İki Soru Soruluyor | Soner Yalçın

[@OkyanusunKalbi]

İki soru soruluyor

Son günlerde nereye gitsem iki soruyla karşılaşıyorum:

Birinci soru:
Barışlar, Müyesser Yıldız neden tutuklandı? Odatv niçin kapatıldı?

İnsanlar, arkadaşlarımızın hapse atılmasına sebep gösterilen uyduruk iddialara inanmıyor. Haklılar…

İkinci soru:
Erdoğan, Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Konferansı'nda (IIEFC) sarf ettiği söz ne anlama geliyor?
Erdoğan dedi ki:

-“İnsani, ahlaki ve çevreci karakteri faizi ve sömürüyü reddeden yapısıyla İslam iktisadı krizden çıkışın anahtarıdır.”

Erdoğan'ın krizden çıkış reçetesi “faizi reddetmek” mi?
Faiz karşıtlığı bilindiğinden insanlar, Erdoğan'ın bu sözünü “faiz yasaklanacak” diye anlıyor! Kimileri ise, Erdoğan'ın bu sözü dini inancı gereği ettiğini söylüyor.
Sadece İslam değil…

İncil (Luka), Hıristiyanlara faizi yasakladı.
Tevrat (Çıkış- Tesniye) Yahudilere faizi yasakladı.
Kuran-ı Kerim Müslümanlara faizi yasakladı.

“Faiz” denince günümüzde insanlar ne anlıyor: Banka ve benzeri yere ya da bir kimseye belli süre işletilmek üzere ödünç verilen paranın kullanımına karşılık olarak alınan kâr!

Semavi dinlerin çıkış döneminde banka var mıydı? Demek ki “faiz”, günümüzde kullandığımız tanımın dışında bir ekonomik terimi içeriyor…

Konuyu açayım; faizi, İslam anlayışı üzerinden anlatmaya çalışayım:

“FAİZ” Mİ, “RİB” MI

Gazzali'den Razi'ye kadar İslam tarihinde 14 asırdır “faiz” tartışması var.

Hâlâ da yanıt alınmış değil. Şöyle:
Kuran-ı Kerim'de “faiz” sözcüğü yok; “ribâ” var.

Ribâ, “fazlalık” (artma-çoğalma-ziyade) manasına geliyor; malların alım satımında kullanılan bir kelime. “Peşin alım” ile “veresiye alım” arasında mal fiyat değişimini ifade ediyordu. (Ki bu da sadece altı mal çeşidi için geçerliydi; altın, gümüş, hurma, buğday, arpa, tuz.)

Mesela… Davut ez-Zahiri veya İbn Hazm gibi İslam âlimlerine göre, veresiye bir ton pirinci, iki ton pirinç karşılığında satmakla ribâ yapılmış olmazdı ve bu satım caiz idi…

Evet, borçlunun alacaklıya “enflasyon farkını” ödemesi ribâ değildi.

Peki, kafa karışıklığı nereden çıktı?
İslâm'dan önce Arap yarımadasında ribâ yaygındı. “Câhiliye ribâsı” denilen uygulamada; borç vadesinde ödenemediği için her vade geldikçe tahakkuk eden ribâ anaparaya eklendiğinden borç katlanarak artardı…

İşte… Kimine göre, Kur'an-ı Kerim'de yasaklanan bu “katlanarak artan” câhiliye ribâsı idi. Kuran- Kerim'in hedefi, büyük mağduriyet yaratan cahiliye ribâsı idi; ve böylece ribânın yasaklanması konusundaki sert üslup içki, kumar, cinayet ve hatta zina için bile kullanılmamıştı.

Müslümanları “emperyal güç” haline dönüştüren Muaviye gibi devlet adamları da yasaklamanın cahiliye ribâsı olduğu görüşündeydi.

Erdoğan hangi görüşte? DİNDE GÜNCELLEME

Hz. Muhammed aynı zamanda tüccardı.
Mekke- Medine arasında olduğu gibi sorunları çözerek ticaretin gelişmesini,iktisadi faaliyetlerin canlanmasını ve mülkiyet haklarının güvence altına alınmasını sağladı. Böylece bir devletinşa edebildi. Ki bu devlet sonra devasa imparatorluğa dönüştü…

Sonra, duraklama ve karanlık gericileşme süreci başladı. Kimilerine göre bunun sebebi “faiz” idi…

İyi de “faiz”, Hıristiyan ve Yahudi'yi zengin etmedi mi?
İşin özünde bu her iki dine mensup olanlar, çağa/döneme uygun adım attı; dinde reform yaptı.

Örneğin, İtalyan tüccarları -hem de Ortaçağ'da- “faiz günahtır” diyen kiliseye geri adım attırdı. Avrupa “ticaret devrimi” bu rasyonalite ile doğdu…

Erdoğan'a dönersem:
Tarih 8 Mart 2018.

Erdoğan dedi ki:
-“Dinimizde kesinlikle yeri olmayan bazı içtihatta bulunan kişiler ortaya çıkıyor. Anlamak mümkün değil. Bunlar ya bu asırda yaşamıyorlar, çok farklı bir dünyada yaşıyorlar. Çünkü İslam'ın güncellenmesinin gerektiğini bilmeyecek kadar da aciz bunlar. Siz İslam'ı 14 asır öncesi hükümleri ile bugün uygulayamazsınız…”

Bunu söyleyen Erdoğan'ın“faiz” sözünü nasıl yorumlamak lazım?

Özünde birbirini tamamlıyor:

Vahşi kapitalizm öldü. Erdoğan -kendisinin de sorumlu olduğu- ağır krizden çıkışın yolunu arıyor; “güncellenmiş İslam ekonomisi” anlayışıyla…

Ama bir türlü göremediği şu:
Barışlar ve Müyesser Yıldız hapisten çıksa, Odatv açılsa, ülkede hürriyet ortamı sağlanıp herkes düşüncelerini özgürce ifade edebilse keşke…

Çünkü… Özgürlük olmadan krizden çıkış imkânsızdır.





Kaynak