[@Canan]

Lokum Tarihçesi ve Evde Lokumun Yapılışı

Rahat-ul Hulkum yani boğaz rahatlatan veya bildiğimiz adı ile lokum... Türklerin adı ile anılan tek tatlı. Önceleri sadece Osmanlı sınırları içinde bilinen ve özel günlerde verilen en önemli hediye olarak kabul edilen lokum daha sonra güzel tadı, değişik kokusu ve farklı görünümü ile Osmanlı topraklarının dışına çıktı. Bu durum yani 17.yy’da Osmanlı İmparatorluğu sınırlarında yaygınlaşan lokumun Avrupa’da ilgi görmesi ise bir İngiliz gezgin aracılığı ile gerçekleşti ve lokum “Turkish Delight” adı ile 18.yy’da tanınmaya başlandı. Bu tarihten itibaren de bugünküne benzer lezzet ve dokuda bal, pekmez ve un ile üretildiği bilinmektedir.


Un ve pekmez yerine 19.asırdan itibaren üretilen pancar şekeri ve keşfedilen nişastanın ülkemize gelmesi ile lokum üretiminde bu maddeler kullanımı tercih edilir hale geldi. Türkler için bu kadar önemli olan lokumun pişirilmesinde de önemli detaylar vardır. Bu detaylar içinde de en önemli kriter ise yeterli sürede kaynatılıp karıştırılmasıdır. Yaklaşık olarak iki ile üç saatlik bir sürede lokumun istenen kıvama gelmesi sağlanır. Bu şekilde özel kazanlar içerisinde pişirilen lokumda hammaddeler birbiri ile iyice özümsenir

Tüm bu pişirme tekniklerinin yanı sıra lokumların kaynatılması küçük ölçülerle yani az miktarda gerçekleştiriliyor. Bu pişirme tekniğinin nedeni de lokumu pişiren ateşin her tarafa eşit olarak dağıtılmasını sağlamak. Lokum pişirilirken de çeşidine göre fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemiş veya portakal, çilek ve özel olarak yetiştirilmiş meyveler tercih ediliyor. Pişirilen lokum ateşten alındıktan sonra ise özel kalıplara dökülüyor. En az 10 saate kadar bekleyen lokum daha sonra kesilerek sunuma hazır hale geliyor.

Lokumun, yaklaşık 30’a yakın çeşidi mevcut. Fındıklıdan fıstıklıya, güllüden portakallıya, cevizliden bademliye her damak zevkine hitap etmek prensip haline gelmiştir.
Lokum, kimi kaynaklara göre 15'inci yüzyıldan beri Anadolu'da yapılmaktadır. kimi kaynaklara göre ise 18.yy sonunda Muhittin Hacı Bekir tarafından sert şekerlerden sıkılan 1.Abdülhamit'in yumuşak şekerleme isteği üzerine açılan bir yarışma neticesi icat edilmiş ve bu yarışmada da Muhittin Haci Bekir birinci olmuştur. Bununla birlikte ister 18.yy ister 15.yyda icat edilmiş olsun lokumu seri olarak üreten, popülerleştiren ve Avrupa'ya tanıtan kişinin Ali Muhittin Hacı Bekir olduğu tartışmasızdır. Lokum,Avrupa'da 19. yüzyılda bir İngiliz gezgininin Avrupa'ya Hacı Bekir'in lokumunu götürmesi ile yayılmaya başladı.

Lokumun görünüşü, lokumun tipine özgü ve verildiği şekli korumuş olmalı, Lokumun dokusu, elâstik yapıda olmalı, parmakla bastırıldıktan sonra eski şeklini alabilmeli, ağızda yumuşak ve kaygan olarak hissedilmelidir.

Günümüzde; sade, fındıklı, antep fıstıklı, cevizli, bademli, hindistan cevizli, portakallı, gül yapraklı, çilekli, limonlu lokumların yanı sıra naneli, vanilyalı ve zencefilli lokumlar olarak pek çok çeşit lokum üretimi yapılmaktadır.

