Pehlivanlar Kenti Karamürsel (Kocaeli) | Tarihi ve Turistik Yerler

[@Mislina]

“Adını, Kaptan-ı Derya Karamürsel'den Alan İlçe”

Karamürsel İlçesi

Osmanlıların ilk kaptan-ı deryası, kahramanlığı ve gözü pekliği sebebiyle Orhan Gazi tarafından "kara" lakabını alan Mürsel Paşa'nın fethettiği topraklar. Onun 1327'den sonra donanmasıyla birlikte geldiği ve o tarihten bugüne kadar Karamürsel adı verilen bölge, bugün daha çok "Pehlivanlar Kenti" olarak bilinir. Gazanfer Bilge minder güreşinde, Aydın Demir ve Ahmet Taşçı ise yağlı güreşte, ilçenin yetiştirdiği ünlü sporculardır.

İzmit Körfezi'nin güney kıyısında yer alan ilçe, balık lokantaları ve Ereğli beldesindeki balıkçıları ile olduğu kadar iç bölgelerde yer alan doğal dinlenme ve trekking alanlarıyla da ünlüdür.

Bölgenin verimli topraklarında her türlü sebze ve meyve yetiştirmek mümkündür. Kiraz, şeftali ve kestane en çok bilinenleridir. Üreticiler sadece kente değil, diğer kentlere de önemli miktarlarda meyve ve sebze gönderir. Karamürsel sepetiyle tanınan bu yöremiz, sanayi tesislerinin kentte yer almaması dolayısıyla nüfus artışının düşük oranlarda yaşandığı bir ilçedir.

Karamürsel İlçesinin Tarihçesi

Karamürsel Alp:

Osmanlıların ilk kaptan-ı deryası. İsmi Mürsel olup, kahramanlığı ve gözüpekliği sebebiyle Orhan Gazi tarafından kendisine “kara” lakabı takılarak Karamürsel denmiştir.

Doğum yeri ve tarihi belli değildir. Büyük mücahid Akçakoca'nın aşiretinden ve onun yetiştirdiği yiğitlerdendi. Gençliğinde güçlü bir donanmaya sahib olan Karasioğulları hizmetine girdi. Bu beyliğin Osmanlı hakimiyeti altına geçmesinden sonra, Karamürsel Bey de Osmanlı hizmetine girdi. Osmanlı Devleti donanmasının gelişmesi için büyük gayret sarf etti. Armutçuk limanında bir tersane kurup, donanma hazırladı. Hafif ve süratli giden gemiler yaptırdı. Bu gemi tipine onun adına izafeten Karamürsel denilmiştir. Donanması ile Kocaeli cephesinin gerisine çıkarma yapan Karamürsel Alp, Orhan Gazinin Bizans imparatoru Andronikos ile yaptığı Pelekanon Savaşını kazanmasında büyük rol oynadı.

Karamürsel Alp'in kurduğu donanma sebebiyle, Marmara Denizinde üstünlük Bizanslılardan Osmanlılara geçti. Hatta Bizanslılar denize gemi çıkaramaz bir hale geldiler. Ömrünü cihad ile geçiren Karamürsel Bey, vasiyetinde (rivayete göre); “Vefat edince beni öyle bir yere defnedin ki, sırtım dağlara dayansın, kucağıma deniz gelsin. Böylece daima donanmamı göreyim.” demiştir. 1329 tarihinden sonra vefat eden bu mücahid Türk komutanının kabri, adını verdiği ilçemizde bulunmaktadır.

Karamürsel tarihi ve coğrafi yapısından ve Anadolu'daki çeşitli uygarlıklara köprü olma konumundan dolayı değişik kültürlerinde merkezi halini almıştır. Bu nedenle ‘Uygarlıkların Bahçesi' olarak adlandırılır. Güzel Anadolu'nun tarihi süreç içindeki yaşam çeşitliliği, bizlere bugüne kadar kesintisiz intikal eden kültürel zenginlikler sağlamıştır.

