[@ReaL]

Göynük İlçesi, Bolu'nun güneybatısında yer alan yedi mahalle ve altmış altı köy barındıran ‘şeker fasulyesi’, ‘uğut marmelatı’, ‘tokalı örtüleri’ ve ‘tahta oymacılık eserleri’ ile ünlü bir ilçesidir. 20 nci yüzyıl başlarına ait eski Türk evleri bakımından zengin olan ilçe, sahip olduğu 137 adet tarihî konut, 21 cami, türbe, çeşme, hamam, kule ve hazire olmak üzere toplam 158 adet sivil mimari eser sebebiyle "Kentsel Sit Alanı" ilan edilmiştir. İlçede ayrıca 14 ncü yüzyılda Gazi Süleyman Paşa tarafından inşa ettirilen tarihi cami, hamam ve konak da bulunmaktadır.

Göynük İlçesi’nin Tarihi Roma, Bizans ve Anadolu tarihi ile iç içedir. Göynük’ün bilinen en eski adı Koinon Gallicanon’dur. İlçenin Susuz, Kilciler, Narzanlar, Boyacılar köylerinde ve bu köylerin civarlarında Bizans devrine ait yazı eserleri bulunmaktadır. Ayrıca Kilciler Köyü’nde bir de kilise kalıntısı bulunmaktadır.

Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldığı zaman kurulan beylikler arasında olan Umurbey Han beyliğinin merkezi Göynük’tür. Bizanslılarla yapılan çarpışmalarla Osmanlılar Umurbey Han elinden Göynük’ü almıştır. Osmanlının ilk kuruluş dönemlerinde Orhan Gazinin oğlu, Gazi Süleyman Paşa Göynük’e yerleşerek burada kendi adı ile anılan muhteşem bir cami ve bir de hamam (1331-1335) yaptırmıştır.

Osmanlı'nın kuruluş dönemi mimari eseri olan bu muhteşem cami ve hamam halen kullanılmaktadır. İstanbul’un ikinci defa kuşatılmasından sonra Bizans İmparatoru Yuannis ile anlaşan Yıldırım Beyazıt, Göynük dolaylarından bir kısım ahaliyi İstanbul’da kurulacak İslam mahallesi için İstanbul’a yerleştirmiştir. Ancak yapılan anlaşma bozulunca Göynüklüler İstanbul’dan ayrılarak Tekirdağ’da Göynük'lü Köyü’nü kurmuşlardır.

1453 yılında İstanbul’un Fethinde, Fatih Sultan Mehmet Han Hz’nin Hocası Akşemseddin Hz’leri olup, fetihte büyük katkısının olduğu da tarihe geçmiştir. Bu büyük Veli Akşemseddin Hz’leri Eyüp Sultan Hz’nin kabrini bulmuş ve Pastör’den asırlarca önce mikrobu keşfetmiştir. Fetihten sonra devlet işlerinden elini çeken Akşemseddin Hz’leri Göynük’e yerleşerek, 15 yıl burada yaşamış ve Göynük’te vefat etmiştir. Bu büyük zat’ın türbesi Göynük’dedir. Bununla birlikte büyük velilerden Debbağ Dede Hazretleri ve Ömer Sıkkıni Hz’nin türbeleri de Göynük’te bulunmaktadır.

Cumhuriyet Döneminde idari teşkilat yeniden kurulduğundan, Bolu Vilayet olmuş, Göynük, Düzce, Gerede ve Mudurnu Bolu’nun ilk kazalarını oluşturmuşlardır. Halen Göynük Bolu’ya bağlı bir ilçedir. 1923’de ilçenin ilk kaymakamı Hurşit Bey olup bu dönemde Kurtuluş Zaferi anısına ilçenin hakim tepesine Zafer Kulesi inşa edilmiştir. Halen bu kule tarihi anıtsal yapı olarak korunmaktadır. Her yıl Mayıs ayının son haftası ilçede Akşemseddin Hazretlerini Anma Günü Etkinlikleri düzenlenmektedir.

İlçenin mevcut durumu ile tarihi dokusu bozulmamış ender rastlanan Osmanlı kasabalarından birisidir. İlçemiz en eskisi yaklaşık 700 yıllık eski eser niteliğindeki konut, işyeri, hamam, türbe, hazire, Tarihi Çınar ağaçları gibi tarihi değerlerle süslü olup bu eserler halen işlevlerini sürdürmektedirler.

Bu değerlerle birlikte halen yaşayan bir tarih olan ilçede kültürel değerler ve gelenekler, giyim kuşam, yöresel folklor, yöresel mutfak kültürü ve sosyal ilişkiler halen orijinalliğini koruyarak yaşatılmaktadır. İlçede korunan tek yapıların yanı sıra tüm yerleşim alanı kentsel sit alanıdır. Bu konuda yapılan çalışmalar eski araştırmalar ile birleştirilerek geçmiş ve bugünkü durumlar tespit edilmiştir.

En son kapsamlı çalışma ise 1991 yılında İller Bankası, Göynük Belediyesi ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tespit görevlilerinin ortak çalışmaları ile halen yürürlükteki “Koruma Amaçlı İmar Planı” yapılarak yürürlüğe konulmuştur. Bu Koruma Planı titizlikle halen uygulanmaktadır. Göynük ilçesi inanç turizmi ve kültür turizmi ile önemli bir turizm potansiyelini bünyesinde muhafaza etmektedir.