Türkçede geçen lokma veya lokum kelimeleri, Arapçadaki لقمة luqma(t) 'lokma', çoğul لقوم luqūm kelimelerinden gelmektedir. Osmanlıca alternatif adı, Arapçdan gelen راحة الحلقوم raḥat al-ḥulqum ile türeyen rahat ul-hulkümdür ve boğaz rahatlatan anlamına gelmektedir. Libya, Tunus, Suudi Arabistan, örneğin, حلقوم ḥalqūm olarak bilinmektedir. Bosna'da "rahat lokum" olarak bilinmektedir. Yunanca adı "λουκούμι" (loukoumi) idir ve Modern Türkçe ile etimolojisi neredeyse aynıdır; Kıbrıs'ın bölgelerinde "Kıbrıs Lokumu" olarak satılmaktadır.

Lokum, yaklaşık 15. yüzyıldan beri Anadolu’da bilinmekle birlikte, özellikle 17. yüzyilda Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaygınlaştı. Avrupa’da ise bir İngiliz gezgin aracılığıyla 'Turkish Delight' adıyla 18. yüzyılda tanınmaya başlandı. Daha önceleri bal ya da pekmez ve un bileşimi ile yapılan lokumun 17. yüzyilda 'Kelle şekeri' olarak bilinen rafine şeker ile özellikle nişastanın bulunup ülkeye getirilmesi sayesinde hem yapımı, hem de lezzeti değişti.

2008 yılında, ABD'li ünlü pop star Madonna'nın Hard Candy albümünde bulunan "Candy Shop" şarkısının dizelerinde "I've got Turkish delight baby and so much more..." (Bende Türk lokumu ve dahası var bebeğim...) şeklinde geçmiştir.

Narnia Günlükleri: Aslan, Cadı ve Dolap filminde yer alan Cadı karakteri, Edmund isimli çocuk karakteri kendi tarafına çekmek için ona her fırsatda lokum ikram eder. Filmin İngiltere'de lokum satışlarını %200 artıtdığı kaydediliyor.

Vikipedi ve derleme.

Evde Lokum Nasıl Yapılır

Malzemeler

• 1 kilo şeker
• 4 bardak su ( 1 bardak = 350 ml )
• 90 gr nişasta
• 1 kahve kaşığı krem tartar
• 1 bardak su
• Fındık, ceviz, hindistan cevizi,
• 2 yemek kaşığı gül suyu
• İstediğiniz renk ve aroma
• 2 çay bardağı pudra şekeri
• 1 çay bardağı nişasta

Yapılışı

• Önce şekeri 4 bardak su ile şeker eriyinceye kadar hızlı ateşte kaynatın. Bir taşım kaynadıktan sonra ocağı orta ateşe getirin ve şurubu 1 saat kaynatın.

• Derin bir tasda buğday veya mısır nişastasını krem tartarla karıştırın. 1 bardak su ile ezin.

• Şurubun köpüklerini alıp, şurupdan kepçe ile, hazırlanan nişastaya 2 kepçe sıcak şurup ilave edin. ( Nişasta kaışımının ılıması için )

• Nişasta karışımını kaynayan şuruba ilave edin ve hızlı ateşte bir taşım kaynatın. Kaynadıktan sonra bu sefer ocağınızı iyice hafife ayarlayıp lokum karışımını 1 saat ve 10 dakika yavaş yavaş pişirin.
  

• Gül suyu kullanacaksanız, 2 yemek kaşığı gül suyunu son 10 dakikada ilave edin. Dibine yapışmaması için arada tahta kaşıkla lokumu karıştırın.

• Sarı renk ve sakız kıvamında olunca ocaktan alın ve istediğiniz renk, aroma, fındık, ceviz ilave edin.

• Dökeceğiniz tepsi veya tabağı hafif yağlayın ve yağlı kağıdı tepsiye göre kesin ve kağıdı da yağlayın.

• Lokumu hazırlanan tepsiye dökün. Üzerine biraz nişasta serpin, serin bir kenarda soğumaya bırakın. (Gül suyu kullanacaksanız, ocaktan almadan 10 dakika önce ilave edin. ( 2 yemek kaşığı.)

• 24 saat bekledikten sonra, 2 cay bardağı pudra şekerini 1 çay bardağı nişasta ile karıştırın.
  

• Un ve nişasta karışımı olan bir zeminde lokumu kesin veya rulo yapıp arasına ceviz koyun ve kesin. Eğer sade istiyorsaniz, karelere kesin, pudra şekeri ve nişasta karışımı ile harmanlayın. 1 - 2 gün tepside bu karışımın içinde bırakın sonra kutulara tek sıra halinde yerleştirin. ( Hemen yenip bitmezse tabi

Bu ölçülerden 90 - 100 kadar lokum cıkıyor.