Sonra Anadolu da dışarıdan gelen göçlerinde onun kültür birikimlerine yeni lezzetler kattığını belirtmek gerekir. Karamürsel'in de bir Anadolu kenti olarak kült ürel bağlamda kendisine özgü özellikleri mevcuttur.'Ufacık tefecik gördün de Karamürsel sepetimi sandın?' deyimi bile halk el sanatının edebi bir hicivle kültürel mesajlara dönüşmesine katkı sağlayabilecek güzel bir örnektir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.

Karamürsel'in kimlik dokusunun ilk oluşumunda halk dilinde ‘Manavlar' diye tabir edilen Oğuzların Kayı boyundan gelme Türkmen – Yürük Etnik yapısı mevcuttur.

Osmanlıların ‘reaya' dedikleri Rum ve Ermeni varlığı da, bu bölgenin soysak ve kültürel yapısına tesir etmiştir. Önemli ölçüde göç alan Karamürsel, hiç şüphesiz Çerkez, Boşnak, Laz ve Gürcüler diye adlandırılan diğer etnik kimlikli ailelerin gelenek ve ananeleriyle daha da güçlü bir sosyal yapıya ulaşmıştır. Bu zengin kültür mozaiğinin giyim kuşamdan yiyeceklere, inanç ve günlük hayattan, toplumsal yaşam biçimine kadar her alanda ayırım ve kayırımdan uzak karma bir bütünlük sergilemiştir.

Karamürsel'de giyim kuşamda en gözde kostüm bindallı olmuştur. Has kadife ya da saten üzerine özel simlerle hazırlanan bu tören kıyafeti, özel günler ve bayramlar için sandıklarda saklana gelmiştir. Bu tip kostümler artık bugün çok azalmıştır. Onun dışında bilhassa Çerkez ve Laz köylerinde bu tip kostüm ve kıyafetler kullanılsa da bugün bu tür giysilere pek rağbet edilmemektedir.

Eski tarihlerde Karamürsel de önemli ölçüde yaş koza üretilmesine rağmen ipek halıcılık ancak 1975li yıllardan sonra ilçenin köylerinde gelişme göstermiştir. Komşu belde Hereke'nin bunda etkisi büyüktür. Ancak oya ve sarma gibi ince el ve oya işlerinin Karamürsel'in köylerinde yoğun bir şekilde gerçekleştiği yıllar yaşanmıştır. Öyle ki, ‘Sarma İşi İşlemeciliği' bu ilçede kendine özgü bir şekilde oluşmuş, gelişmiş el emeği göz nuru olarak, Karamürsel'in el sanatlarında, seçkin yerini almıştır.

[@Mislina]

Pehlivanlar Kenti Karamürsel (Kocaeli) | Tarihi ve Turistik Yerler

Karamürsel'in Coğrafi Yapısı

Karamürsel ilçesi, idari bakımdan Kocaeli iline bağlı, Doğu Marmara Alt bölgesinde,İzmit körfezinin güneyinde yer alan bir ilçe merkezidir.7 derece 40 saniye kuzey enlem ve 5 derece 29 saniye boylam üzerinde bulunur.

Karamürsel, doğuda Gölcük, güneyde İznik, batıda Yalova, kuzeyde Marmara Denizi ile sınırlıdır. Bursa- İzmit karayolu üzerinde İzmit'e 36 km, Yalova'ya 32 kilometre uzaklıkta olan Karamürsel 258 kilometrekare alanı ile sanayi ve tarımsal yerleşmeleri yanında iç turizme açık özelliğini de korumaktadır.


a) Fiziki Yapısı:

Marmara Bölgesinin güneydoğu ve İzmit Körfezi'nin güneyinde bulunan Karamürsel, güneyindeki 130 kilometrelik bir sahada, doğu batı doğrultusunda uzanan ve devamlı bir kütle teşkil eden Samanlı dağlarıyla çevrilidir. Ayrıca Karamürsel 400-500 metre irtifadaki plato satıhlarının önünde doğu-batı istikametinde alçak alüvyon sahasıyla uzanır.

