Aklın Sesi | Yekta Güngör Özden

[@Çengelli İğne]

Ak*lın, bi*li*min, bil*gi*nin, ah*lâ*kın ve ada*le*tin yad*sı*nıp gö*zar*dı edil*me*siy*le in*san*lı*ğın çek*ti*ği acı*lar ta*ri*hin ka*ra ve kan*lı say*fa*la*rı*nı oluş*tur*muş*tur. Özel*lik*le din sa*vaş*la*rı*nın ne*den ol*du*ğu yı*kım*lar, top*lum*lar ara*sın*da bı*ra*kı*nız kar*deş*li*ği, dost*lu*ğu, in*san*lı*ğı bi*le unut*tu*ran bo*yut*la*ra var*mış*tır. Ak*lın ye*ri*ne inan*cı, bi*li*min ye*ri*ne di*ni, ger*çe*ğin ye*ri*ne var*sa*yı*mı alan duy*gu ba*ğım*lı*lı*ğı ile dü*şün*ce sı*nır*la*ma*sı her ül*ke*de ay*rı ay*rı ya*şa*nan olum*suz*luk*la*ra, ge*ri*de ka*lış*la*ra, çö*kün*tü*le*re, yı*kım*la*ra ve yok ol*ma*ya yol aç*mış*tır. Tür*ki*ye Cum*hu*ri*ye*ti, Ulu*sal Kur*tu*luş Sa*va*şı ut*ku*suy*la (za*fe*ri) hu*kuk dev*le*ti ola*rak bi*lim yo*lu*nu seç*mek*le ulu*sal ya*şa*mın gü*ne*şi ol*muş*tur.

Akıl, bey*nin en de*ğer*li ürü*nü*dür. En bü*yük in*san gü*cü*dür. İn*sa*nı öbür can*lı*lar*dan ay*rı ve üs*tün kı*lan ha*zi*ne*dir. Kul*lan*ma ye*te*ne*ği*ne gö*re sa*hi*bi*ni ba*şa*rı*lı ya da ba*şa*rı*sız kı*lan yol gös*te*ri*ci*dir. Arap*ça kö*ken*li söz*cük, dü*şün kay*na*ğı ve da*ya*na*ğı*dır. An*la*ma ve kav*ra*ma ye*ti*si*nin oca*ğı*dır. Yi*ne Arap*ça kö*ken*li “ha*fı*za*” söz*cü*ğü*nün (di*li*miz*de kar*şı*lı*ğı “bel*le*k”*tir) an*lat*tı*ğı ya*pı*yı gös*te*rir.

Akıl, bil*gi*nin ve bi*li*min ya*ra*tı*cı*sı*dır. İnanç ba*ğım*lı*la*rı, ço*ğun*luk*la, akıl öz*gür*lü*ğü*nün gü*ven*ce*si olan lâ*ik*li*ğe “din düş*man*lı*ğı*” suç*la*ma*sıy*la sal*dı*rır*lar. Oy*sa akıl, ya*şa*mı ay*dın*la*tan bir in*san öğe*si*dir. İn*san*lık her şe*yin üs*tün*de*dir. Soy ve din ba*ğı son*ra ge*lir. Öz*gür*lük ve ba*ğım*sız*lık yok*sa hiç*bi*ri*nin an*la*mı ve de*ğe*ri yok*tur. Akıl, in*san için her ko*nu*da en iyi*yi, en uy*gu*nu, en ya*rar*lı*yı seç*me be*ce*ri*si*ni ve*rir. Ak*lı ar*ka*ya atıp it*tik*çe, önü*ne inan*cı al*dık*ça ka*za*nı*la*cak*lar aza*lır, yi*ti*ri*le*cek*ler ço*ğa*lır. Ak*la uy*gun ol*ma*yan inan*cın ya*şam için ya*ra*rı yok*tur.

İNANÇ

İnanç in*sa*nın be*nim*se*di*ği dü*şün*ce ve duy*gu ba*ğı*dır. Es*ki dil*de “i*man, iti*ka*t” söz*cük*le*riy*le an*la*tı*lan bu ol*gu, Tan*rı*’ya uza*nan bağ*lı*lık, say*gı, gü*ven an*la*mın*da*dır. Din ku*ru*muy*la tüm*den be*lir*le*nir. An*cak “bâ*tıl iti*ka*t” de*ni*len ge*çer*siz, kö*rü*kö*rü*ne ina*nı*şı kul*la*nan ge*ri*ci*le*rin sa*kın*ca*lı ey*lem*le*riy*le, din ön*der*le*ri*nin yak*la*şım ay*rı*lık*la*rıy*la gün*de*me ge*len olum*suz*luk*lar in*san*lı*ğa pa*ha*lı*ya mal ol*muş*tur. Lâ*ik*lik, inan*ca say*gıy*la bir*lik*te inan*cı kö*tü*ye kul*lan*ma*yı en*gel*le*yen sağ*lık*lı gü*ven*ce*dir.

İnanç öz*gür*lü*ğü, lâ*ik dev*le*tin gü*ven*ce*si al*tın*da*dır. İnanç ge*rek*le*ri lâ*ik dev*le*te kar*şı da*yat*ma ne*de*ni ve ge*rek*çe*si ola*maz. Lâ*ik*lik*le bağ*daş*ma*yan du*rum*lar dev*let*ten an*la*yış ve ko*ru*ma gö*re*mez. Akıl ba*ğım*sız*lık, inanç ba*ğım*lı*lık*tır. Uy*gu*la*ma dü*ze*niy*le bağ*daş*tı*rıl*ma*sı bi*li*min, in*san*lı*ğın ba*şa*rı*sı*dır.


Not: Yazının devamını okumak için, aşağıdaki linki tıklayınız.

Sözcü