınır ve üst sınır üzerinden bakılmaktadır. Tahrikin ağır veya şiddetli olması durumlarına göre değerlendirmeler yapılarak, mahkeme haksız tahrik indirimine karar verebilmektedir. Mevcut tahrikin, hafif ya da ağır olması durumu tamamen yaşanan olay ve uygulanan eylem özelinden değerlendirilir. Failin içerisinde bulunduğu durum, kişisel kriterleri ve somut vakanın gerçekleştiği nedenlere dayalı incelemeler yapılmaktadır.

Ancak ağır haksız tahrik ve hafif haksız tahrik de olmak üzere suçu işleyen failin tamamen suçsuz sayılmaması durumu asla söz konusu olmamakta, duruma göre ceza indiriminden yararlanması sağlanmaktadır.

Haksız Tahrik Nedir; Haksız Tahrik Ve Meşru Müdafaa Arasındaki Fark Nedir?

Haksız Tahrik Nedir ve meşru müdafaa nedir; Meşru müdafaa bir öz savunma durumudur. Haksız tahrikte karşı tarafın kendini savunması gerektiğini düşünmesi, yanlış anlaması ve olay yerinin nedenlerine dayalı durumlar göz önünde bulundurulabilir. Meşru müdafaa ise failin ceza almaması durumuna kadar gidebilecek bir kanun yoludur.

Örneğin karşı tarafın silahlı olması durumunda, failin karşı tarafı yaralamasıyla kendini öz savunmaya almış olması sayılacaktır. Meşru müdafaa haksız tahrikten bu noktalarda ayrılmakta, ulaştığı boyutlara göre de değişiklik gösterebilmektedir. Ceza verilme ihtimalleri de buluna meşru müdafaa durumunda, ceza tayinin ne olacağı da yine durum özelinde değerlendirilmektedir.

Haksız Tahrikte Ceza İndirim Oranı Nedir?

TCK üzerinden 29. Madde hususlarına göre değerlendirilmekte olan haksız tahrik, insan öldürme suçundan, insan yaralama suçuna kadar temel ceza oranının 1/ 4 ile 3/ 4 arasında indirime tabi tutulması uygun görülebilmektedir. Yirmi dört yıl veya müebbet hapis cezası üzerinden verilen cezanın 12 yıl ile 18 yıl arasında verilmesi durumlarına göre incelenmektedir. Suçun oranı, nedeni ve kişinin daha önce işlediği suç oranlarına da bakılarak, bu durum kanunlar nezlinde yeniden değerlendirilebilmektedir.

Haksız Tahrik Nedir; tahrik altında işlenen suç olarak, somut veya soyut nedenlere dayalı olan durumların tamamını inceleyebilmektedir. Bu durumların nedenleri, olay yeri ve tanıkları da önemlidir.

Haksız Tahrik Durumlarında Ceza Avukatı Görevi

Ceza avukatı, haksız tahrik durumlarında müvekkilinin mahkeme sürecinde savunulması, dosyaların düzenlenmesi aynı zamanda ceza indirimlerinden yararlanması için gerekli olan işlemleri yerine getirecektir. Bu süreçte ceza hukuku alanında profesyonel ve uzmanlarla çalışmakta olan hukuk ve danışmanlık büroları, sorularınıza cevap bulabileceğiniz alanlarda çalışmaktadır.


Kaynak