b) İklimi:

Marmara Bölgesinin güneydoğusunda yer alan, bir günde 4 mevsimin yaşanabileceği ender coğrafi yörelerden olan Karamürsel'de; Akdeniz iklimiyle Karadeniz iklimi arasında bir geçiş çizgisi hüküm sürmektedir. Karamürsel'de genel olarak yazları sıcak ve az yağışlı, kışları yağışlı ve serin geçer. İlçede yıllık ortalama sıcaklık 14.5 derecedir. En soğuk aylar Ocak ve Şubat , en sıcak aylar ise Temmuz ve Ağustos'tur.

Sıcaklığın (0) derecenin altında olduğu günler sayısı 18, sıcaklığın 30 derecenin üstünde olduğu günler sayısı isi yılda ortalama 35 gündür. Karamürsel'de 2000 yılında ölçülen en yüksek sıcaklık 45 derecedir. En düşük sıcaklık ise –7, 9 derecedir. (22 Şubat 1985) Yağış maksimum kışa, minimum yaz aylarına rastladığı ilçede, yıllık ortalama yağış 705 mm.dir. İlçeye en çok yağış Aralık ve Ocak aylarında, en az yağış Temmuz ve Ağustos aylarında düşmektedir. İlçede ortalama yağışlı olduğu günler sayısı 112'dir.

Ayrıca Karamürsel'de karlı kaplı günler sayısı 8, açık günler sayısı 69, bulutlu günler sayısı 202, kapalı günler sayısı 94 ‘dür.


c) Akarsuları

Bölgenin plato ve dik yamaçlarından alçak düzlüklere inen akarsularının boyu kısadır. Bunlar sırası ile Yalakdere, Karanlıkdere, Kocadere, Suludere ve Küçükdere' dir. Bu dereler en çok akış miktarına Şubat ve Mart aylarında erişirler. Yaz aylarında ise bu akarsuların debileri çok azalır, zaman zaman da yok olur. Hersek deltasının oluşmasını sağlayan Yalakdere ise geniş bir akış alanına sahiptir. (Kış aylarına saniyede 450 litrelik su miktarına ulaşmaktadır. Yalakdere'ye bağlı Derbent deresi ve kolları, kaynaklarını, Kızderbent'in güneyinde dağlara kadar uzatılırken, Yalakdere'yi besleyen diğer önemli kol olan Suludere ve Akçat dereleri, kaynaklarını Samanlı dağlarından sağlar. Yalakdere, taşıdığı bereketli millerle Hersek Deltasını meydana getirdiğinden bu delta Altınova ve Hersek köylerinin oluşumunu gerçekleştirir.

İzmit Körfezinden ise körfez sularının 10-15 metre derinliğe kadar az tuzludur. (Yüzde 0.22) Derinliklerde tuzluluk oranı ise 0.39'a kadar çıkar. Yüzeyde az olan tuzluluğun sebebini, Karadeniz'den gelen az tuzlu suların , bir kol halinde önce kuzey sahili sonra güney sahili izleyerek körfezi dolaşması teşkil eder.


d) Tabii Bitki Örtüsü:

Samanlı dağlarının kuzeyde 200-250 metre, vadi içlerinde ise 500-600 metreye çıkan makiler topluluğu, bölgenin etekleri boyunca parçalı şeritler halinde bulunur. Köylerle birlikte bütün ilçe sınırları içinde 3980 hektarlık bir alanı kaplayan maki topluluğunu, kocayemiş, defne ve pırlan meşesi gibi ağaçlar meydana getirir. Maki topluluklarının meydana getirdiği alanların bir bölümü Orman İdaresince ağaçlandırılmaktadır. Baltalık ormanların yüzde 70'ini meşe, 15'ini kayın ve gürgen, yüzde 5'ini maki türünden ağaççıklar, yüzde 10'nu da, yeni ekilen çam ve benzeri ağaçlar meydana getirir.

Kaynak

[@Çengelli İğne]

Teşekkürler,emeklerine sağlık.